رهبر مخالفان ونزوئلا، برنده جایزه نوبل صلح شد

گلدیس فوچه و ترجه سولس‌ویک / خبرگزاری رویترز

ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان دولت ونزوئلا که در خفا زندگی می‌کند، روز جمعه برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۵ شد. او این جایزه را به دلیل «مبارزه برای آزادی و مقابله با دیکتاتوری» در کشورش دریافت کرد، در حالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، بارها مدعی شده بود که خود شایسته دریافت این جایزه است.

ماچادو، ۵۸ ساله و مهندس صنایع، در سال ۲۰۲۴ با حکم دادگاه‌های ونزوئلا از نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری منع شد و نتوانست رقیب نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور این کشور که از سال ۲۰۱۳ در قدرت است، شود.

کمیته نوبل نروژ در بیانیه خود اعلام کرد: «زمانی که مستبدان قدرت را در دست می‌گیرند، ضروری است که مدافعان شجاع آزادی که در برابر آنان برمی‌خیزند و مقاومت می‌کنند، شناخته و تقدیر شوند.»

«احساسش غیرقابل توصیف بود»

پس از آنکه از رقابت انتخاباتی در سال ۲۰۲۴ کنار گذاشته شد، ماچادو تمام توان خود را صرف حمایت از نامزد جایگزین خود، ادموندو گونزالس، سفیر پیشین ونزوئلا کرد. به گفته شاهدان و بر اساس تصاویر منتشرشده در رسانه‌ها، تجمع‌های انتخاباتی او گاه هزاران نفر را گرد هم می‌آورد.

اما در همین دوره، شماری از نزدیکان او بازداشت شدند. از جمله رئیس تیم امنیتی ماچادو در زمان کارزار انتخاباتی، و شش عضو دیگر از اعضای گروه او که پس از صدور حکم بازداشت‌شان، به سفارت آرژانتین در کاراکاس پناه بردند.

کریستیان برگ هارپ‌ویکن، دبیر کمیته نوبل، گفت که پیش از اعلام رسمی خبر در اسلو، با ماچادو تلفنی صحبت کرده است.

او افزود: «او گفت که از این خبر بسیار متأثر شده و این جایزه را متعلق به یک جنبش می‌داند — جنبش مردم ونزوئلا که برای دموکراسی مبارزه کرده‌اند.»

هنوز مشخص نیست که آیا ماچادو قادر خواهد بود در مراسم رسمی اهدای جایزه در ۱۰ دسامبر در اسلو شرکت کند یا نه.

او نخستین شهروند ونزوئلا و ششمین فرد از آمریکای لاتین است که جایزه صلح نوبل را دریافت می‌کند.

دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز این جایزه را نشانه‌ای از «به رسمیت شناخته شدن آرزوی روشن مردم ونزوئلا برای انتخابات آزاد و عادلانه» دانست.

اولین واکنش ماریا کورینا ماچادو:
این قدردانی بزرگ از مبارزه همه مردم ونزوئلا، نیرویی تازه برای به انجام رساندن مأموریتمان است: دستیابی به آزادی.
ما در آستانه پیروزی ایستاده‌ایم، و امروز بیش از هر زمان دیگر، بر حمایت رئیس‌جمهور ترامپ، مردم ایالات متحده، ملت‌های آمریکای لاتین و کشورهای دموکراتیک جهان به‌عنوان اصلی‌ترین متحدان خود برای رسیدن به آزادی و دموکراسی تکیه داریم.
ونزوئلا آزاد خواهد شد!

حمایت دیرینه آمریکا از مخالفان ونزوئلا

در هفته‌های منتهی به اعلام جایزه امسال، اظهارات مکرر دونالد ترامپ مبنی بر اینکه او مستحق دریافت جایزه صلح نوبل است، توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده بود. ترامپ در عین حال از مخالفان سرسخت نیکولاس مادورو نیز به شمار می‌رود.

هالوارد لیِرا، مدیر پژوهش در مؤسسه امور بین‌المللی نروژ، گفت: «نکته مهم این است که کمیته نوبل بار دیگر استقلال خود را نشان داده و تحت تأثیر افکار عمومی یا فشار رهبران سیاسی برای اعطای جایزه قرار نگرفته است.»

او افزود: «ترامپ این رویداد را هر طور که بخواهد تفسیر خواهد کرد، اما واقعیت این است که این جایزه به آرمانی اهدا شده که ایالات متحده سال‌ها از آن حمایت کرده است.

