سانائه تاکایچی، اولین نخست‌وزیر زن ژاپن شد

ماری یاماگوچی / آسوشیتدپرس / ۲۱ اکتبر ۲۰۲۵ 

پارلمان ژاپن روز سه‌شنبه سانائه تاکایچی، سیاستمدار فوق‌محافظه‌کار، را به عنوان اولین نخست‌وزیر زن این کشور انتخاب کرد. این انتخاب یک روز پس از آن صورت گرفت که حزب او، توافقی برای تشکیل ائتلاف با شریکی جدید امضا کرد که انتظار می‌رود بلوک حاکم را به سمت راست‌گرایی بیشتر سوق دهد.

تاکایچی جایگزین شیگرو ایشبا شد و به خلأ سیاسی سه‌ماهه و کشمکش‌های داخلی پس از شکست فاجعه‌بار حزب لیبرال دموکرات (LDP) در انتخابات ماه ژوئیه پایان داد.

ایشبا که تنها یک سال نخست‌وزیر بود، صبح همان روز همراه با کابینه‌اش استعفا داد تا راه را برای جانشین خود هموار کند.

تاکایچی با کسب ۲۳۷ رأی، چهار رأی بیشتر از حد نصاب اکثریت، در برابر ۱۴۹ رأی یوشیکوکو نودا، رهبر بزرگ‌ترین حزب مخالف، حزب دموکراتیک قانون اساسی ژاپن، در مجلس سفلی که مسئول انتخاب نخست‌وزیر است، پیروز شد. با وجود اینکه ائتلاف او دو کرسی تا اکثریت فاصله داشت، تاکایچی در دور اول به پیروزی رسید. او احتمالاً از حمایت قانون‌گذاران احزاب اقلیت حاشیه‌ای که برای همکاری با آن‌ها رایزنی کرده بود، برخوردار شد.

با اعلام نتایج، تاکایچی از جای خود برخاست و عمیقاً تعظیم کرد.

تاکایچی، ۶۴ ساله، مینورو کیهارا، وزیر دفاع سابق، را به عنوان رئیس دفتر کابینه منصوب کرد.

او رقبای خود در رهبری حزب را به همراه دیگر قانون‌گذاران باسابقه به کابینه‌اش دعوت کرد. توشیمیتسو موتگی، که پیش‌تر وزیر تجارت و امور خارجه بود، به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شد. شینجیرو کویزومی، وزیر کشاورزی سابق، به عنوان وزیر دفاع انتخاب شد و یوشیماسا هایاشی، رئیس سابق دفتر کابینه، به عنوان وزیر امور داخلی و ارتباطات منصوب شد. همچنین ریوسئی آکازاوا، مذاکره‌کننده ارشد تجاری ایشبا، به عنوان وزیر اقتصاد و تجارت انتخاب شد.

با وجود وعده قبلی تاکایچی برای افزایش چشمگیر تعداد زنان در کابینه، او تنها سه زن را منصوب کرد که همگی از حامیان او در رأی‌گیری رهبری حزب بودند: ساتسوکی کاتایاما، وزیر احیای مناطق سابق، به عنوان وزیر دارایی، کیمی اونودا به عنوان وزیر امنیت اقتصادی، و میدوری ماتسوشیما به عنوان دستیار نخست‌وزیر.

ائتلاف حزب لیبرال دموکرات با حزب نوآوری ژاپن (Ishin no Kai)، حزب راست‌گرای مستقر در اوزاکا، نخست‌وزیری تاکایچی را تضمین کرد، زیرا اپوزیسیون متحد نیست. این ائتلاف جدید که هنوز در هر دو مجلس پارلمان اکثریت ندارد، برای تصویب قوانین باید با دیگر گروه‌های مخالف همکاری کند، امری که می‌تواند دولت تاکایچی را ناپایدار و کوتاه‌مدت کند.

دو حزب توافقی بر سیاست‌هایی امضا کردند که دیدگاه‌های تندرو و ملی‌گرایانه تاکایچی را برجسته می‌کند.

