شبکه جعلی رسانه‌های اجتماعی در خدمت چین

بی‌بی‌سی: تحقیقات جدید به این نتیجه رسیده است که یک شبکه گسترده شامل بیش از ۳۵۰ پروفایل جعلی در رسانه‌های اجتماعی به نفع حکومت جمهوری خلق چین به تبلیغات و ترویج روایت رسمی آن از وقایع می‌پردازد و می‌کوشد منتقدان و مخالفان حکومت چین را بی اعتبار کند.

این تحقیقات توسط موسسه به نام “مرکز تاب‌آوری اطلاعات (CIR)” صورت گرفته و به این نتیجه رسیده است که هدف از راه‌اندازی این شبکه جعلی مشروعیت‌زدایی از دموکراسی‌های غربی و افزایش نفوذ و ترویج تصویر مطلوبی از حکومت چین در سطح جهانی است.

در بخشی از این تحقیقات که در اختیار بی‌بی‌سی قرار گرفته، شبکه شامل پروفایل‌های جعلی طرفدار حکومت چین کاریکاتورهای پرجاذبه‌ای را هم برای پیشبرد اهداف خود منتشر می‌کنند. یکی از این کاریکاتورها تصویر »گوی ونگویی «، سرمایه‌دار تبعیدی چینی و منتقد رویکرد سیاسی دولت را نشان می‌دهد.

از دیگر چهره‌های بحث برانگیزی که موضوع کارتون‌هایی از این نوع قرار گرفته، لی‌منگ ین، پژوهشگر “افشاگر” در کنار استیو بنون، مشاور سیاسی پیشین دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا بوده‌اند.

در این کارتون، آنها به انتشار اطلاعات نادرست از جمله در مورد منشاء شیوع ویروس کرونا متهم می‌شوند.

برخی از حساب‌ها در توییتر، فیسبوک، اینستاگرام و یوتیوب، با تصاویر پروفایلی جعلی منتشر می‌شوند که توسط هوش مصنوعی ساخته شده و در بعضی دیگر، این تصاویر قبلا در حساب‌هایی به زبان‌های دیگر به کار رفته و از آنها به حساب جدید منتقل شده است.

هیچ شواهد مشخصی در مورد ارتباط مستقیم این شبکه با دولت چین وجود ندارد، اما به گفته CIR )مرکز تاب‌آوری اطلاعات (، که یک گروه غیر انتفاعی فعال در زمینه مقابله با نشر اطلاعات غلط اینترنتی است، خصوصیات آن شباهت زیادی به شبکه‌های حامی دولت چین دارد که پیش از این توسط توییتر و فیسبوک حذف شده‌اند.

این شبکه‌ روایت‌هایی از وقایع و موضوعات ارائه می‌کند که کاملا شبیه روایت مورد استفاده نمایندگان دولت چین و رسانه‌های دولتی آن کشور است. هدف این شبکه‌ها تقویت و پذیرفتنی جلوه دادن این روایت‌های رسمی است.

محتوای بیشتر مطالبی که در این شبکه ‌به اشتراک گذاشته می‌شود بر ایالات متحده و به ویژه انتشار مطالب تفرقه‌برانگیزی مانند قوانین مربوط به مالکیت خصوصی اسلحه و سیاست نژادی متمرکز است.

یکی از روایات مطرح شده توسط این شبکه معرفی ایالات متحده به عنوان کشوری با سابقه ضعیف حقوق بشر است. در پست‌های مربوط به این موضوع، به مسایلی مانند کشته شدن جورج فلوید و تبعیض علیه آسیایی‌تباران آمریکا اشاره شده است .

موضوع دیگر مورد توجه این شبکه رد گزارش‌های مربوط به نقض حقوق بشر در منطقه سین‌کیانگ چین است. به گفته کارشناسان حقوق بشر، دولت چین حداقل یک میلیون مسلمان را برخلاف میل آنان بازداشت و به منظور بازآموزی برای رویگردان کردن آنان از دین خود به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده است.

این شبکه‌ها، مانند منابع رسمی دولتی چین، این گزارش‌ها را “اتهامات دروغ” و مطالب “ساختگی ایالات متحده و غرب” قلمداد می‌کنند.

بنیامین استریک، از تهیه کنندگان گزارش مرکز تاب‌آوری اطلاعات، می‌گوید: “به نظر می‌رسد هدف این شبکه مشروعیت‌زدایی از غرب و ایجاد تردید درباره مواضع غرب از طریق گسترش و تقویت روایت‌هایی به طرفداری از چین باشد.”

