خرابات: در مراسمی با حضور برخی از شخصیت‌های سیاسی و کنشگران مدنی ایران، قلم طلایی سال ۸۸ انجمن دفاع از آزادی مطبوعات به دکتر احمدصدرحاج سیدجوادی تقدیم شد.

بعدازظهر پنج‌شنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۳۸۸ در مراسمی در منزل دکتر صدرحاج سیدجوادی، با حضور اعضای شورای مرکزی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات (آقایان علی حکمت، محمد سیف‌زاده، رضا تهرانی، محمدرضا زهدی، محمدجواد مظفر، عیسی سحرخیز، عباس صفایی‌فر، احمد زیدآبادی، کیوان صمیمی و مرتضی کاظمیان)، و نیز با حضور جمعی از کنشگران سیاسی و اجتماعی (آقایان مهندس عزت الله سحابی، دکتر ابراهیم یزدی، حسین شاه‌حسینی، حجه‌الاسلام عبدالله نوری، مهندس هاشم صباغیان، مهندس عباس امیرانتظام، مهندس محمد توسلی، دکتر داوود هرمیداس باوند، محمد بسته‌نگار، مهندس ابوالفضل بازرگان، دکتر محمدحسین بنی‌اسدی، هدی صابر، و خانم‌ها فریده غیرت، دکتر زهرا بازرگان و…) قلم طلایی سال ۸۸ انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، همراه با لوح یادبود، و نشان انجمن، به این مدافع برجسته‌ی آزادی بیان و قلم و مطبوعات اهدا شد.

در مراسم مزبور، نخست علی حکمت، از اعضای ارشد انجمن دفاع، گزارشی از فعالیت‌ها و تلاش‌‌های انجمن دفاع از آزادی مطبوعات را برای حاضران بیان کرد. آنگاه مهندس عزت‌الله سحابی، برنده‌ی قلم طلایی سال ۸۶ در سخنانی به تجلیل از ۶۰ سال کوشش‌های آزادی‌خواهانه‌ی دکتر صدر و دفاع ایشان از حقوق اساسی شهروندان و به۲ویژه کنشگران سیاسی و روشنفکران پرداخت. در پایان نیز دکتر صدر در اظهاراتی کوتاه، از فعالیت‌های انجمن دفاع از آزادی مطبوعات و اهدای این جایزه، تشکر کرد.
متن سخنان دکتر صدرحاج سیدجوادی در مراسم مزبور به شرح زیر است:

«به نام خداوند جان و خرد/کزین برتر اندیشه بر نگذرد
بسم الله الرحمن الرحیم ن و القم و ما یسطرون
به نام پروردگار رحمت و رحم و مروت

بدوا از انجمن محترم دفاع از آزادی مطبوعات و از خانم‌ها و آقایان؛ اعضای فرهیخته و آزادیخواه این انجمن به مناسبت اعطای جایزه ارزشمند “قلم طلایی” به این بنده ی ناچیز بسیار متشکر و سپاس گزارم که قلم ناتوان بنده را شایسته‌ی چنین تقدیری قرار داده اند.

سپس از تشریف فرمایی و قبول زحمت فرموده‌ی خواهران گرامی و برادران ارجمند به کلبه‌ی محقر بنده و عدم توانایی پذیرایی شایسته‌شان و احترام کامل این انجمن محترم بی‌اندازه شرمنده خجل و شرمسار هستم.

همین جلوگیری و ممانعت از انعقاد مجالس ساده وبی پیرایه‌ی اجتماعات و تشکل‌ها خود دلیل عدم وجود آزادی اجتماع و مردم‌سالاری مورد ادعای دولتمردان حاکم ماست و نمونه ی کامل این ممانعت‌ها و ادعاهای واهی آزادی را بارها و بارها با تمام وجود احساس کرده‌ایم. شایسته است این رباعی را (که خود سروده‌ام) با صدای بلند در محضر شما بخوانم:

دوران جفا چو باد صحرا بگذشت
نیکی و بدی چو زشت و زیبا بگذشت
پنداشت سنگ ستم با ما کرد
بر گردن او بماند و از ما بگذشت

در کلیه اصول قانون اساسی (همین قانون اساسی دست برده ی در آن) در بند بند آن حقوق شهروندان ایرانی مورد بررسی و دقت قرار گرفته است؛ ولی در سال‌های اخیر که مسائل مربوط به مطبوعات را دنبال می‌کنم سه مسئله مهم از اقدامات دستگاه علیه مطبوعات را خلاف صریح قانون می‌بینیم امروز از فرصت استفاده می‌کنم و وا این مسایل را به عنوان سه سئوال خطاب به مسئولین قضایی مطرح می‌کنم شاید که پاسخی برای آن پیدا شود.

