ارائه پیش‌نویس نیروی صلح غزه به شورای امنیت

باراک راوید / آکسیوس 

ایالات متحده روز دوشنبه پیش‌نویس قطعنامه‌ای را برای اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال کرده است که هدف آن تشکیل یک نیروی بین‌المللی در نوار غزه به مدت دست‌کم دو سال است. نسخه‌ای از این سند که به‌دست آکسیوس رسیده، این موضوع را تأیید می‌کند.

اهمیت موضوع: این پیش‌نویس که طبقه‌بندی آن به عنوان «حساس ولی غیرمحرمانه» (SENSITIVE BUT UNCLASSIFIED) مشخص شده، به ایالات متحده و دیگر کشورهای مشارکت‌کننده اختیارات گسترده‌ای برای اداره غزه و تأمین امنیت آن تا پایان سال ۲۰۲۷ اعطا می‌کند؛ با امکان تمدید مأموریت پس از آن دوره.

تحولات در جریان: به گفته یکی از مقام‌های آمریکایی، این پیش‌نویس مبنای مذاکرات اعضای شورای امنیت طی روزهای آینده خواهد بود و هدف ایالات متحده این است که قطعنامه در چند هفته آینده به رأی گذاشته شود و اولین نیروهای نظامی تا ژانویه وارد غزه شوند.

این مقام آمریکایی تأکید کرده است که نیروی بین‌المللی امنیت (ISF) «یک نیروی اجرایی خواهد بود، نه نیروی حافظ صلح».

بر اساس پیش‌نویس، این نیرو متشکل از نظامیان چند کشور خواهد بود و در هماهنگی با «شورای صلح غزه» تشکیل می‌شود؛ شورایی که رئیس‌جمهور ترامپ اعلام کرده شخصاً ریاست آن را برعهده خواهد داشت.

در این سند آمده است که شورای صلح غزه باید دست‌کم تا پایان سال ۲۰۲۷ به فعالیت خود ادامه دهد.

طبق پیش‌نویس، مأموریت ISF شامل تأمین امنیت مرزهای غزه با اسرائیل و مصر، حفاظت از غیرنظامیان و مسیرهای انسان‌دوستانه، و آموزش نیروی پلیس جدید فلسطینی است که در اجرای مأموریت با آن همکاری خواهد کرد.

در متن پیش‌نویس آمده است: نیروی امنیت بین‌المللی همچنین باید «محیط امنیتی غزه را با تضمین روند خلع سلاح و غیرنظامی‌سازی این منطقه تثبیت کند؛ ازجمله نابودی و جلوگیری از بازسازی زیرساخت‌های نظامی، تروریستی و تهاجمی، و نیز برچیدن دائمی سلاح‌های گروه‌های مسلح غیردولتی».

این عبارت نشان می‌دهد که مأموریت نیرو شامل خلع سلاح حماس نیز می‌شود، در صورتی‌که این گروه یا بخش‌هایی از آن داوطلبانه به این کار تن ندهند.

در ادامه آمده است که نیروی امنیتی بین‌المللی همچنین می‌تواند «در صورت لزوم، وظایف اضافی برای حمایت از توافق غزه برعهده گیرد».

جزئیات بیشتر: هدف از تشکیل ISF ایجاد امنیت در دوره انتقالی غزه است؛ دوره‌ای که طی آن اسرائیل به‌تدریج از بخش‌های بیشتری از غزه عقب‌نشینی می‌کند و هم‌زمان، تشکیلات خودگردان فلسطین اصلاحاتی را انجام می‌دهد تا در نهایت بتواند اداره بلندمدت غزه را برعهده گیرد.

بر اساس گزارش‌های پیشین آکسیوس، کشورهایی ازجمله اندونزی، جمهوری آذربایجان، مصر و ترکیه آمادگی خود را برای اعزام نیرو اعلام کرده‌اند.

جزئیات عملیاتی: در پیش‌نویس قطعنامه آمده است که ISF تحت «فرماندهی واحد مورد تأیید شورای صلح» در غزه مستقر خواهد شد.

همچنین تأکید شده است که تشکیل و فعالیت این نیرو باید «در مشورت و همکاری نزدیک با مصر و اسرائیل» صورت گیرد.

این نیرو مجاز خواهد بود «با استفاده از همه اقدامات لازم، مأموریت خود را در چارچوب قوانین بین‌المللی، ازجمله حقوق بین‌الملل بشردوستانه، انجام دهد».

نکاتی برای پیگیری: پیش‌نویس همچنین خواستار آن است که شورای صلح به‌عنوان «نهاد اجرایی موقت حاکمیتی» اختیار تنظیم اولویت‌ها و جذب منابع مالی برای بازسازی غزه را داشته باشد، تا زمانی که تشکیلات خودگردان فلسطین «برنامه اصلاحات خود را به‌طور رضایت‌بخش تکمیل کند» و پس از تأیید شورای صلح، اداره اصلی به آن منتقل شود.

