چرا دیدار احمد الشرع و مظلوم عبدی انجام نشد؟

خالد یعقوب اوئیس، لیززی پورتر 
نشریه “نشنال” / ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۵

منابع آگاه به نشریه “نشنال” (The National) گفتند احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، و مظلوم عبدی، رهبر شبه‌نظامیان کرد این کشور، برخلاف انتظار در جریان سفر روز چهارشنبه توماس باراک، فرستاده ویژه آمریکا به دمشق، با یکدیگر دیدار نکردند.

این عدم دیدار، مانعی در برابر تلاش‌های آمریکا برای حل بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی اتحاد مجدد سوریه پس از ۱۳ سال جنگ داخلی محسوب می‌شود.

منابع مذکور دلیل عدم برگزاری این جلسه بین الشرع و عبدی (که فرماندهی «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) - گروهی تحت حمایت آمریکا که بخش‌های وسیعی از شرق سوریه را کنترل می‌کند - بر عهده دارد) را فاش نکردند.

پیش‌بینی می‌شد که دو طرف درباره ادغام نیروهای زیر فرماندهی «نیروهای دموکراتیک سوریه» در ارتش سوریه گفت‌وگو کنند. یک مقام «نیروهای دموکراتیک سوریه» به نشریه «نشنال» گفت: «ما از رسیدن به یک توافق جامع فاصله زیادی داریم.»

رسانه‌های دولتی سوریه گزارش دادند که باراک با الشرع دیدار کرده است، اما جزئیاتی از گفت‌وگوهای آنان منتشر نشد.

مقام «نیروهای دموکراتیک سوریه» گفت که عبدی با این اطمینان به دمشق رفته بود که «نیروهای دموکراتیک سوریه به حاشیه رانده نخواهند شد.»

این مقام افزود که «نیروهای دموکراتیک سوریه» از اختصاص ۱۳۰ میلیون دلار بودجه سال ۲۰۲۶ پنتاگون به گروه‌های فعال در سوریه ـــ که عمدتاً شامل این نیروها می‌شود ـــ برای عملیات ضد داعش، روحیه گرفته است.

باراک پس از مذاکرات در دمشق به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که اختلافات قابل‌توجهی بین دو طرف باقی است. او همچنین به شبکه رسانه‌ای روداو گفت که «نیروهای دموکراتیک سوریه» در مذاکرات با دولت سوریه «کند عمل کرده» و سیستم فدرالیسم «کارایی ندارد».

باراک گفت: «به نظر می‌رسد «نیروهای دموکراتیک سوریه» در پذیرش و مذاکره و حرکت به سمت این هدف کند بوده است، و توصیه من به آنها این است که به این حرکت سرعت بخشند. تنها یک راه وجود دارد و آن راه به دمشق ختم می‌شود.»

حمایت آمریکا از «نیروهای دموکراتیک سوریه» مانع از آن شده که الشرع پس از برکناری بشار اسد در دسامبر گذشته، کنترل کامل خود بر کشور را تثبیت کند.

توافق ۱۰ مارس بین الشرع و عبدی پس از آن با مشکل مواجه شد که «نیروهای دموکراتیک سوریه» در ماه آوریل کنفرانسی متشکل از گروه‌های سیاسی کرد تشکیل داد و خواستار حاکمیت سیستم فدرالی بر سوریه شد.

مقام «نیروهای دموکراتیک سوریه» گفت: «تضعیف «نیروهای دموکراتیک سوریه» به نفع الشرع یا هیچ یک از بازیگران بین‌المللی نیست، زیرا به معنای احیای داعش خواهد بود.»

به گفته وی، باراک پیشنهاد داده است که «نیروهای دموکراتیک سوریه» به‌صورت رسمی بخشی از نیروهای مسلح سوریه شود اما فرماندهان کرد خود را حفظ کند ـــ طرحی «نمادین» مشابه ادغام گروه‌های مسلح تحت حمایت ترکیه در ارتش سوریه در فوریه گذشته که بسیاری از آنها ساختار فرماندهی و فرماندهان ترکمن خود را حفظ کردند.

با این حال، موقعیت «نیروهای دموکراتیک سوریه» به عنوان متحد اصلی آمریکا در سوریه پس از عادی‌سازی روابط واشنگتن با دولت جدید سوریه در ماه مه و تمرکز بیشتر بر ثبات‌سازی در این کشور تضعیف شده است.

آمریکا ماه گذشته تحریم‌های سوریه را لغو کرد و روز دوشنبه نیز گروه شورشی تندرو هیئت تحریر الشام (وابسته سابق به القاعده) را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد. الشرع و بسیاری از اعضای دولت جدید سوریه سابقاً به این گروه تعلق داشتند.

ترکیه، حامی اصلی دولت الشرع، «نیروهای دموکراتیک سوریه» را یک گروه جدایی‌طلب می‌داند که به دلیل ارتباط با حزب کارگران کردستان (PKK) ـــ گروهی که ۴۰ سال علیه دولت ترکیه مبارزه مسلحانه کرده ـــ امنیت ملی این کشور را تهدید می‌کند. آنکارا در حال حاضر در فرآیند خلع‌سلاح و انحلال پ‌ک‌ک مشارکت دارد.

عمر اوزکیزیلجیک، پژوهشگر شورای آتلانتیک، به «نشنال» گفت که آمریکا از نفوذ خود برای ترغیب «نیروهای دموکراتیک سوریه» به پذیرش ادغام در نیروهای مسلح تحت کنترل دمشق استفاده می‌کند.

او به دی نشنال گفت: «توافق ۱۰ مارس به دلیل تعلل «نیروهای دموکراتیک سوریه» پیشرفتی نداشت. به نظر می‌رسد آمریکا از نفوذ خود برای پیشبرد امور و وادار کردن «نیروهای دموکراتیک سوریه» به پذیرش خواسته‌های دمشق استفاده می‌کند.»

وی افزود که هم دمشق و هم آنکارا (که نفوذ قابل‌توجهی بر مقامات جدید سوریه دارد) به «نیروهای دموکراتیک سوریه» «شاخه زیتون» داده‌اند، از جمله نوعی از حکومت محلی. «اما آنها فکر می‌کنند در موضعی هستند که می‌توانند شرایط را دیکته کنند.»