اسرائیل از موشک‌های ویرانگر ایران هراس دارد

ایزابل کرشنر / نیویورک‌تایمز / ۱۴ ژوئن ۲۰۲۵

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرده است که حملات گسترده به ایران که از بامداد جمعه آغاز شد، برای در هم شکستن آنچه او نه یکی، بلکه دو تهدید «بنیادین» علیه کشورش می‌نامد، ضروری است.

در کنار برنامه هسته‌ای ایران که آقای نتانیاهو سال‌ها نسبت به آن هشدار داده، اکنون به تهدید جدیدتری نیز اشاره می‌کند: موشک‌های بالستیک ایران؛ بیش از ۲۰۰ موشک از این نوع طی موج‌هایی از حملات تلافی‌جویانه در آخر هفته جاری به سوی اسرائیل شلیک شده‌اند.

حتی با وجود آن‌که اسرائیل ایران را با موشک‌های پیشرفته خود زیر آتش گرفته و تاسیسات نفتی در تهران را به آتش کشیده، همچنان از توان ایران برای تلافی سخت هراسان است.

نتانیاهو در یک بیانیه ویدیویی در شامگاه جمعه گفت که ایران تولید موشک‌های بالستیک را شتاب داده و قصد دارد ماهانه ۳۰۰ موشک تولید کند؛ رقمی که در عرض شش سال به ۲۰هزار موشک خواهد رسید. او گفت هر یک از این موشک‌ها «مانند یک اتوبوس پر از مواد منفجره» است که برای اصابت به شهرهای اسرائیل آماده شده است.

ایران چند موشک شلیک کرده و چند عدد از آن‌ها به اسرائیل اصابت کرده‌اند؟

به گفته مقامات اسرائیلی، ایران از شامگاه جمعه تاکنون حدود ۲۰۰ موشک به سوی اسرائیل شلیک کرده و ده‌ها پهپاد انفجاری نیز به‌کار گرفته است.

ارتش اسرائیل هنوز آمار مشخصی درباره تعداد موشک‌هایی که رهگیری شده‌اند یا آن‌هایی که از سامانه‌های دفاع هوایی گریخته‌اند منتشر نکرده و می‌گوید اعلام این اطلاعات می‌تواند به سود دشمن تمام شود. با این حال، دفتر نخست‌وزیری اسرائیل بعدازظهر شنبه اعلام کرد که ۱۷ نقطه شناسایی شده‌اند که موشک‌ها در آن‌جا فرود آمده‌اند. برخی از این موشک‌ها به تل‌آویو و حومه آن، از جمله رمت‌گان و ریشون لتسیون، در منطقه ساحلی مرکزی اسرائیل برخورد کرده‌اند. شامگاه شنبه نیز یک حمله موشکی به سوی شهر بندری حیفا و اطراف آن صورت گرفت.

بر اساس اعلام مقامات، حملات موشکی در شامگاه جمعه و روز شنبه تاکنون دست‌کم هفت غیرنظامی اسرائیلی را کشته و بیش از ۲۰۰ نفر را زخمی کرده‌اند که از میان آن‌ها هفت نفر نظامی هستند.

سرتیپ «افی دفرین»، سخنگوی ارشد ارتش اسرائیل، روز شنبه گفت که سامانه‌های دفاع هوایی اسرائیل «در میان بهترین‌ها در جهان» هستند، اما «غیرقابل نفوذ» نیستند.

اهداف ایران از این حملات چه بوده است؟

بسیاری از مکان‌هایی که توسط موشک‌های ایرانی هدف قرار گرفته‌اند، به نظر می‌رسد که در داخل شهرهای اسرائیل قرار دارند. اسرائیل، ایران را متهم کرده که عمداً مناطق غیرنظامی را هدف قرار داده است.

هنوز مشخص نیست که آیا اهداف حساس نظامی یا زیرساختی در این حملات آسیب دیده‌اند یا خیر. مقامات از افشای این نوع اطلاعات خودداری می‌کنند و می‌گویند اعلام آن‌ها به دشمن کمک خواهد کرد.

با این حال، اسرائیل کشوری نسبتاً کوچک است — اندکی بزرگ‌تر از ایالت نیوجرسی در آمریکا — و بیشتر جمعیت آن در نوار ساحلی متراکم زندگی می‌کنند. ارتش نیز پایگاه‌ها و اردوگاه‌هایی را هم در مناطق پرجمعیت و هم در نواحی دورافتاده کشور نگه می‌دارد.

