امتداد- شهرزاد همتی

«من کاری خواهم کرد که با کمک پليس زحمت‌کش کشور در سراسر خيابان‌ها، امنيت واقعی مستقر شود و دختران ما در خيابان احساس امنيت کنند. من نخواهم گذاشت ماموری بی‌نام و نشان از کسی سوال کند. دختران جامعه ما خود، حافظ حجاب و عفاف هستند.»

این‌ها بخشی از سخنان حسن روحانی، رئیس‌جمهوری است، در روزهای پایانی ریاست جمهوری احمدی‌نژاد. روزهایی که مردم به امید تغییر، صحبت‌های کاندیداها را گوش می‌دادند.

حسن روحانی آن روزها قول داد هیچ فرد بی‌نام و نشانی مردم را مورد سئوال قرار ندهد. اما حالا در ‌آستانه ششمین سالی که روحانی رئیس‌جمهور ایران است،‌ پیامک‌هایی از جانب پلیس امنیت اخلاقی برای بخش زیادی از زنانی که سند ماشینی به نامشان است رفته و با ادعای بی‌حجابی، آن‌ها را به پلیس وزرا فراخوانده است.

این‌بار شاید پلیسی وسط خیابان جلوی زنان را نگرفته باشد و آن‌ها را سوار ون نکرده باشد، اما پیامک‌ها، زنان را با پای خودشان به وزرا فرا خوانده است. صفی طویل و ترافیک ایجاد کرده و وزرا را بند آورد. زنان را به داخل فراخواندند. از ‌آن‌ها تعهد و امضا گرفتند و بعد از پرداخت خلافی ماشین‌شان اجازه خروج دادند.

بازی همان بازی قدیمی است؛ دوباره وزرا و دیوار‌ها ام.دی‌افش میزبان زنان می‌شود، مامورین بی‌حوصله مانتوها را سانت می‌زنند و در آن فضای سرد و عبوس در برابر درخواست زنان متهم به بی‌حجابی که؛ عکس بی‌حجاب ما را نشان بدهید، تنها یک جواب کوتاه شنیده‌اند: ما ۷۰۰۰ پلیس نامحسوس داریم که پلاک شما را ثبت کرده‌اند.

اگر همه این‌ها را هم کنار بگذاریم، وزیر کشور، که برآمده از کابینه رئیس‌جمهوری است که در شعارهای انتخاباتی‌اش وعده داده بود اجازه ندهد فرد بی‌نام و نشانی مردم را بازخواست کند، از ابتکار عمل نیروی انتظامی تقدیر می‌کند که بهانه دست دشمنان نداده است.

ماجرا از این قرار است که وزیر کشور توضیحاتی را درباره‌ حواشی ایجادشده پیرامون طرح امنیت اخلاقی و پیامک‌های ارسال‌شده و حواشی ارائه داد و گفت: ناجا باید قانون را رعایت کند و آنچه که باید از سوی ناجا انجام شود عمل به قانون است. تأمین امنیت شهروندان جزو وظایف ناجا است و این نیرو تاکنون با تدبیر و رعایت مصالح در این خصوص عمل کرده‌اند.

او در ادامه می‌گوید: روشی در زمان سردار اشتری باب شد که روش خوبی است و من نیز آن را می‌پسندم. در این روش به جای آنکه در کوچه و خیابان با مظاهر علنی برخورد شود، مأموران پلیس ضمن اینکه گشت‌های خود را داشته و اقدام به امر به معروف می‌کنند برای افراد متخلف پیامکی را صادر می‌کنند و بر این اساس به افرادی که دچار خطا و اشتباه شده‌اند تذکر می‌دهند و وقتی این موضوع به دو یا سه مورد می‌رسد باید تعهد دهند.

رحمانی فضلی با تاکید بر اینکه ما کشوری اسلامی هستیم، گفت: باید به ضابطان و مجریان قانون که بر اساس قانون عمل می‌کنند احترام بگذارند و کاری نکنیم که خدای ناکرده طوری رفتار شود که شاهد سوءاستفاده دشمنان باشیم.

رحمانی فضلی در شرایطی ادعا می‌کند که این طرح باعث سوءاستفاده دشمنان نمی‌شود که در روزهای گذشته رسانه‌های خارجی به صورت گسترده؛ وضعیت اسفبار و صف‌های طویل خیابان وزرا را پوشش خبری داده و با مراجعان به وزرا صحبت کردند. این شبکه‌ها به دلیل آنکه دستشان در انتشار خبر بازتر بود، خیلی زودتر از رسانه‌های داخلی به این ماجرا پرداختند. از طرف دیگر این اتفاق ابتکار عمل نیست؛ نزدیک به ٢ سال است که پیامک‌های پلیس امنیت اخلاقی برای ماشین‌هایی که سرنشین بدحجاب دارند ارسال می‌شود. صاحبان ماشینی هم که برای رسیدگی به ماجرا به وزرا نمی‌رفتند شکایت بازی روی ماشینشان داشتند که باعث توقیف ماشین می‌شد.