اول اینکه از نظر دستگاه قضایی مدیر مسوول نشریات چه جایگاهی دارد؟ مطابق عرف قضایی زمانی که برای موسسه‌ای و یا نشریه ای مدیر مسئولی انتخاب می‌شود طبیعتا تعهد و مسئولیت کلیه نقض قوانین و جرایم آن مجموعه نیز با اوست. در حالی که در سال‌های اخیر من مشاهده می‌کنم که دستگاه قضایی به آسانی آب خوردن حتی پیش از احضار و محاکمه‌ی مدیر مسئول حکم به توقیف روزنامه می‌دهد.

متاسفانه در نگاه دستگاه قضایی با روزنامه به مثابه یک نهاد صنفی و بنگاه اقتصادی برخورد نمی‌شود و قضات دادگستری ایران نمی‌دانند که با تعطیل کردن یک روزنامه ده‌ها نفر از روزنامه نگاران و پرسنل بخش فنی و حتی آبدارچی و راننده و نگهبان ساختمان آن روزنامه را نیز بیکار نموده‌اند.

من گمان می‌کنم اگر یک قاضی شریف هنگام امضای حکم توقیف یک روزنامه اندکی دغدغه‌های انسانی در مورد معاش این ده‌ها نفر از شهروندان را داشته باشد نمی‌تواند به این آسانی حکم توقیف کل روزنامه را صادر نماید.

نکته‌ی دوم نقض حقوق اولیه شهرندان در صدور مجوز نشریات است.

در سال‌های اخیر نه تنها شهروندان دگر اندیش از داشتن روزنامه و نشریات محروم شده‌اند بلکه بر اساس سوء‌برداشت مسئولین بسیاری از شهروندان عادی نیز نتوانسته اند از حق طبیعی و بدیهی خود برای داشتن امتیاز انتشار یک نشریه بهره‌برداری نمایند.

برخلاف نص و روح قانون که اصل را بر بیگناهی و صلاحیت دار بودن افراد می‌گذارد متاسفانه دیدگاه اشتباه باعث شده که صدها نفر از شهرودنان حتی برای انتشار نشریات تخصصی در حوزه‌های مهندسی و پزشکی نیز سال‌ها در نوبت بمانند چه رسد به متقاضیان امتیاز نشریات سیاسی و فرهنگی.
نکته‌ی سومی که از مشکلات جدید مطبوعات و از نوآوری های دولت نهم است توقیف و ممانعت از انتشار نشریات توسط نهادی غیر از دادگاه می‌باشد.

اگر هر نهادی در قوه مجریه همان‌گونه که هیات نظارت بر مطبوعات به خود اجازه می‌دهد اقدام به محاکمه و صدور حکم توقیف نشریات نماید که دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.

هیات نظارت بر مطبوعات در حداکثری‌ترین برداشتی که از حقوق آن بشود اجازه دارد گزارشی مبنی بر تخلفات یک نشریه را به دادگاه صالحه ارجاع نماید. نظیر آنچه که در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب صورت می‌گیرد.

گفتنی است دکترصدر ضمن سخنان خود با اشاره به ماجرایی تاریخی و بس عبرت‌آموز و جالب، به شعری از یکی از شعرای عرب در دوران بنی‌عباس اشاره کرد؛ شاعر مزبور از جور بنی‌عباس نالیده و آرزو کرده بود که کاش همان بنی‌امیه حاکم بودند و مسلط…»

قابل اشاره است که پیش‌تر قرار بود این مراسم در چهارم ماه می (۱۳ اردیبهشت) ، روز جهانی آزادی مطبوعات و در محل انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، برگزار شود ؛ اما نظر به بروز حادثه‌ای برای دکتر صدر (شکستگی استخوان ران ایشان) برنامه‌ی مورد اشاره به تعویق افتاد و درنهایت، در منزل این مدافع برجسته‌ی حقوق بشر، انجام گردید.

انجمن دفاع از آزادی مطبوعات ایران در سال های گذشته جایزه قلم طلایی خود را به آقایان حجت الاسلام حسین انصاری راد، اکبر گنجی، آیت الله حسین علی منتظری، زنده‌یاد احمد بورقانی و مهندس عزت الله سحابی اهدا کرده است