ترامپ: اسرائیل در حال «پیروزی» است

باراک راوید / اکسیوس

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز جمعه گفت که توقف جنگ اسرائیل علیه ایران برای آغاز مذاکرات مستقیم با ایالات متحده “بسیار دشوار” خواهد بود و خاطرنشان کرد که اسرائیل در تلاش‌های خود برای از بین بردن برنامه هسته‌ای ایران «به خوبی» عمل می‌کند.

چرا این موضوع اهمیت دارد: عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز جمعه به همتایان اروپایی خود اعلام کرد که تا زمانی که اسرائیل به کارزار نظامی خود ادامه دهد، ایران مستقیماً با ایالات متحده مذاکره نخواهد کرد. این اظهارات بر اساس اطلاعات مستقیم دو دیپلمات اروپایی بیان شده است.

آنچه می‌گویند: ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در کنار هواپیمای «ایر فورس وان» گفت: «فکر می‌کنم در حال حاضر درخواست آتش‌بس بسیار دشوار است. اگر کسی در حال پیروزی باشد، این کار کمی سخت‌تر از زمانی است که کسی در حال شکست باشد.»

او افزود: «اما ما آماده، مایل و قادر به مذاکره هستیم و با ایران در تماس بوده‌ایم و خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد.» این اظهارات به تماس‌های مستقیم استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید، با عراقچی اشاره دارد.

ترامپ گفت که “ممکن است” از آتش‌بس حمایت کند، “بسته به شرایط”، اما تأکید کرد که ممکن است این امر قابل دستیابی نباشد، زیرا اسرائیل “از نظر جنگی عملکرد خوبی دارد و ایران وضعیت خوبی ندارد.”

اخبار مرتبط: دیدار عراقچی در ژنو با دیپلمات‌های ارشد اتحادیه اروپا، فرانسه، بریتانیا و آلمان، اولین تعامل حضوری ایران با قدرت‌های غربی از زمان آغاز جنگ توسط اسرائیل در هفته گذشته بود.

این دیدار یک روز پس از آن برگزار شد که ترامپ اعلام کرد ظرف “دو هفته آینده” درباره حمله به برنامه هسته‌ای ایران تصمیم‌گیری خواهد کرد و در عین حال راه را برای راه‌حل دیپلماتیک باز گذاشت.

اتحادیه اروپا، بریتانیا، فرانسه و آلمان پیش از این نشست با دولت ترامپ برای هماهنگی گفت‌وگو کرده بودند، اما رئیس‌جمهور تلاش‌های دیپلماتیک اروپایی‌ها را کم‌اهمیت جلوه داد.

ترامپ به خبرنگاران گفت: «ایران نمی‌خواهد با اروپا صحبت کند. آنها می‌خواهند با ما صحبت کنند. اروپا در این مورد نمی‌تواند کمکی کند.»

وضعیت کنونی: نشست دوساعته با ایرانی‌ها در روز جمعه هیچ پیشرفت دیپلماتیکی به همراه نداشت و هیچ‌یک از طرفین پیشنهاد جدیدی ارائه نکردند.

دیپلمات‌های اروپایی این مذاکرات را به‌عنوان یک تعامل اولیه توصیف کردند و طرفین توافق کردند که هفته آینده دوباره دیدار کنند.

پشت پرده: دیپلمات‌های اروپایی به اکسیوس گفتند که ایرانی‌ها در مقایسه با مذاکرات قبلی، نسبت به بحث درباره نه‌تنها محدودیت‌های برنامه هسته‌ای خود، بلکه طیف وسیعی از مسائل غیرهسته‌ای، از جمله برنامه موشکی ایران، شبکه نیابتی منطقه‌ای، کمک نظامی به روسیه و زندانیان اروپایی در ایران، بازتر به نظر می‌رسیدند.

عراقچی به وزرای اروپایی گفت که ایران آماده است غنی‌سازی اورانیوم خود را به شیوه‌ای  به شیوه‌ای مشابه توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ محدود کند، توافقی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده را از آن خارج کرد.

وزرای خارجه اروپا از عراقچی خواستند که مستقیماً با دولت ترامپ وارد گفت‌وگو شود و پیشنهاد کردند که نمایندگان آمریکا در مذاکرات آینده حضور یابند، اما عراقچی این پیشنهاد را رد کرد.

بین خطوط: اگرچه وزیر خارجه ایران از زمان آغاز جنگ با ویتکاف در تماس مستقیم بوده، اما در ژنو تأکید کرد که تا زمانی که حملات اسرائیل ادامه دارد، ایران با آمریکا مذاکره نخواهد کرد.

آنچه می‌گویند: وزرای خارجه اروپا پس از نشست در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند: «وزرای گروه سه و نماینده عالی اتحادیه اروپا نگرانی‌های دیرینه خود را درباره گسترش برنامه هسته‌ای ایران تکرار کردند.»

آنها افزودند: «آنها درباره راه‌های رسیدن به یک راه‌حل مذاکره‌ای برای برنامه هسته‌ای ایران بحث کردند و بر فوریت این موضوع تأکید داشتند.»

اظهارات طرف مقابل: عراقچی پس از این دیدار به رسانه‌های ایرانی گفت که تهران به دیپلماسی متعهد است و آماده دیدار مجدد با وزرای خارجه اروپا است.

او تأکید کرد که ایران درباره توان دفاعی خود مذاکره نخواهد کرد.

گام بعدی: دیپلمات‌های اروپایی اعلام کردند که در این نشست مشخص کردند که زمان برای رسیدن به یک راه‌حل دیپلماتیک رو به اتمام است.

عراقچی قرار است روز شنبه برای شرکت در نشست سازمان همکاری اسلامی به استانبول سفر کند.

انتظار می‌رود او روز دوشنبه به مسکو سفر کند تا با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، درباره جنگ گفت‌وگو کند.

نشست بعدی با وزرای خارجه اروپا احتمالاً پس از این دو سفر برگزار خواهد شد که ممکن است پنجره زمانی “دو هفته‌ای” ترامپ را محدود کند.