یک برج مسکونی که در ساعات اولیه صبح شنبه مستقیماً هدف قرار گرفت، در منطقه‌ای پرطرفدار و تفریحی قرار دارد که پر از کافه و رستوران است. این منطقه همچنین در نزدیکی مقر اصلی دولت و فرماندهی نظامی در تل‌آویو واقع شده و احتمالاً همان نقطه، هدف اصلی حمله بوده است.

در ادامه روز شنبه، موشک‌هایی به سوی شهر بندری حیفا شلیک شدند. بزرگ‌ترین پالایشگاه نفت اسرائیل در منطقه خلیج حیفا قرار دارد.

ایران چند موشک دیگر در اختیار دارد؟

ارتش اسرائیل در حال هدف قرار دادن انبارهای موشک‌های بالستیک و پرتابگرهای ایران است تا توان ایران برای شلیک به سوی اسرائیل را کاهش دهد.

به گفته مقامات نظامی و کارشناسان، ایران همچنان صدها موشک در اختیار دارد — شاید تا حدود ۲۰۰۰ فروند — که برد آن‌ها به اسرائیل می‌رسد. اگر ایران با همین نرخ کنونی به شلیک موشک ادامه دهد، به احتمال زیاد می‌تواند این شدت حملات را برای چند روز دیگر حفظ کند.

موشک‌هایی که به اسرائیل برخورد می‌کنند چه میزان قدرت دارند؟

نخست‌وزیر نتانیاهو گفته است که هر موشک ایرانی حامل یک تُن، معادل ۲۰۰۰ پوند، مواد منفجره است، گرچه مقامات نظامی و کارشناسان می‌گویند که وزن این مواد می‌تواند متغیر باشد.

تال اینبار، کارشناس اسرائیلی در حوزه فضا و موشک، می‌گوید موشک‌های بالستیک ایران معمولاً بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم — حدود ۶۶۰ تا ۱۵۴۰ پوند — مواد منفجره حمل می‌کنند و وزن کل کلاهک می‌تواند به ۲۲۰۰ پوند نیز برسد.

اسرائیل چه چیزهایی درباره توانمندی‌های موشکی ایران آموخته است؟

به گفته تال اینبار، کارشناس فضا و موشک، توانایی‌های موشکی ایران برای اسرائیل غافلگیرکننده نبوده، زیرا این کشور پیش‌تر نیز هدف موج‌های سنگین حملات مشابهی در آوریل و اکتبر ۲۰۲۴ قرار گرفته بود — زمان‌هایی که ایران در واکنش به حملات اسرائیل علیه قلمرو و منافعش اقدام به تلافی کرد.

حوثی‌ها، شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در یمن، نیز موشک‌های بالستیک به سوی اسرائیل شلیک کرده‌اند و اعلام کرده‌اند که در همبستگی با فلسطینی‌ها در غزه دست به این اقدام می‌زنند.

اما حوثی‌ها معمولاً روزانه تنها یک موشک شلیک می‌کنند و بیشتر آن‌ها توسط سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل و آمریکا رهگیری شده‌اند.

تال اینبار می‌گوید تفاوت این بار در تعداد موشک‌هایی است که ایران به‌طور هم‌زمان شلیک کرده است، با هدف از کار انداختن سامانه‌های دفاع هوایی. افزون بر آن، برخی از محل‌های برخورد موشک‌ها در مناطق پرجمعیت بوده‌اند، جایی که حتی موج انفجار نیز می‌تواند خسارت فراوانی به بار آورد.

او می‌گوید برخی از تصاویر منتشرشده توسط ارتش اسرائیل در روز شنبه نشان می‌دهند که ایران دست‌کم یک نوع موشک را به کار گرفته که پیش از این علیه اسرائیل استفاده نکرده بود. این موشک با نام «شاهد حاج قاسم» بردی نزدیک به ۱۰۰۰ مایل (حدود ۱۶۰۰ کیلومتر) دارد.

تال اینبار می‌افزاید این موشک با سوخت جامد کار می‌کند و نیازی به سوخت‌گیری پیش از پرتاب ندارد؛ به این معنا که می‌تواند سال‌ها زیر زمین باقی بماند و ظرف چند دقیقه عملیاتی شود.