قطعنامه تعویق تحریم‌های ایران رد شد

شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه آخرین تلاش برای به تعویق انداختن بازگشت مجدد تحریم‌ها علیه ایران را رد کرد. قطعنامه‌ای که روسیه و چین برای تعویق شش ماهه بازگشت تحریم‌ها به رای‌گیری گذاشته بودند با ۹ رای مخالف، ۴ رای موافق و ۲ رای ممتنع رد شد.

کشورهای روسیه، چین، الجزایر و پاکستان به این قطعنامه رأی مثبت، آمریکا، انگلیس، فرانسه، سیرالئون، اسلونی، دانمارک، یونان و سومالی رأی منفی و گویان و کره جنوبی رأی ممتنع دادند.

رد قطعنامه‌ روسیه و چین به معنای آن است که از فردا شنبه ۲۷ سپتامبر مجموعه‌‌ی تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران طبق مکانیسم پیش‌بینی شده در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، دوباره اجرایی می‌شوند.

طبق گفته نماینده کره جنوبی به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران از روز شنبه ساعت ۲۰ به وقت نیویورک فعال می‌شوند.

بازگشت دوباره تحریم‌ها، باعث مسدود شدن مجدد دارایی‌های ایران در خارج از کشور، توقف معاملات تسلیحاتی با تهران و مجازات هرگونه توسعه برنامه موشک‌های بالستیک ایران، در کنار سایر اقدامات می‌شود. بازگشت تحریم‌ها اقتصاد اقتصاد متزلزل ایران را هر چه بیشتر تحت فشار قرار خواهد داد.

هفته‌ها مذاکره بدون نتیجه

سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه، که به عنوان E3 شناخته می‌شوند، ماه گذشته پس از متهم کردن تهران به عدم رعایت شرایط توافق برجام و پس از آنکه هفته‌ها مذاکرات سطح بالا به راه‌حل دیپلماتیک نرسید، مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» را فعال کردند.

از آن زمان تاکنون ایران و طرف‌های اروپایی برای دستیابی به توافق به اشکال مختلف درگیر مذاکره بودند که آخرین آن در حاشیه مجمع عمومی سازمان میان عباس عراقچی و وزیران خارجه سه کشور اروپایی برگزار شد. اما هیچ‌کدام این مذاکرات به توافق منجر نشد.

عباس عراقچی روز جمعه، ساعاتی پیش از برگزاری نشست شورای امنیت برای رأی‌گیری درباره قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین در شبکه ایکس نوشت: «بعدازظهر امروز، شورای امنیت سازمان ملل درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ رای‌گیری خواهد کرد. این فرصتی کوتاه برای شورای امنیت است تا به رویارویی «نه» و به همکاری «آری» بگوید، و از این طریق زمان و فضای لازم را برای دیپلماسی فراهم کند».

وزیر خارجه جمهوری اسلامی نوشت: «در روزها و هفته‌های گذشته، ایران چندین پیشنهاد برای حفظ پنجره دیپلماسی ارائه کرده است، اما سه کشور اروپایی (E3) پاسخی ندادند و آمریکا نیز سیاست خود را با فشار بیشتر ادامه داد».

اما سه کشور اروپایی ادعای عباس عراقچی را رد می‌کنند. این کشورها اعلام کرده بودند که در صورت رعایت مجموعه‌ای از شرایط توسط ایران، مایل به تمدید مهلت مکانیسم ماشه هستند. این شرایط شامل از سرگیری مذاکرات مستقیم با ایالات متحده در مورد برنامه هسته‌ای، اجازه دسترسی بازرسان هسته‌ای سازمان ملل به سایت‌های هسته‌ای آن و همچنین مشخص کردن سرنوشت بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا بودند.

عباس عراقچی روز جمعه در جلسه شورای امنیت گفت: «ایالات متحده به دیپلماسی خیانت کرده است، اما این سه کشور اروپایی هستند که آن را دفن کرده‌اند.» او گفت که بازگشت تحریم‌ها «از نظر قانونی باطل، از نظر سیاسی بی‌ملاحظه و از نظر رویه‌ای ناقص» است.

بنابر گزارش لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال، نماینده بریتانیا سه نکته را درباره کوتاهی ایران در ارائه اقدام جدی برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها مطرح کرد:

۱) بیش از سه ماه از عدم دسترسی آژانس به سایت‌های آسیب‌دیده گذشته است.
۲) ایران هیچ گزارشی درباره وضعیت سایت‌ها و ذخایر ارائه نکرده (که باید ظرف یک ماه انجام می‌شد).
۳) اظهارات اخیر آیت‌الله خامنه‌ای در این هفته که مذاکرات را رد کرده است.

نماینده چین در نشست شورای امنیت گفت: «خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران (برجام)، علت چالش‌هایی است که امروز می‌بینیم. ایران بارها صداقت و تمایل خود را برای همکاری و یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای نشان داده است. چین از پیشنهاد روسیه برای به تعویق انداختن اسنپ‌بک به مدت ۶ ماه حمایت می‌کند.»

نماینده فرانسه در شورای امنیت گفت: «ما تلاش‌های دیپلماتیکی زیادی برای یافتن راه‌حلی انجام دادیم که از اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران جلوگیری کند. ما به ایران گفتیم حداقل بگوید ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم خود را کجا نگه می‌دارد و این حداقل خواسته ما بود. اما ایران تمامی پیشنهادات ما را نپذیرفت.»

نماینده ایالات متحده در شورا گفت که ایران در رسیدگی به نگرانی‌های سه کشور اروپایی شکست خورده است، به این معنی که بازگشت تحریم‌ها اجتناب‌ناپذیر است، اگرچه او در را برای دیپلماسی باز گذاشت.