حالا طنز تلخ ماجرا مربوط به کسانی است که می‌گویند ماشین تنها به نامشان است و اصلا سوار آن نمی‌شوند. نجیبه دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد دانشگاه آمل است. هفته گذشته پیامکی برای او هم آمد که در ماشینش کشف حجاب صورت گرفته و او باید به پلیس مراجعه کند.

نجیبه به امتداد می‌گوید: مادر من محجبه و چادری است. من تک فرزندم و مادر و پدرم هر دو ۷۵ ساله هستند. ماشین هم تنها به نام من است و پدرم از آن استفاده می‌کند و من از ۱۰ اسفند اصلا تهران نرفته‌ام که حتی بخواهم مسافر ماشینم باشم،‌ گواهینامه هم ندارم.

او در ادامه تشریح می‌کند: اما برایم پیامک آمد و پدرم به وزرا مراجعه کرد. آن‌جا هم شلوغ بود و بعد از یکی دو ساعت آمده‌اند بیرون و گفته‌اند بروید خلافی‌هایتان را پرداخت کنید.

پدرم خلافی پرداخت می‌کند و به دفتر پلیس امنیت اخلاقی مراجعه می‌کند که به او می‌گویند چون تعداد مراجعین بالا بوده، کلا تمام پرونده‌ها را از کامپیوتر پاک کردیم.

در تمام این سال‌ها گشت ارشاد بوده و پلیس هم با قدرت از آن دفاع کرده و دولت‌ها از احمدی‌نژاد تا روحانی بارها وعده حذفش را داده‌اند و یا نخواسته‌اند و یا نتوانسته‌اند که قدمی برای حذفش بردارند. گشت نامحسوس حدود 3 سال است که در بزرگراه‌ها حضور دارد و از همان زمان اعتراضات فراوانی به این شیوه از فعالیت پلیس توسط فعالان مدنی آغاز شد. اردیبهشت ماه سال 95، سعید منتظرالمهدی سخنگوی وقت ناجا از حضور گشت نامحسوس در بزرگراه‌ها خبر داده بود. او گفته بود: گشت نامحسوس از اسمش مشخص است که چون حضور ندارند، محسوس نیست و این طرح از دیرباز بوده اما طرح کنونی یک روش جدید است که در تهران شروع به کار کرده است.

در بسیاری از کشورها این طرح انجام می‌شود، همان طور که در استرالیا در برخی از محله‌ها بر روی تابلوها اعلام شده که به‌عنوان مثال این محله توسط ناظران محلی تحت کنترل است و اگر مواردی ببینند، برخورد می‌کنند.این افراد محسوس نمی‌شوند و تمام نیروهای به کار گرفته در طرح گشت نامحسوس از پرسنل کادر و پلیس است و حقوق و مزایا دریافت نمی‌کنند و همه ضابط قضایی هستند.

جرایم مشهود پنج گانه شامل سرقت، زورگیری، پخش مواد مخدر، حرکات خطرآفرین خودروها، مزاحمت نوامیس و مواردی که موجب جریحه‌دارشدن عفت عمومی در جامعه باشد؛ از سوی ماموران پلیس ما مورد بررسی قرار می‌گیرد.ماموران با مشاهده این جرایم مشهود با ارسال پیامکی، موضوع را اطلاع می‌دهند و یک مرکزی در ناجا ایجاد شده که آنها را بررسی می‌کند و اگر در مواقعی نیاز به مداخله پلیس باشد، به گشت‌ها یا کلانتری‌ها برای اعزام به گشت‌های ۱۱۰ اطلاع داده می‌شود، البته بسیاری اوقات هم نیاز به اعزام نیرو نیست.

این پلیس‌های نامحسوس در سال‌های گذشته باز هم راپورت زنان به اصطلاح بدحجاب را به پلیس داده بودند و خبررسانی آن‌ها چیزی از وظیفه گشت ارشاد را کم نکرده بود که وزیر کشور حالا ماجرای پیامک‌های پلیس را به جمع کردن گشت ارشاد معنا کند.

ماجرا از این قرار است که به نظر می‌رسد پیامک‌های مذکور یک اعلام قدرت در آستانه فصل گرما بود. گشت ارشاد کار خودش را می‌کند و پلیس نامحسوس هم کار خودش را. شاهد این ادعا هم صحبت‌های سردار حسین اشتری فرمانده ناجاست که در بحبوحه ارسال پیامک به بی‌حجاب‌ها به فارس گفته بود:‌ گشت ارشاد سر جای خود هست و توقفی نداشته است؛ ان‌شاءالله مثل گذشته کار خود را ادامه خواهد داد.