اپوزیسیون دموکراتیک ونزوئلا همواره مورد حمایت آمریکا بوده، بنابراین بعید است کسی بتواند این انتخاب را نوعی بی‌احترامی به ترامپ تلقی کند.»

اعطای این جایزه به ماچادو در حالی صورت می‌گیرد که ایالات متحده در هفته‌های اخیر چندین کشتی حامل مواد مخدر را در سواحل ونزوئلا توقیف کرده است.

ترامپ همچنین گفته است که آمریکا بررسی خواهد کرد تا «کارتل‌های مواد مخدر» که از راه خشکی وارد ونزوئلا می‌شوند، هدف قرار دهد.

توافق غزه، دیرتر از موعد برای ترامپ

تصمیم نهایی کمیته نوبل پیش از آن اتخاذ شده بود که در روز چهارشنبه، مرحله نخست توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها در چارچوب طرح ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه اعلام شود.

کارشناسان پیش از اعلام جایزه نیز گفته بودند احتمال دریافت جایزه از سوی ترامپ بسیار اندک است، زیرا سیاست‌های او در سال‌های گذشته به‌عنوان تلاشی برای تضعیف نظم بین‌المللی‌ تلقی می‌شود که کمیته نوبل به آن ارج می‌نهد.

جایزه نوبل صلح پنجمین جایزه نوبل امسال است که پس از جوایز ادبیات، شیمی، فیزیک و پزشکی اهدا می‌شود. در سال ۲۰۲۴، سازمان ژاپنی «نیهون هیدانکویو» — جنبشی مردمی متشکل از بازماندگان بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی — برنده این جایزه شده بود.

جایزه نوبل صلح که ارزش آن ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود ۱.۲ میلیون دلار آمریکا) است، در ۱۰ دسامبر، سالروز درگذشت آلفرد نوبل، صنعتگر سوئدی و بنیان‌گذار این جوایز، در اسلو اهدا خواهد شد.

پیام تبریک نرگس محمدی
گذار دموکراتیک از استبداد به دموکراسی راه مشترک ماست

تبریک به ماریا کورینا ماچادو، برنده جایزه صلح امسال، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های شجاعت مدنی در آمریکای لاتین در سال‌های اخیر.
با تو و مردم آزادی خواه ونزوئلا اعلام همبستگی می کنم و یقین دارم ما مردم ایران و ونزوئلا دموکراسی را تثبیت و دیکتاتوری را سرنگون خواهیم کرد.
تا روز پیروزی دست در دست هم.

---

  پیام تبریک شیرین عبادی
جایزه صلح نوبل به زنی رسید که اپوزیسیون ونزوئلا را متحد کرد

لحظاتی پیش، کمیته نوبل صلح در نروژ جایزه صلح نوبل را به یکی از برازنده‌ترین دریافت‌کنندگان این جایزه اهدا کرد: خانم مارینا کورینا ماچادو، کسی که توانست اپوزیسیون ونزوئلا را متحد کند.
خانم ماچادو بیش از هشت سال است که اجازه خروج از ونزوئلا را ندارد و سال‌هاست مخفیانه زندگی می‌کند. هنوز معلوم نیست او آیا او خواهد توانست در ماه دسامبر در روز اهدای جایزه حضور پیدا کند یا او نیز مانند نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل دو سال قبل، امکان حضور نخواهد داشت.
دموکراسی در جهان از همیشه شکننده‌تر به نظر می‌رسد. استبداد، تمامیت‌خواهی و قدرت‌طلبی سیاستمداران هر روز چهره‌ای سیاه‌تر به جهان می‌دهد. اما هر اندازه که استبداد پیش می‌رود، نیروهای مترقی و مبارز نیز با قدرت بیشتری برای شکستن دیوارهای تمامیت‌خواهی تلاش می‌کنند. از این رو، تصمیم اختصاص این جایزه بزرگ به تنها یک نفر کاری دشوار است.
با این وجود، خانم مارینا کورینا ماچادو سزاوار این جایزه بود. او نقشی برجسته در اتحاد اپوزیسیون ونزوئلا داشت و مدل رفتار و سیاست‌ورزی او می‌تواند درس‌های ارزشمندی برای اپوزیسیون ایران داشته باشد.
به خانم ماچادو تبریک می‌گویم. صدای مارینا که سرکوب، تهدید و فشار امنیتی خاموشش نکرد، از امروز رساتر به گوش مردم جهان خواهد رسید.