جنگ غزه اعتبار اسرائیل در جهان را نابود می‌کند

توماس ال. فریدمن / نیویورک تایمز / ۲۵ اوت ۲۰۲۵

این‌که آیا اسرائیل در غزه مرتکب نسل‌کشی می‌شود یا نه، بحثی است که باید به مورخان واگذار کرد. اما چیزی که اکنون برای من کاملاً روشن است این است که دولت کنونی اسرائیل در حال ارتکاب خودکشی، آدم‌کشی و برادرکشی است.

این دولت، اعتبار و جایگاه اسرائیل در جهان را نابود می‌کند؛ غیرنظامیان غزه را بدون کمترین توجه به جان بی‌گناهان می‌کشد؛ و جامعه اسرائیل و یهودیان جهان را از هم می‌درد ـــ میان آن دسته از یهودیانی که می‌خواهند در هر شرایطی در کنار اسرائیل بایستند، و آن‌هایی که دیگر تاب تحمل، توجیه یا توضیح مسیر خطرناکی که این دولت برای کشور یهود برگزیده را ندارند و می‌خواهند از آن فاصله بگیرند.

آنچه مرا متوقف و متأثر کرد، این پاراگراف از گزارش روز دوشنبه «نیویورک تایمز» از اسرائیل بود؛ گزارشی درباره حملات اسرائیل به یک بیمارستان در جنوب غزه که بنا بر اعلام وزارت بهداشت غزه دست‌کم ۲۰ کشته برجای گذاشت ـــ از جمله پنج روزنامه‌نگار وابسته به رسانه‌های بین‌المللی، چند امدادگر و چند تن دیگر:

«ارتش اسرائیل اعلام کرد در منطقه بیمارستان ناصر عملیاتی انجام داده است، بی‌آنکه مشخص کند هدف چه بوده. در این بیانیه آمده بود ارتش از آسیب به افراد غیرمرتبط ابراز تأسف کرده و افزوده بود که رئیس ستاد ارتش دستور داده فوراً تحقیقاتی آغاز شود.»

ظاهراً از آنجا که مقامات اسرائیلی دریافتند بسیاری در سراسر جهان از چنین توضیحی بهت‌زده و منزجر شده‌اند ـــ توضیحی که بارها و بارها شنیده‌ایم ـــ دفتر نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو بیانیه‌ای نادر از سر پشیمانی صادر کرد و گفت: «اسرائیل از این خطای تراژیک عمیقاً متأسف است.»

اما حقیقت این است که آنچه نتانیاهو «یک خطای تراژیک» نامید، پیامد اجتناب‌ناپذیر سیاست او در طولانی کردن جنگ غزه برای باقی ماندن در قدرت است؛ برای فرار از محاکمه‌های کیفری‌اش و جلوگیری از تشکیل هر کمیسیون تحقیق اسرائیلی درباره نقش مستقیم و سنگین او در ناکامی در جلوگیری از حمله غافلگیرکننده حماس در ۷ اکتبر.

نتانیاهو برای ماندن در قدرت، به حمایت وزیران راست‌افراطی‌ای چون بتسالل اسموتریچ نیاز دارد؛ فردی که در تلاش است با ساخت هرچه بیشتر شهرک‌های یهودی در کرانه باختری، مانع از تشکیل هر دولت فلسطینی در آنجا شود. اسموتریچ همچنین مشوق اخراج فلسطینی‌ها از کرانه باختری و غزه است تا مسیر را برای الحاق کامل این مناطق به اسرائیل هموار کند.

اما مشکل اینجاست: اسرائیل پیشاپیش توان نظامی حماس را به‌طور جدی در هم شکسته و تقریباً تمام فرماندهان ارشد آن ـــ طراحان حمله ۷ اکتبر ـــ را کشته است. بنابراین اکنون برای توجیه تداوم جنگ باید به سراغ فرماندهان رده پایین‌تر برود؛ کسانی که در میان غیرنظامیان زندگی و پنهان شده‌اند.

برای کشوری که در حال جنگ است، توجیه خسارات جانبی هنگام تعقیب رهبران ارشد دشمن یک چیز است؛ اما وقتی برای کشتن مثلاً معاونِ یک فرمانده، ده‌ها غیرنظامی را می‌کشید و زخمی می‌کنید، کاملاً شریرانه است.

همچنین فریبکارانه و شریرانه است که ارتش خود را برای جابه‌جایی صدها هزار غیرنظامی غزه از منطقه‌ای به منطقه دیگر به کار بگیری ـــ به بهانه تخلیه مناطق جنگی ـــ و سپس خانه‌های ترک‌شده آنان را بدون هیچ دلیل نظامی واقعی، بلکه صرفاً با نیت پنهانِ واداشتن آنان به ترک کامل منطقه، با بولدوزر ویران کنی. و مایه شرمساری است که ارسال کمک‌های بشردوستانه را متوقف و سپس از سر بگیری، به این امید که مردم آن‌قدر گرسنه شوند که چاره‌ای جز کوچ نداشته باشند.

اما همان‌طور که گفتم، این صرفاً «آدم‌کشی» نیست؛ بلکه «خودکشی» و «برادرکشی» هم هست. اسرائیل اکنون به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یک دولت مطرود است ـــ تا جایی که اسرائیلی‌ها هنگام سفر به خارج از کشور، دوبار خواهند اندیشید پیش از آنکه به زبان عبری سخن بگویند.

به این نمونه‌های خبری اخیر از سراسر جهان توجه کنید:

● «مدیر یک پارک تفریحی در جنوب فرانسه به اتهام تبعیض مذهبی بازداشت شد، پس از آنکه به گروهی از کودکان اسرائیلی اجازه ورود داده نشد.»

