مکرون پیش‌قدم شد، آلمان باید پیروی کند

اهمیت اقدام فرانسه در رسمیت شناختن کشور فلسطین

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، شامگاه پنج‌شنبه در بیانیه‌ای در شبکه اجتماعی اعلام کرد که فرانسه در چارچوب «تعهد تاریخی خود به صلحی عادلانه و پایدار در خاورمیانه»، کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت. مکرون گفته است که این تصمیم را در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر در نیویورک بطور رسمی اعلام خواهد داد.

این بیانیه در حالی منتشر شده که خشم جهانی نسبت به ادامه عملیات نظامی اسرائیل در غزه که باعث کشتار بی‌رحمانه و گسترده غیرنظامیان، بویژه زنان و کودکان، و گرسنگی فزاینده میلیونها انسان در این منطقه شده، رو به افزایش است.

در این بیانیه که پس از ماه‌ها گمانه‌زنی و تردید درباره احتمال شناسایی دولت فلسطین از سوی فرانسه، منتشر شده است، مکرون اما تاکید می‌کند که: «امروز، فوری‌ترین مسئله این است که جنگ در غزه متوقف شود و به مردم غیرنظامی کمک شود.»

اگر فرانسه این تصمیم خود را عملی کند، نخستین کشور از میان گروه هفت کشور صنعتی (G7) – شامل ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، آلمان، ژاپن و ایتالیا – خواهد بود که کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسد.

اسرائیل همواره با به رسمیت شناخته شدن کشور فلسطین از سوی فرانسه مخالفت کرده و آن را پاداشی برای تروریسم حماس دانسته است. در نتیجه موضع بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، درباره اعلام موضع مکرون به هیچ‌وجه مایه تعجب نیست. او به اقدام فرانسه به‌شدت واکنش نشان داده است و در بیانیه‌ای اعلام کرده: «ما تصمیم آقای مکرون برای به رسمیت شناختن یک کشور فلسطینی در کنار تل‌آویو، آن هم پس از کشتار ۷ اکتبر ۲۰۲۳، را به‌شدت محکوم می‌کنیم» و افزوده که چنین کشوری می‌تواند به «سکوی پرتابی برای نابودی اسرائیل» تبدیل شود.

در گذشته نیز، مقامات اسرائیلی رئیس‌جمهور فرانسه را متهم کرده‌اند که «در حال رهبری یک جنگ صلیبی علیه دولت یهود» است و به همین دلیل روابط میان دو کشور به‌شدت تیره شده بود و باید انتظار داشت تا در آینده‌ای نزدیک این روابط وخیم‌تر نیز بشود.

از سوی دیگر، تصمیم مکرون قطعاً موجب ناخشنودی دولت ترامپ که حامی سرسخت اسرائیل است، نیز خواهد شد. مارکو روبیو وزیر امور خارجه دولت ترامپ، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایالات متحده قاطعانه طرح آقای مکرون را رد می‌کند.» او در ادامه افزود: «این تصمیم نسنجیده تنها به تبلیغات حماس خدمت می‌کند و صلح را به عقب می‌برد. این توهینی است به قربانیان حمله ۷ اکتبر.»

باید منتظر شد و مشاهده کرد که این اعلامیه فرانسه چه تاثیری در مواضع دیگر متحدان نزدیک این کشور خواهد داشت و به چه میزان باعث بروز تنش در روابط مکرون با رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ خواهد شد.

در تفسیری که در نشریه زوددویچه تسایتونگ در این باره به قلم «رونن اشتاینکه» منتشر شده است، نویسنده از دولت آلمان خواسته تا نمونه فرانسه را دنبال کند. این موضع، با در نظر گرفتن سابقه تاریخی آلمان در رابطه با اسرائیل و جو عمومی حاکم در این کشور، بسیار شجاعانه است.
جمشید خون‌جوش

***

مکرون پیش‌قدم شد، آلمان باید پیروی کند

زود دویچه تسایتونگ / رونن اشتاینکه
مترجم: جمشید خون‌جوش

درست است که اقدام رئیس‌جمهور فرانسه در وهله‌ی اول بیشتر جنبه‌ی نمادین دارد، اما گاهی همین نمادها هستند که اهمیت پیدا می‌کنند.

آیا باید کشور فلسطین را به رسمیت شناخت؟ همانطور که اکنون فرانسه تحت رهبری رئیس‌جمهور خود امانوئل مکرون پیش‌قدم شده است، همراه با توصیه‌ای به دیگر کشورهای اروپایی که شاید بد نباشد به پیروی از این الگو فکر کنند – همان‌گونه که پیش‌تر ایرلند، نروژ و اسپانیا نیز چنین کرده‌اند؟ پاسخ کوتاه این است: بله. فلسطینی‌ها بدون شک حق تعیین سرنوشت در قالب کشوری مستقل را دارند. این حق طی دهه‌ها در سطح جهانی به رسمیت شناخته شده است، و حتی در خود اسرائیل نیز از آغاز دهه ۱۹۹۰، یعنی از زمان توافق‌نامه‌های موسوم به «اسلو»، به‌طور رسمی پذیرفته شده است که در نهایت باید دو کشور در کنار یکدیگر وجود داشته باشند: یکی یهودی و دیگری فلسطینی.

