ترامپ خواهان آتش‌بس فوری در اوکراین است

دونالد ترامپ در حالی که روز جمعه عازم آلاسکا برای برگزاری نشستی با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه بود تا به خونین‌ترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم پایان دهد، اظهار کرد خواهان “آتش‌بس همین امروز” است.

ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین که به این مذاکرات دعوت نشده، همراه با متحدان اروپایی خود بیم دارند ترامپ با قبول توقف فعلی نبرد و به رسمیت شناختن (ولو به‌طور غیررسمی) کنترل روسیه بر یک پنجم خاک اوکراین، عملاً پشت اوکراین را خالی کند.

ترامپ هنگام سوار شدن به هواپیمای ایر فورس وان تلاش کرد این نگرانی‌ها را کاهش دهد و گفت که تصمیم هرگونه مبادله ارضی با اوکراین خواهد بود. او تصریح کرد: «من به نمایندگی از اوکراین مذاکره نمی‌کنم، من اینجا هستم تا آنها را پای میز مذاکره بیاورم.»

وقتی از او پرسیده شد چه چیزی معیار موفقیت این دیدار است، به خبرنگاران گفت: «می‌خواهم به سرعت آتش‌بس برقرار شود... اگر امروز این اتفاق نیافتد، خوشحال نخواهم شد... می‌خواهم کشتار متوقف شود.»

رؤسای جمهور آمریکا و روسیه قرار است ساعت ۱۱ صبح (۱۹:۰۰ به وقت گرینویچ) در بزرگترین شهر آلاسکا و در یک پایگاه هوایی متعلق به دوران جنگ سرد برای نخستین گفت‌وگوی رو در رو از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید، دیدار کنند.

ترامپ امیدوار است آتش‌بس در جنگ سه سال و نیمه اوکراین وجهه او را به عنوان یک صلح‌ساز جهانی و شایسته جایزه نوبل تقویت کند.

برای پوتین، این نشست از همین حالا یک پیروزی مهم تلقی می‌شود؛ فرصتی تا نشان دهد تلاش‌های چندساله غرب برای منزوی‌کردن روسیه بی‌ثمر بوده و مسکو جایگاه خود را در عرصه دیپلماسی جهانی پس گرفته است.

به گزارش خبرگزاری ریانووستی، کیریل دیمیتریف نماینده ویژه روسیه، فضای پیش از نشست را «جنگی» توصیف کرد و گفت: رهبران دو کشور علاوه بر اوکراین، درباره طیف کامل روابط دوجانبه نیز گفت‌وگو خواهند کرد.

ترامپ که زمانی وعده داده بود جنگ روسیه در اوکراین را ظرف ۲۴ ساعت پایان می‌دهد، روز پنجشنبه اذعان کرد این کار سخت‌تر از آن چیزی بوده که انتظارش را داشت. به گفته او، اگر گفت‌وگوهای روز جمعه خوب پیش برود، ترتیب سریع یک نشست سه‌جانبه با حضور زلنسکی حتی مهمتر از دیدار او با پوتین خواهد بود.

دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین نیز گفت در صورت موفقیت گفتوگوهای آلاسکا، امکان نشست سه‌جانبه وجود خواهد داشت. او همچنین احتمال داد مذاکرات روز جمعه شش تا هفت ساعت به طول انجامد و برخلاف انتظار، مشاوران نیز در کنار رهبران شرکت خواهند کرد.

زلنسکی عنوان کرد این نشست باید راه را برای «صلحی عادلانه» و مذاکرات سه‌جانبه با حضور او باز کند، اما اضافه کرد که روسیه روز جمعه نیز به جنگ ادامه داده است. پیشتر یک موشک بالستیک روسی به منطقه دنیپروپتروفسک اوکراین اصابت کرد و یک نفر را کشت و یک نفر دیگر را زخمی نمود.

زلنسکی در اپلیکیشن تلگرام نوشت: «وقت پایان جنگ است، و گام‌های لازم باید توسط روسیه برداشته شود. ما روی آمریکا حساب می‌کنیم.»

