نرگس محمدی: جنبش «زن، زندگی، آزادی» زنده است

نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال گفت جنبش «زن، زندگی، آزادی» هنوز زنده است و زنان عاملیتی یافته‌اند که تحولات عمیقی را در بطن جامعه ایجاد کرده است. تحولاتی که به‌ گفته او، لایه‌بندی شده و برخی‌شان هنوز حتی شناسایی و تحلیل نشده‌اند.

محمدی در این گفت‌وگو که به مناسبت سومین سالگرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» انجام شد، با اشاره به تغییرات محسوس در فضای عمومی جامعه ایران، گفت: «وقتی در خیابان راه می‌روم، حضور زنان با پوشش اختیاری نمایانگر بخشی از این تحول است.»

این فعال حقوق بشر تاکید کرد که این تغییر و تحول «محصول قدرت و مقاومت مردم» است و تصمیم‌های حاکمیت نقشی در آن نداشته است.

او با بیان این‌که جنبش همچنان زنده و پویاست و دستاوردهایش ادامه دارد، با ابراز خوش‌بینی نسبت به مبارزه مردم ایران با جمهوری اسلامی، گفت که «زنده‌ بودن جنبش» در رگ و پی جامعه دیده می‌شود.

مهسا (ژینا) امینی، دختر ۲۲ ساله اهل سقز، ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ در تهران به‌دست ماموران گشت ارشاد بازداشت شد و ۲۵ شهریور در بازداشت جان باخت. مرگ او جرقه موجی از اعتراض‌های سراسری با شعار «زن، زندگی، آزادی» شد که به‌سرعت به محور مطالبه‌گری در سراسر ایران بدل شد.

محمدی در سومین سالگرد این جنبش، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال، با بیان این‌که حتما لازم نیست مردم مدام در خیابان و در تظاهرات باشند، گفت جامعه از تاکتیک‌های خلاقانه و بسیار موثر و کنش‌ها و واکنش‌هایی که زنده بودن جنبش را نشان می‌دهد، استفاده می‌کند.

او با تاکید بر این‌که این پویایی از اعتماد به‌ نفس حاکمیت کاسته است، گفت: «جمهوری اسلامی حتی برای برگزاری رویدادهای حکومتی قدرت سابق را ندارد و بارها دیده شده حضور زنان بدون حجاب در میان جمعیت، صحنه را از دست برگزارکنندگان خارج کرده است.»

این فعال حقوق بشر تصریح کرد «هیچ عرصه‌ای به‌طور کامل در اختیار حکومت نیست»، هر‌چند همچنان «قدرت سرکوب» را دارد.

با این حال، به باور برنده نوبل صلح ۲۰۲۳، مردم با مقاومت و اعتراض می‌توانند در تغییر و تحولات نقش داشته باشند و حکومت را وادار به عقب‌نشینی کنند.

محمدی در سال‌های گذشته بارها در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایش بر ادامه تلاش خود برای پایان دادن به استبداد دینی و گذار از جمهوری اسلامی تاکید کرده و از سوی حکومت ایران به «حذف فیزیکی» در صورت ادامه فعالیت‌های حقوق بشری و مدنی‌اش تهدید شده است.

او که از آذر ۱۴۰۳ با مرخصی استعلاجی بیرون از زندان است، تاکنون بیش از ۱۰ سال را در حبس گذرانده و از آغاز فعالیت‌هایش با احکامی جمعا بیش از ۳۶ سال زندان و ۱۵۴ ضربه شلاق روبه‌رو بوده است.

این فعال مدنی برای کنش‌های حقوق بشری‌اش جوایز بین‌المللی متعددی از جمله نوبل صلح، جایزه جهانی آزادی مطبوعات یونسکو/گی‌یرمو کانو و «جایزه شجاعت» خبرنگاران بدون مرز را دریافت کرده است.