بین عملکرد این شبکه و شبکه تبلیغاتی موسوم به “اژدهای اسپموفلیج Spamouflage” شباهت‌های زیادی وجود دارد. شرکت تجزیه و تحلیل رسانه‌ای گرافیکا تشخیص داده است که شبکه اژدهای اسپموفلیج وابسته به دستگاه‌های تبلیغاتی دولت چین است.

ایرا هوبرت، تحلیلگر ارشد موسسه گرافیکا در مورد گزارش تحقیقاتی جدید گفته است که “این گزارش نشان می‌دهد که این شبکه حتی دارای دوره ماه عسل با دولت بایدن هم نبوده است.”

او می‌افزاید که “این شبکه مدام مطالبی ضدآمریکایی منتشر کرده و به عنوان مثال بر شکست آمریکا و خروج از افغانستان تاکید نهاده و ایالات متحده را متحدی ضعیف توصیف کرده که کمک‌هایش به هند در بدترین ماه‌های شیوع کرونا در آن کشور کاملا ناکافی بود.”

این شبکه چگونه شناسایی شد؟

مرکز تاب‌آوری اطلاعات به تشخیص هشتگ‌هایی مبادرت کرد که قبلا شناسایی شده و نشانه‌هایی را به دست آورد که حاکی از ارتباط اینها با شبکه‌ای برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی به نفع چین بود.

از جمله علایم افشاکننده ارتباط این شبکه‌ها با چین میزان بالای فعالیت در زمینه ترویج روایت‌های تبلیغاتی چینی و استفاده مکرر از هشتگ‌های مشابه بود. وجود حساب‌هایی با نام کاربرانی که به نظر می‌رسید به طور راندوم انتخاب شده بودند و حساب‌هایی با فالوئرها کم باعث شک پژوهشگران در مورد اصالت آنها شد.

برخی از پروفایل‌ها برای نشر مطالب اولیه ایجاد شدند اما وظیفه برخی دیگر فقط به اشتراک گذاشتن همین مطالب، لایک و انتشار مجدد آنها بوده تا در دسترس مخاطبان بیشتری قرار گیرد.

به این نوع فعالیت‌ها اصطلاحا اسرتوترفینگ گفته می‌شود که هدف از آن ترویج یک مبحث یا نظر سیاسی به گونه‌ای است که گویی از سوی توده مردم عادی عنوان شده و از حمایت آنها برخوردار است.

یکی از نشانه‌های تصاویر “تولیدی” هوش مصنوعی یکسان بودن محل قرارگرفتن چشم در صورت است

آدم‌های جعلی

بسیاری از پروفایل‌های جعلی از عکس‌های ساخته شده توسط با هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند. این پدیده‌ای نسبتاً جدید است که به رایانه امکان می‌دهد تصاویری واقع‌گرایانه از افرادی ایجاد کند که وجود خارجی ندارند.

برخلاف تصاویر سرقت شده از افراد واقعی، تصاویری را که هوش مصنوعی با استفاده از ابزاری به نام استایل‌گن StyleGAN می‌سازد نمی‌توان با کاربرد جستجوی معکوس تصاویر در اینترنت ردیابی کرد.

با افزایش سوء ظن کاربران نسبت به حساب‌های جعلی، قرار دادن تصاویر اشخاص، ولو اشخاص ناموجود، در پروفایل‌های جعلی برای افزایش اطمینان مراجعان رواج یافته است.

مرکز تاب‌آوری اطلاعات روش‌های مختلفی را برای شناسایی تصاویر مورد استفاده در پروفایل‌های جعلی به کار برده است. به گفته این مرکز، هوش مصنوعی همیشه چشم‌های این تصاویر را در یک مکان قرار می‌دهد و به این ترتیب می‌توان عکس‌های ساخته شده برای مجموعه‎ای از پروفایلهای جعلی را شناسایی کرد.

در مقابل، بررسی مجموعه‌ای تصادفی از تصاویر معمولی تنوع بسیار بیشتری را در برش تصاویر و قرار گرفتن چشم‌ها نشان می‌دهد.

علائم دیگر عبارتست از تار بودن کناره‌های اطراف مو، زاویه غیرعادی قرار گرفتن دندان‌ها و تار بودن تصاویر زمینه عکس.

همچنین به نظر می‌رسد که بسیاری از حساب‌های فیسبوک متعلق به این شبکه اسامی ترکی دارند. احتمال دارد که این حساب‌های زمانی متعلق به اشخاص واقعی بوده که بعدا ربوده یا فروخته شده و با افزودن عکس‌های جدید، مورد استفاده شبکه قرار گرفته است.