«آدم زرنگی»

کرملین اعلام کرد پوتین ساعت ۱۱ صبح (۱۹:۰۰ به وقت گرینویچ) وارد آلاسکا خواهد شد و ترامپ شخصاً از او استقبال خواهد کرد.

ترامپ درباره پوتین گفت: «او آدم زرنگی است، مدت زیادی این کار را کرده، ولی من هم همین طور... با هم کنار می‌آییم، احترام متقابل خوبی بین ماست.» ترامپ همچنین تصمیم پوتین به همراه‌آوردن شمار زیادی از فعالان اقتصادی به آلاسکا را تحسین کرد.

او افزود: «ولی تا زمانی که جنگ حل نشده است، آنها هیچ معامله‌ای انجام نمی‌دهند.» ترامپ تکرار کرد که اگر مذاکرات به خوبی پیش نرود، پیامدهای اقتصادی سنگینی برای روسیه در پی خواهد داشت.

یک منبع آگاه از تفکرات کرملین گفت نشانه‌هایی وجود دارد که مسکو ممکن است برای مصالحه درباره اوکراین آماده باشد، چرا که پوتین به آسیب‌پذیری اقتصادی روسیه و هزینه‌های ادامه جنگ پی برده است.

رویترز پیشتر گزارش داده بود که شاید پوتین مایل باشد در صورت وجود تعهد قانونی مبنی بر عدم گسترش ناتو به شرق و رفع بخشی از تحریم‌های غرب، جنگ را در خطوط مقدم فعلی متوقف کند. ناتو اعلام کرده که آینده اوکراین در این ائتلاف خواهد بود.

اقتصاد جنگی روسیه نشانه‌هایی از فشار را نشان می‌دهد و این کشور بیشتر به تحریم‌های جدید آمریکا آسیب‌پذیر است؛ ترامپ هم تهدید کرده که بر خریداران نفت روسیه، به ویژه چین و هند، تعرفه وضع خواهد کرد.

منبع روسی گفت: «برای پوتین، اهداف مهمتر از مشکلات اقتصادی است، ولی او به آسیب‌پذیری و هزینه‌هایمان واقف است.»

پوتین این هفته احتمال تحقق خواسته دیگری را که ترامپ در پی آن است، مطرح کرد: توافق جدید کنترل تسلیحات هسته‌ای که جایگزین آخرین توافق باقیمانده شود، که قرار است اسفند آینده منقضی شود.

اشتراک نظر؟

منبع آگاه از دیدگاه‌های کرملین گفت به نظر می‌رسد طرفین در برخی موارد به تفاهم رسیده‌اند.

این منبع که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود گفت: «ظاهراً برخی شرایط توافق خواهد شد... چون به ترامپ نمی‌توان ‘نه’ گفت، و ما هم به دلیل فشار تحریم‌ها در موقعیت رد کردن نیستیم.»

پوتین عنوان کرده که به آتش‌بس کامل تمایل دارد اما مسائلی مانند تأیید و راستی‌آزمایی باید پیش از آن حل شود. یک مصالحه ممکن، توقف حملات هوایی است.

زلنسکی واگذاری رسمی هیچ سرزمینی به مسکو را رد کرده و همچنین به دنبال تضمین امنیتی با پشتوانه آمریکا است. اما شیوه عملیاتی این تضمین امنیتی مشخص نیست.

جمعه، شهروندان اوکراینی که در مرکز کی‌یف با خبرگزاری رویترز صحبت کردند، نسبت به نتیجه نشست خوشبین نبودند.

تتیانا هارکاونکو، زن ۶۵ ساله‌ای که نظافتچی است، گفت: «اتفاق خوبی آنجا نخواهد افتاد، چون جنگ، جنگ است و تمام نخواهد شد. ما هیچ سرزمینی را به هیچکس نمی‌دهیم.»

استیو هالند، اندرو آزبورن و داریا کورسونسکایا / خبرگزاری رویترز / ۱۵ اوت ۲۰۲۵