ترامپ تحریم فروش نفت ایران را کاهش داد؟

تیموتی گاردنر / خبرگزاری رویترز

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، روز سه‌شنبه گفت که چین می‌تواند پس از توافق اسرائیل و ایران برای آتش‌بس، به خرید نفت ایران ادامه دهد. کاخ سفید تصریح کرد این اقدام به معنای کاهش تحریم‌های آمریکا نیست.

ترامپ در پستی در سوشیال تروت، تنها چند روز پس از دستور بمباران سه سایت هسته‌ای ایران توسط آمریکا، نوشت: “چین اکنون می‌تواند به خرید نفت از ایران ادامه دهد. امیدواریم که آنها مقدار زیادی نیز از آمریکا خریداری کنند.”

یک مقام ارشد کاخ سفید به رویترز گفت: ترامپ توجه را به این نکته جلب کرد که تاکنون هیچ تلاشی از سوی ایران برای بستن تنگه هرمز به روی نفتکش‌ها صورت نگرفته است، زیرا بستن تنگه هرمز برای چین، بزرگترین واردکننده نفت ایران در جهان، دشوار بوده است.

این مقام گفت: “رئیس جمهور همچنان از چین و همه کشورها می‌خواهد که نفت پیشرفته ما را وارد کنند، نه اینکه نفت ایران را که نقض تحریم‌های آمریکا است، وارد کنند.”

پس از اعلام آتش‌بس، اظهارات ترامپ در مورد چین، سیگنال نزولی دیگری برای قیمت نفت بود که روز سه‌شنبه تقریباً ۶ درصد کاهش یافت.

ترامپ در ماه فوریه اعلام کرد که به دلیل برنامه هسته‌ای و تأمین مالی شبه‌نظامیان در سراسر خاورمیانه، فشار حداکثری را با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران، دوباره اعمال می‌کند. حال هرگونه کاهش در اجرای تحریم‌ها علیه ایران، نشان‌دهنده تغییر سیاست ایالات متحده خواهد بود.

ترامپ در ماه‌های اخیر موجی از تحریم‌های مرتبط با ایران را بر چندین پالایشگاه مستقل “تی‌پات” چین و اپراتورهای ترمینال بندری به دلیل خرید نفت ایران اعمال کرد.

اسکات مادل (Scott Modell)، افسر سابق سیا و مدیرعامل فعلی گروه انرژی راپیدان، گفت: “چراغ سبز رئیس جمهور ترامپ به چین برای ادامه خرید نفت ایران، نشان دهنده بازگشت به استانداردهای اجرایی سهل‌گیرانه است.”

علاوه بر عدم اجرای تحریم‌ها، ترامپ می‌تواند تحریم‌های اعمال شده توسط فرمان اجرایی یا تحت اختیاراتی که به یک رئیس جمهور در قوانین مصوب کنگره اعطا می‌شود را به حالت تعلیق درآورد یا لغو کند.

مادل گفت که ترامپ احتمالاً پیش از دورهای بعدی مذاکرات هسته‌ای ایالات متحده و ایران، تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد. این اقدامات با توجه به درخواست تهران مبنی بر لغو دائمی تحریم‌ها، اهرم فشاری را فراهم می‌کند.

جرمی پنر، شریک شرکت حقوقی «هیوز هابارد اند رید»، گفت اگر ترامپ تصمیم به تعلیق تحریم‌های نفتی ایران بگیرد، به کار زیادی بین سازمان‌ها نیاز خواهد بود. خزانه‌داری ایالات متحده باید مجوز صادر کند و وزارت امور خارجه باید معافیت‌هایی صادر کند که نیاز به اطلاع‌رسانی کنگره دارد.

تاجران و تحلیلگران نفت در آسیا گفتند که انتظار ندارند اظهارات ترامپ تأثیر کوتاه‌مدتی بر خرید نفت چین از ایران یا ایالات متحده داشته باشد.

نفت ایران تقریباً ۱۳.۶ درصد از خرید نفت چین در سال جاری را تشکیل می‌دهد و بشکه‌های تخفیف‌دار، راه نجاتی برای پالایشگاه‌های مستقل تحت فشار حاشیه‌ای فراهم می‌کنند. نفت ایالات متحده تنها ۲ درصد از واردات چین را تشکیل می‌دهد و تعرفه‌های ۱۰ درصدی پکن بر نفت ایالات متحده، مانع خرید بیشتر می‌شود.

فشار بر چین

چین مدت‌هاست که با آنچه «سوءاستفاده واشنگتن از تحریم‌های یکجانبه غیرقانونی» می‌نامد، مخالف است.

گوئو جیاکون، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، روز چهارشنبه در پاسخ به سوالی در مورد پست ترامپ در یک نشست خبری عادی، گفت که چین اقدامات امنیتی انرژی معقولی را مطابق با منافع ملی خود اتخاذ خواهد کرد.

خرید بیشتر نفت ایران توسط چین و سایر مصرف‌کنندگان می‌تواند عربستان سعودی، متحد آمریکا، بزرگترین صادرکننده نفت جهان را ناراحت کند.

با این حال، تأثیر تحریم‌های ایالات متحده بر صادرات نفت ایران از زمان اولین دولت ترامپ که او سخت‌گیری بیشتری علیه تهران اعمال کرد، محدود بوده است.

اسکات مادل با اشاره به تهدید با اسلحه گفت که ترامپ امسال با تحریم شرکت‌ها و پایانه‌های تجاری چینی “با گلاک” بازی کرده است. مادل افزود، اما نتایج آن بسیار بیشتر “فشار حداقلی” بوده تا فشار حداکثری.

تامی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه، به خبرنگاران گفت که ترامپ آنچه را که می‌خواست اتفاق بیفتد، اعلام کرده است و دولت او بر تحقق آن متمرکز است. او نگفت که این فرآیند مستلزم چه چیزی خواهد بود.

بروس گفت: «اما واضح است که ما بر این تمرکز داریم که مطمئن شویم دست هدایتگر رئیس جمهور ترامپ پیروز می‌شود و این دولت را به جلو می‌برد، بنابراین باید منتظر بمانیم و ببینیم که در نهایت چه اتفاقی خواهد افتاد.»