● «استرالیا به اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، واکنش نشان داد؛ نتانیاهو نخست‌وزیر استرالیا را «ضعیف» خوانده بود. یک وزیر استرالیایی، رهبر اسرائیل را متهم کرد که قدرت را با کشتن مردم یکی می‌پندارد.»

● «وقتی ۱۶۰۰ اسرائیلی که با کشتی تفریحی «مانو ماریتایم» سفر می‌کردند در نزدیکی جزیره سیروس یونان سرگردان ماندند ـــ چون معترضان مانع ورودشان شدند ـــ این یادآور تلخی بود از اینکه گردشگران اسرائیلی امروز ممکن است تنها به دلیل گذرنامه‌شان با خصومت روبه‌رو شوند.»

دولت اسرائیل می‌گوید این ناعادلانه است. اسرائیل استدلال می‌کند که جهان فراموش کرده حماس حدود ۱۲۰۰ نفر را کشت؛ حدود ۲۵۰ نفر، از جمله زنان، کودکان و سالمندان را گروگان گرفت؛ و هنوز هم برخی را در شرایط غیرانسانی در تونل‌ها و دیگر نقاط غزه نگه داشته است. رهبری حماس می‌توانست با موافقت به ترک غزه و آزادی همه گروگان‌ها، به این رنج‌ها پایان دهد. حماس با ادامه جنگ، خود نیز مرتکب جنایات هولناک شده است ـــ از جمله قتل گروگان‌های اسرائیلی و قربانی کردن هزاران نفر از مردم غزه در راه رؤیاهای جنون‌آمیزش.

همه این‌ها درست است ـ و مرتبط.

پس چرا جهان اکنون فقط علیه اسرائیل صف‌آرایی کرده است؟ زیرا جهان اسرائیل را به معیار بالاتری می‌سنجد؛ زیرا اسرائیل همواره خود را به معیاری بالاتر مقید دانسته است.

و نیز به این دلیل که اکنون جهان می‌تواند تفاوت بگذارد میان جنگی که برای بقا و امنیت دولت یهود در جریان است، با جنگی که برای بقای سیاسی نخست‌وزیر آن پیش برده می‌شود. و سرانجام به این دلیل که جهان دیگر نمی‌تواند، همچون ماه‌های نخست، چشم بر کشته‌شدن غیرنظامیان فلسطینی در غزه به عنوان پیامد اجتناب‌ناپذیر جنگی ببندد که ـــ چنان‌که امید می‌رفت ـــ اسرائیل در آن می‌کوشید حماس را از غزه بیرون براند و آن را با همکاری تشکیلات خودگردان فلسطین و یک نیروی حافظ صلح عربی اداره کند. تشکیلات خودگردان اسرائیل را به رسمیت شناخته و می‌توانست اگر اصلاح شود، شریک راه‌حل دوکشوری باشد.

اما اکنون که نتانیاهو کاملاً روشن ساخته که نمی‌خواهد غزه نه زیر حاکمیت حماس باشد و نه زیر حاکمیت تشکیلات خودگردان، این جنگ بیش از پیش همان چیزی را نشان می‌دهد که واقعاً هست: جنگی برای گسترش اشغال اسرائیل از کرانه باختری به غزه. از این رو، برای بسیاری در جهان این‌گونه به نظر می‌رسد که غیرنظامیان فلسطینی تقریباً هر روز ده‌ها کشته می‌دهند ـــ نه به‌عنوان پیامد جنگی عادلانه برای بقای اسرائیل و تلاشی برای ایجاد یک شریک بهتر فلسطینی در غزه، بلکه به‌عنوان پیامد تلاش برای اطمینان یافتن از اینکه اسرائیل هیچ شریک فلسطینی‌ای در غزه نخواهد داشت.

آیا جای تعجب دارد که اسرائیل این‌همه دوست خود در جهان را از دست می‌دهد ـــ از جمله شرکای بالقوه منطقه‌ای مانند عربستان سعودی ـــ که این واقعیت برایشان روزبه‌روز آشکارتر می‌شود؟

در مورد برادرکشی، اگر این جنگ به همین منوال ادامه یابد، کنیسه‌های بسیاری را در سراسر جهان در طول تعطیلات بزرگ یهودیان امسال از هم خواهد پاشید ـــ بین کسانی که احساس می‌کنند باید در کنار اسرائیل بایستند، درست یا غلط، و کسانی که دیگر نمی‌توانند رفتار وحشتناک این دولت اسرائیل در غزه را تحمل کنند، به خصوص وقتی که می‌بینند صدها هزار اسرائیلی خودشان علیه این دولت به خیابان‌ها می‌آیند.

این جنگ همچنین حزب دموکرات آمریکا را از هم خواهد پاشید؛ میان آن‌هایی که از ترس از دست دادن کمک‌های مالی انتخاباتی به رقبای جمهوری‌خواهشان، جرأت مخالفت با لابی بانفوذ اسرائیل (ایپک) را ندارند، و آن‌هایی که دیگر نمی‌توانند این وضعیت را تاب بیاورند.

دریغ که اگر این یک خودکشی ژئوپولیتیک باشد ـــ آن‌گونه که من باور دارم ـــ اکنون به «خودکشی با کمک دیگران» بدل شده است. تنها یک نفر می‌تواند همه این‌ها را همین حالا متوقف کند و او رئیس‌جمهور ترامپ است. امیدوارم اشتباه کنم، اما بیم آن دارم که ـــ درست همان‌طور که ترامپ فریب ولادیمیر پوتین را خورد و به جای آتش‌بس در اوکراین به سراب «صلح کامل» دل بست ـــ اکنون نیز فریب نتانیاهو را خورده باشد تا به جای آتش‌بس در غزه، در پی رؤیای «پیروزی کامل» او برود.