تاکنون، ۱۴۸ کشور از رفتار اسرائیل نتیجه‌گیری کرده‌اند

پرسش اصلی این است که چه شرایطی باید فراهم شود تا یک کشور، فلسطین را به رسمیت بشناسد. موضع محتاطانه‌ای که ایالات متحده آمریکا و همچنین آلمان در قبال فلسطینی‌ها طی دهه‌ها اتخاذ کرده‌اند، این بوده است: ابتدا باید با همسایگان اسرائیلی خود به توافق برسید، سپس به‌عنوان نوعی پاداش، این شناسایی رسمی انجام خواهد شد. وعده‌ای که قرار است انگیزه ایجاد کند. با این حال، در عمل، به رسمیت شناختن کشور فلسطین چندان تغییری ایجاد نمی‌کند؛ این شناسایی در واقع فقط به این معناست که فلسطینی‌ها می‌توانند دیپلمات‌هایی را به برلین و واشنگتن بفرستند که به‌جای عنوان کنونی از این پس عنوان “سفیر” را خواهند داشت و در نتیجه کمی شأن و جایگاه بیشتری خواهند یافت.

اما هرچه این مناقشه بی‌پایان با اسرائیل ادامه پیدا می‌کند، و هرچه تردیدها درباره تمایل واقعی دولت‌های اسرائیل برای پذیرفتن یک کشور فلسطینی بیشتر می‌شود، کشورهای بیشتری در سراسر جهان صبر خود را از دست می‌دهند. تاکنون ۱۴۸ کشور در جهان تاکنون تصمیم گرفته‌اند تا فلسطین را به رسمیت بشناسند و به دیپلمات‌های فلسطینی در پایتخت‌های خود عنوان “سفیر” بدهند. فرانسه اکنون قرار است کشور شماره ۱۴۹ باشد. حتی اگر اکثریت قابل‌توجهی از مجموع ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد این شناسایی را انجام داده باشند، این امر هنوز تأثیر چشمگیری نداشته است — به‌ویژه از آنجایی که فلسطین، به دلیل حق وتوی ایالات متحده در شورای امنیت، همچنان عضو دارای حق رأی در سازمان ملل نخواهد بود.

استدلال اسرائیل در واقع اصلاً استدلال نیست

چه تغییری ایجاد می‌شود اگر آلمان نیز به این روند بپیوندد؟ البته که چنین اقدامی در وهله‌ی نخست یک حرکت نمادین است — باید این را صریح گفت، چرا که مردمی که در نوار غزه برای زنده ماندن می‌جنگند، به چیزهایی بسیار فوری‌تر و حیاتی‌تر از نمادها و تشریفات دیپلماتیک نیاز دارند.

با این حال: حتی در زمینه‌ی نمادها و اعلام موضع نیز، مرز میان درست و نادرست وجود دارد. و پیامی که اکنون فرانسه تحت رهبری مکرون می‌فرستد، پیامی درست است: ما هرگز نخواهیم پذیرفت که اسرائیل به تنهایی شرایط نظم پس از جنگ را تعیین کند؛ ما همواره پای این اصل خواهیم ایستاد که فلسطینی‌ها نیز حق دارند خود درباره آینده‌شان تصمیم بگیرند.

تا زمانی که مردم فلسطین، آزاد از اشغال، در کشور مستقل خود در کنار اسرائیل زندگی نکنند، این مناقشه همچنان باقی خواهد ماند.

درست خواهد بود اگر آلمان نیز به این امر بپیوندد. نه به این دلیل که این یک “پاداش برای ترور حماس” خواهد بود، آن‌گونه که اکنون دستگاه پرسروصدای روابط عمومی اسرائیل به طور قابل پیش‌بینی می‌گوید – استدلالی که ـــ با عرض پوزش ـــ هرگونه بحثی را غیرممکن می‌سازد. بلکه به این دلیل که آلمان، مانند فرانسه، با این کار در برابر به اصطلاح “عادی‌سازی اشغالگری” می‌ایستد؛ همان چیزی که اسرائیل، آمریکا و برخی از پادشاهی‌های حاشیه خلیج فارس با “توافقات ابراهیم” خود در سال ۲۰۲۰ به زیان فلسطینیانِ و بدون پرسیدن نظر آنها، به دنبال آن بودند.

و در عوض، آلمان با چنین تصمیمی در کنار حق و عدالت قرار خواهد گرفت.