سفر دو نماینده کنگره آمریکا به سوریه

دو نماینده کنگره آمریکا از دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات روز دوشنبه به سوریه سفر کردند تا برای لغو دائمی تحریم‌های ایالات متحده که به گفته آنان مانع از بهبود وضعیت این کشور پس از جنگ داخلی ویرانگر شده است، فشار وارد کنند.

سناتور «جین شاهین» از نیوهمپشایر، عضو ارشد دموکرات در کمیته روابط خارجی سنا، و «جو ویلسون» نماینده جمهوری‌خواه ایالت کارولینای جنوبی، نخستین هیئت رسمی از سوی کنگره آمریکا بودند که پس از سال‌ها وارد سوریه شدند.

این دو قانون‌گذار در دیدار با «احمد الشرع»، رئیس‌جمهور دوره انتقالی سوریه، و دیگر مقامات عالی‌رتبه این کشور تأکید کردند که لغو تحریم‌هایی که در دوران حکومت بشار اسد اعمال شده بود، کلید جذب سرمایه‌گذاری شرکای منطقه‌ای، تضمین ثبات بلندمدت اقتصاد سوریه و ارسال پیامی روشن از حمایت ایالات متحده است.

شاهین پس از ترک سوریه در بیانیه‌ای گفت: «سوریه‌ای که بتواند پس از رهایی از رژیم اسد روی پای خود بایستد، به سنگ‌بنای ثبات منطقه‌ای در خاورمیانه تبدیل خواهد شد. آمریکا آماده است شریک سوریه جدیدی باشد که در مسیر درست حرکت کند.»

قانون موسوم به «قانون قیصر برای حمایت غیرنظامیان سوریه» که در سال ۲۰۱۹ تصویب شد، تحریم‌های گسترده‌ای را بر بخش‌های ساخت‌وساز، انرژی و مالی سوریه اعمال کرد؛ این اقدام پاسخی به جنایات اسد در جریان جنگ داخلی بود. این قانون که نام خود را از افسر جداشده سوری گرفته که مدارکی از شکنجه در زندان‌های دولتی منتشر کرده بود، با هدف جلوگیری از توانایی اسد برای بازسازی کشور طراحی شد. اما اکنون که او برکنار شده و دولت انتقالی روی کار آمده است، شاهین و ویلسون استدلال می‌کنند که ادامه این تحریم‌ها نتیجه‌ای معکوس داشته و مانع ورود سرمایه خارجی و آغاز روند بازسازی شده است.

ویلسون پس از دیدارهای خود در دمشق خطاب به خبرنگاران گفت: «من سال‌ها با جامعه سوری‌های مقیم آمریکا همکاری داشته‌ام. آنها همیشه رؤیای روزی را در سر داشتند که دمشق آزاد باشد. من معتقدم آن روز فرا رسیده است.» 

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در ماه مه امسال موقتاً تمامی تحریم‌های سوریه را تعلیق کرد. اما طبق این قانون، او تنها می‌تواند معافیت‌هایی موقت صادر کند که هر ۱۸۰ روز یک‌بار نیاز به تمدید دارد. لغو کامل این قانون، تحریم‌ها را به کلی از میان برمی‌دارد و اطمینان و پایداری بیشتری ایجاد می‌کند؛ موضوعی که بسیاری امیدوارند سرمایه‌گذاران را به تعهدات بلندمدت و بدون نگرانی از بازگشت ناگهانی تحریم‌ها ترغیب نماید.

شاهین و ویلسون قصد دارند متن لغو تحریم‌ها را به «قانون بودجه دفاع ملی»، بسته سالانه سیاست‌گذاری دفاعی پنتاگون که به‌طور اجتناب‌ناپذیر باید در کنگره تصویب شود، ضمیمه کنند. قرار است سنا هفته آینده بررسی این لایحه را آغاز کند.

حضور مشترک این دو قانون‌گذار از دو حزب، بازتابی از تغییر گسترده‌تر در سیاست آمریکا است؛ تغییر به سوی حمایت از دولت جدید سوریه و تمرکز بر توسعه اقتصادی منطقه.

پس از سقوط دولت اسد، برخی نمایندگان کنگره در مورد میزان و زمان‌بندی دخالت آمریکا ابراز تردید کردند. سناتور «جیم ریش»، جمهوری‌خواه از آیداهو و رئیس کمیته روابط خارجی سنا، در جلسه‌ای در فوریه گذشته گفته بود: «دخالت بیش از حد و زودهنگام می‌تواند موجب معضلات امنیتی تازه شود، اما عدم دخالت یا دخالت بسیار اندک این فرصت را به روسیه و ایران می‌دهد که دوباره نفوذ چشمگیری کسب کنند و این تصور را ایجاد می‌کند که آمریکا بی‌تفاوت است؛ برداشتی که به‌هیچ‌وجه درست نخواهد بود. مطمئن باشید خطرات واقعی در رفع شتاب‌زده تحریم‌ها وجود دارد.»

دو ماه بعد، او و شاهین در نامه‌ای به «مارکو روبیو» وزیر خارجه و «اسکات بسنت» وزیر خزانه‌داری، خواستار آن شدند که ایالات متحده «موانع پیش روی همکاری گسترده‌تر با دولت موقت سوریه را بردارد».

وقتی ترامپ تابستان امسال به این درخواست پاسخ مثبت داد، هم ریش و هم شاهین از این اقدام استقبال کردند.

سفر اخیر شاهین و ویلسون ادامه همان روندی است که نقطه اوج آن، دیدار خبرساز ماه مه میان ترامپ و احمد الشرع در عربستان سعودی بود. در این دیدار رئیس‌جمهور آمریکا از رهبر دوره انتقالی سوریه به‌عنوان «مردی سخت‌کوش با گذشته‌ای پرقدرت و جنگنده» یاد کرد.

این دیدار بخشی از تلاش‌های الشرع برای ترغیب واشنگتن به لغو تحریم‌ها و به رسمیت شناختن دولت انتقالی سوریه به‌عنوان شریک در تثبیت منطقه بود.

به گفته یک مقام آمریکایی که از این برنامه مطلع است اما اجازه ندارد علناً در مورد آن صحبت کند، انتظار می‌رود الشرع در اولین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک در ماه آینده، بر این تلاش‌ها بیفزاید.

سفر این قانون‌گذاران مهم‌ترین تعامل کنگره با سوریه از زمان سقوط دولت اسد در اواخر سال گذشته است. همچنین نشان‌دهنده حمایت دوحزبی از نقش قوی ایالات متحده در حمایت از دوره انتقال سوریه است.

شاهین در پایان سفر تأکید کرد که لغو تحریم‌ها و فراهم شدن امکان سرمایه‌گذاری شرکت‌ها، ایجاد نظام بانکی کارآمد و فراهم شدن شغل برای مردم، برای بازگرداندن امید به جامعه سوری حیاتی است.

او گفت: «راهی طولانی در پیش است، اما نشانه‌ها بسیار مثبت است و ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای وجود دارد. مردمی که با آن‌ها دیدار کردیم نسبت به آینده امیدوار بودند.»

رابرت جیمیسون / نیویورک تایمز / ۲۵ اوت ۲۰۲۵