در متن آمده است که شورای صلح وظیفه «نظارت و پشتیبانی از یک کمیته فنی، غیرفر‌ادستی و غیردیپلماتیک متشکل از کارشناسان فلسطینی از غزه را برعهده دارد ... که مسئول اداره روزمره خدمات و امور مدنی در غزه خواهد بود».

به گفته مقام آمریکایی، انتظار می‌رود شورای صلح پیش از تشکیل این کمیته فنی آغاز به کار کند.

در پیش‌نویس همچنین تصریح شده است که تحویل کمک‌های بشردوستانه از طریق سازمان‌هایی انجام می‌شود که با شورای صلح همکاری دارند — از جمله سازمان ملل متحد، صلیب سرخ و هلال‌احمر. هر سازمانی که در استفاده یا توزیع این کمک‌ها تخلف کند یا آن را منحرف سازد، از ادامه فعالیت منع خواهد شد. 

***

‏خلاصه پیش‌نویس قطعنامه‌ امریکا به اعضای شورای امنیت:

‏با استقبال از طرح جامع پایان درگیری غزه مورخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵ (که «طرح جامع» نامیده می‌شود) و قدردانی از کشورهایی که آن را امضا یا تأیید کرده‌اند، و همچنین با استقبال از اعلامیه تاریخی ترامپ برای صلح و رفاه پایدار مورخ ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ و نقش سازنده‌ی ایالات متحده، قطر، مصر و ترکیه در برقراری آتش‌بس در غزه؛

‏با توجه به اینکه وضعیت در نوار غزه تهدیدی برای صلح منطقه‌ای و امنیت کشورهای همسایه است و با یادآوری قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت درباره خاورمیانه و مسئله فلسطین، تصمیم می‌گیرد:

‏۱. تأیید و حمایت از طرح جامع: همه طرف‌ها باید آن را به‌طور کامل و با حسن نیت اجرا کنند.

‏۲. ایجاد «هیئت صلح» (Board of Peace - BoP): این نهاد به عنوان یک اداره موقت بین‌المللی با شخصیت حقوقی جهانی تشکیل می‌شود تا چارچوب بازسازی غزه را تنظیم کند و تأمین مالی را هماهنگ نماید تا زمانی که تشکیلات خودگردان فلسطین اصلاحات لازم را به‌پایان برساند.

‏۳. تأکید بر ازسرگیری کامل کمک‌های بشردوستانه: با همکاری BoP، سازمان ملل، صلیب سرخ و هلال‌احمر. هر سازمانی که از این کمک‌ها سوءاستفاده کند، از دریافت کمک‌های آینده محروم خواهد شد.

‏۴. اختیارات BoP و کشورهای مشارکت‌کننده:

‏• امکان انعقاد توافقات لازم برای اجرای طرح،
‏• تشکیل نهادهای اجرایی برای:
‏• اداره موقت غزه و تشکیل کمیته فنی و غیرسیاسی از فلسطینی‌های متخصص،
‏• بازسازی اقتصادی و عمرانی،
‏• ارائه خدمات عمومی و انسانی،
‏• مدیریت تردد افراد از و به غزه،
‏• و هر اقدام ضروری دیگر برای اجرای طرح.

‏۵. تأمین مالی: این نهادها تحت نظارت BoP و از طریق کمک‌های داوطلبانه و منابع مالی بین‌المللی اداره می‌شوند.

‏۶. درخواست از بانک جهانی و سایر مؤسسات مالی: برای ایجاد صندوق امانی ویژه بازسازی غزه.

‏۷. ایجاد «نیروی بین‌المللی ثبات» (ISF):

‏• با فرماندهی واحد مورد تأیید BoP و همکاری نزدیک با مصر و اسرائیل،
‏• با اختیارات کامل بر اساس حقوق بین‌الملل برای اجرای مأموریت خود، از جمله:
‏• همکاری با اسرائیل، مصر و پلیس فلسطینی تازه آموزش‌دیده برای امنیت مرزها،
‏• خلع سلاح کامل نوار غزه، نابودی زیرساخت‌های نظامی و جلوگیری از بازسازی آن‌ها،
‏• حفاظت از غیرنظامیان و کاروان‌های انسانی،
‏• آموزش نیروهای پلیس فلسطینی،
‏• تأمین گذرگاه‌های انسانی.

‏۸. مدت مأموریت: BoP و نیروهای بین‌المللی تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۷ مجاز به فعالیت خواهند بود، مگر اینکه شورای امنیت تصمیم تازه‌ای بگیرد یا با هماهنگی مصر و اسرائیل تمدید شود.

‏۹. دعوت از کشورهای عضو و سازمان‌ها: برای اعزام نیرو، تجهیزات، منابع مالی و کمک فنی به BoP و ISF.

۱۰‏. تصمیم به پیگیری موضوع توسط شورای امنیت.