آمریکا به‌دنبال توقیف سومین نفتکش ونزوئلا است

مارک کاپوتو / آکسیوس

دو منبع به آکسیوس گفته‌اند که گارد ساحلی ایالات متحده روز یکشنبه در چارچوب کارزار نظامی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، علیه کشتی‌های نفتیِ خدمت‌رسان به ونزوئلا، در حال تعقیب سومین نفتکش است.

چرا اهمیت دارد: برنامه‌ریزی برای توقیف این نفتکش — که در فهرست تحریم‌های آمریکا علیه کشتی‌های «سرکش» حامل نفت قرار دارد — نشانه دیگری است از اینکه ترامپ قصد دارد با تحت فشار قرار دادن اقتصادِ کشورِ نفت‌خیز ونزوئلا، برای کنار زدن نیکلاس مادورو، رهبر اقتدارگرای این کشور، تلاش کند.

جزئیات بیشتر: به گفته یکی از منابع آگاه از این اقدام، نفتکش «بِلا ۱» با پرچم پاناما، در زمان تعقیب حامل نفت نبود و در مسیر حرکت به سوی ونزوئلا برای بارگیری قرار داشت.

وزارت خزانه‌داری آمریکا در سال ۲۰۲۴ «بلا ۱» را به اتهام انتقال محموله‌هایی که موجب تأمین مالی گروه تروریستی حزب‌الله و نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شده‌اند، تحریم کرد. بلومبرگ نخستین بار خبر برنامه‌ریزی برای توقیف این کشتی را گزارش داد.

به گفته کارشناسان، دو کشتی دیگری که آمریکا آن‌ها را متوقف کرده است، هر کدام حامل حدود ۱.۸ تا ۱.۹ میلیون بشکه نفت بوده‌اند؛ محموله‌هایی که ارزش هر یک حدود ۹۵ میلیون دلار برآورد می‌شود.

کشتی «اسکیپر» که ۱۰ دسامبر توقیف شد، در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار داشت. کشتی «سنتوریز» که روز شنبه مورد بازرسی قرار گرفت، در این فهرست نبود.

نکته پنهان: یک مقام ارشد دولت آمریکا گفت که ایالات متحده از دولت پاناما مجوز لازم برای سوار شدن به کشتی‌های «سنتوریز» و «بلا ۱» با پرچم پاناما را دریافت کرده است.

بر اساس «توافق‌نامه سالاس–بِکر» مصوب ۲۰۰۲، دو کشور به‌طور مشترک برای مقابله با کشتی‌های تحریم‌شده همکاری کرده‌اند.

این مقام افزود که رئیس‌جمهور پاناما، خوسه رائول مولینو، متحد آمریکا است و از مادورو خوشش نمی‌آید؛ و یادآور شد که مولینو در اسلو — جایی که ماریا کورینا ماچادو، فعال ضد مادورو، جایزه نوبل را دریافت کرد — لباسی را به او اهدا کرده است.

نمای کلی‌تر: فشارها بر ونزوئلا — که از نگاه آمریکا به تداوم بقای رژیم کوبا کمک می‌کند — هم‌زمان با راهبرد جدید امنیت ملی ترامپ برای تمرکز بر «سلطه بر نیم‌کره غربی» اعمال می‌شود. اما این سیاست پیامد ثانویه‌ای نیز دارد که ایران را هدف می‌گیرد.

به گفته جیسون برودسکی، مدیر سیاست‌گذاری نهاد غیرانتفاعی «اتحاد علیه ایران هسته‌ای»، ایران و ونزوئلا دارای یک «ناوگان سایه» مشترک برای انتقال نفت خام خود هستند (از جمله مواد رقیق‌کننده نفت در مورد ایران). دو کشور همچنین در حوزه فناوری پهپادهای نظامی همکاری می‌کنند و ایران بنا بر ادعاها، عوامل تروریستی در ونزوئلا دارد.

ابهام ماجرا: مقام‌های دولت آمریکا حاضر نیستند جزئیات زیادی درباره توقیف این کشتی‌ها یا سرنوشت نفتِ دو محموله نخست ارائه دهند.

کشتی «اسکیپر» با حکم دادگاه توقیف شد و همراه با محموله نفتی‌اش ضبط گردید، چرا که به‌دلیل حمل نفتی که تأمین مالی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و گروه تروریستی حزب‌الله را ممکن کرده بود، تحریم شده بود.

سرنوشت کشتی «سنتوریز» و محموله نفتی آن حتی مبهم‌تر است. آمریکا حکم دادگاهی برای توقیف آن نداشت، اما مقام‌های دولت ترامپ می‌گویند ایالات متحده حق دارد بخش عمده‌ای از محموله‌های نفتیِ صادرشده از ونزوئلا را هدف قرار دهد؛ کشوری که شرکت دولتی نفت آن از سال ۲۰۱۹ تحت تحریم بوده است.

ترامپ هفته گذشته «محاصره» کشتی‌های نفتی تحریم‌شده را اعلام کرد و دولت ونزوئلا را «سازمان تروریستی خارجی» نامید. دولت او در سال ۲۰۲۰ مادورو را به‌عنوان «نارکوتروریست» تحت پیگرد قرار داد و اخیراً نیز کارتلِ ادعاییِ تحت رهبری مادورو را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است.

واکنش‌ها: دولت ونزوئلا مدت‌هاست اتهام‌های آمریکا درباره فعالیت‌های تروریستی در خاک این کشور و قاچاق مواد مخدر را رد کرده و کارزار فشار ترامپ را «غارت نفتیِ نواستعماری» خوانده است.

دلسی رودریگز، معاون رئیس‌جمهور ونزوئلا، در بیانیه‌ای رسمی گفت این کشور «سرقت و ربایش یک کشتی خصوصی جدیدِ حامل نفت، و همچنین ناپدیدسازی اجباری خدمه آن را که توسط نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا در آب‌های بین‌المللی انجام شده است، محکوم و رد می‌کند.»