از حساب‌های ربوده شده برای انتشار روایت‌های طرفداری از چین در یوتیوب هم استفاده شده است، یعنی حساب‌هایی که قبلاً به زبان انگلیسی یا آلمانی پست می‌شدند اما مدت‌ها قبل “به خواب” رفته بودند و ناگهان بیدار شده و به ارسال مطالبی در راستای تبلیغات دولتی چین مشغول شده‌اند.

مرکز تاب‌آوری اطلاعات نتیجه تحقیقات خود را در اختیار پلاتفورم‌های مربوطه قرار داده است. در نتیجه، فیسبوک حساب‌های موجود در پلتفورم خود را که در این مطالعه مشخص شده بود حذف کرد.

سخنگوی فیسبوک گفته است که “در سپتامبر ۲۰۱۹ ، ما شبکه‌ای از فعالیت هرزنامه‌هایی را که مطالبی در مورد شیوه زندگی و مطالب سیاسی عمدتاً به زبان چینی منتشر می‌کردند حذف کردیم. این شبکه تقریبا هیچ مراجعی در پلتفورم ما نداشت و ما همچنان در همکاری با پژوهشگران و همکاران خود به تلاش برای شناسایی و مسدود کردن فعالیت آنها ادامه می‌دهیم همانطور که حساب‌های مشخص شده در گزارش اخیر مرکز تاب‌آوری اطلاعات را حذف کردیم.”

یوتیوب هم به حساب‌های مرتبط با این شبکه به دلیل نقض دستورالعمل‌های کاربران خود خاتمه داد.

توییتر گفته است که اکنون تقریباً تمام حساب‌های شناسایی شده توسط مرکز تاب‌آوری اطلاعات و همچنین حساب‌های دیگری که رفتار مشابهی داشته‌اند حذف شده‌اند اما تحقیقات برای شناسایی حساب‌های احتمالی دیگر متعلق به این شبکه ادامه دارد.

سخنگوی توییتر گفته است: “هر وقت ما با کارزارهای اطلاعاتی مواجه شویم که بتوانیم به شکلی قابل اعتماد ارتباط آنها با دولت‌های خارجی یا داخلی را تشخیص دهیم، آنها را افشا خواهیم کرد.”

***

کری آلن، تحلیلگر رسانه‌ای چین در بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی

طی یک دهه گذشته، میلیاردها دلار بودجه برای گسترش حضور چین در شبکه‌های اجتماعی جهانی هزینه شده است.

اما با مسدود شدن فیسبوک، توییتر و یوتیوب در سرزمین اصلی جمهوری خلق چین و منحصر شدن دسترسی کاربران داخلی به وی‌پی‌ان VPN، دولت این کشور تلاش کرده است تا پلتفورم‌های خود را به عنوان جایگزین‌هایی برای غول‌های غربی ترویج کند. برای این منظور، حکومت چین نه فقط به صداهای چینی، بلکه به صداهای خارجی هم نیاز داشته تا ثابت کند که وارد عرصه رقابت جهانی در این زمینه شده است.

به این ترتیب “دیپلماسی گرگ جنگجو” به راه افتاد و مقامات از حساب‌های توییتر برای برافراشتن پرچم و ترویچ شعارهای حزب حاکم کمونیست استفاده کردند. چین می‌خواهد خود را به عنوان “یک دوست” به جهانیان معرفی کند و نه یک دولت سرکوبگر و اقتدارگرا به گونه‌ای که در غرب شهرت یافته است.

چین با داشتن بیش از یک میلیارد کاربر اینترنت، مطمئناً این توانایی را دارد که کارزارهای وسیعی را در رسانه‌های اجتماعی سازماندهی کند و هرکس و هر موضوعی را که مخالف خود می‌داند هدف قرار دهد.

اما با توجه به محدود بودن مهارت استفاد از زبان انگلیسی در چین، در متن‌هایی که این برنامه ترویج می‌کند معمولا نشانه‌هایی از انگلیسی دست و پا شکسته وجود دارد که نشان‌می‌دهد کاربران چینی پشت ترول‌های به ظاهر غیرچینی قرار دارند. استفاده از نرم‌افزارهای ترجمه به این معنی است که پیام‌های آنها پر از غلط‌های املایی و اشکالات گرامری است.

و با توجه به اینکه بسیاری از رسانه‌های غربی در چین قابل دسترس نیست، فعالان این کارزارها اطلاعات کمی هم از افرادی دارند که قرار است هدف حمله قرار دهند. نتیجه اینکه به جای تولید و درج جواب‌ها و اظهارنظرهای بکر، آنها غالبا یک مطلب واحد را بارها تکرار می‌کنند.