این توافق در آخرین لحظات پس از آن حاصل شد که لیبرال دموکرات‌ها شریک دیرینه خود، حزب کومئیتو با گرایش میانه‌رو و مورد حمایت بوداییان، را از دست دادند. این جدایی تهدیدی برای تغییر قدرت برای حزب لیبرال دموکرات بود که دهه‌ها تقریباً بدون وقفه بر ژاپن حکومت کرده است.

شونیچی سوزوکی، دبیرکل حزب لیبرال دموکرات، در گفت‌وگو با تلویزیون عمومی NHK ضمن عذرخواهی بابت تأخیر ناشی از کشمکش‌های داخلی حزب پس از انتخابات ژوئیه، گفت که مقابله با افزایش قیمت‌ها و دیگر اقدامات اقتصادی اولویت اصلی دولت تاکایچی است. او افزود که ائتلاف جدید با دیگر احزاب مخالف همکاری خواهد کرد تا به سرعت به افزایش قیمت‌ها رسیدگی کند و “به انتظارات مردم پاسخ دهد.”

یوشیمورا، رهبر حزب نوآوری ژاپن، گفته است که این حزب تا زمانی که از شراکت با لیبرال دموکرات‌ها مطمئن نشود، پست‌های وزارتی در کابینه تاکایچی نخواهد داشت.

تاکایچی در حالی که برای سخنرانی مهم سیاستی در اواخر این هفته، مذاکرات با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و اجلاس‌های منطقه‌ای آماده می‌شود، با ضرب‌الاجل‌های فشرده‌ای روبرو است. او باید تا اواخر دسامبر اقدامات تقویت‌کننده اقتصاد را برای رفع نارضایتی عمومی تدوین کند.

با وجود اینکه تاکایچی اولین زنی است که به عنوان نخست‌وزیر ژاپن خدمت می‌کند، او عجله‌ای برای ترویج برابری جنسیتی یا تنوع ندارد.

تاکایچی از جمله سیاستمداران ژاپنی است که با اقدامات برای پیشرفت زنان مخالفت کرده‌اند. او از جانشینی صرفاً مردانه در خانواده امپراتوری حمایت می‌کند و با ازدواج همجنس‌گرایان و اجازه استفاده از نام خانوادگی جداگانه برای زوج‌های متأهل مخالف است.

تاکایچی که شاگرد شینزو آبه، نخست‌وزیر فقید ژاپن بود، انتظار می‌رود سیاست‌های او را از جمله تقویت ارتش و اقتصاد و بازنگری در قانون اساسی صلح‌طلب ژاپن دنبال کند. با توجه به احتمال ضعف او در حفظ قدرت، مشخص نیست که تاکایچی تا چه حد قادر به تحقق اهداف خود خواهد بود.

او که از تحسین‌کنندگان مارگارت تاچر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا نیز هست، اولین بار در سال ۱۹۹۳ به پارلمان راه یافت و در پست‌های ارشد حزبی و دولتی، از جمله وزارت امنیت اقتصادی و امور داخلی، خدمت کرده است، اما پیشینه دیپلماتیک او اندک است.

هنگامی که کومئیتو از ائتلاف حاکم خارج شد، به پاسخ ضعیف لیبرال دموکرات‌ها به رسوایی‌های صندوق‌های مالی غیرقانونی اشاره کرد که به شکست‌های متوالی انتخاباتی منجر شد.

این حزب میانه‌رو همچنین نگرانی‌هایی را درباره دیدگاه تجدیدنظرطلبانه تاکایچی نسبت به گذشته جنگی ژاپن و زیارت‌های منظم او به معبد یاسوکونی مطرح کرد، اقداماتی که پکن و سئول آن را نشانه‌ای از عدم پشیمانی از تجاوزات ژاپن می‌دانند، همچنین اظهارات اخیر زن‌ستیزانه او نیز مورد انتقاد قرار گرفته است.

تاکایچی لحن تند خود را تعدیل کرده است. روز جمعه، او به جای حضور در معبد یاسوکونی، یک زیورآلات مذهبی فرستاد.