گاردین: نتیجه جنگ اسرائیل علیه ایران نامطمئن است

برگردان: شاهرخ بهزادی

نتیجه جنگ اسرائیل علیه ایران نامطمئن است، حتی اگر آمریکا به این درگیری بپیوندد

«پیتر بومونت»[۱] در مقاله‌ای تحلیلی در روزنامه انگلیسی «گاردین» می‌نویسد که دخالت ایالات متحده در جنگ علیه ایران نمی‌تواند دستیابی به اهداف اسرائیل را تضمین کند و ممکن است عواقب ناخواسته‌ای در بر داشته باشد. او می‌گوید کارشناسان به صراحت اعلام کرده‌اند بسیار بعید است که حمله اسرائیل به ایران، از جمله عملیات علیه برنامه تسلیحات هسته‌ای و بالستیک این کشور، بتواند اهداف استراتژیک و بلندمدت اسراییل را تأمین کند، حتی اگر بنیامین نتانیاهو بتواند دونالد ترامپ را در روزها و هفته‌های آینده متقاعد کند که به این درگیری بپیوندد.

به گفته دیپلمات‌ها، متخصصان نظامی و تحلیلگران امنیتی، اسرائیل ـــ و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر آن ـــ احتمالاً در طول این عملیات با تند بادهای مخالف و بسیار خشونت بار روبرو خواهند شد، چرا که اتهاماتی علیه آنان مبنی بر بی‌ثبات کردن خطرناک کل منطقه مطرح شده است.

تردیدها در مورد اینکه آیا بمب‌های عظیم سنگر شکن آمریکا می‌توانند سایت هسته‌ای ایران در «فوردو» را که در زیر کوه دفن شده است، نابود کنند، رو به افزایش است. در همین حال، پرسش هایی در مورد توانایی اسرائیل برای ادامه یک جنگ طولانی که شهرهای آن را در معرض حملات متقابل موشک‌های بالستیک قرار داده است، مطرح می‌شوند.

کارشناسان میان موفقیت های عملیاتی اسرائیل در هدف قرار دادن سایت‌ها و افراد کلیدی رژیم حاکم بر ایران و اهداف استراتژیک آن که به نظر می‌رسد افزون بر نابودی برنامه هسته‌ای، به تغییر رژیم در تهران نیز گسترش یافته است، تمایز قائل می‌شوند.

«تابی داج[٢] استاد روابط بین‌الملل در مدرسه عالی اقتصاد لندن، می‌گوید: «یک گرایش غالب در اسرائیل وجود دارد که به زمان تشکیل دولت در این کشور برمی‌گردد. این گرایش به سیاستمداران القا می‌کند که خشونت، تنها راه مناسب برای حل مشکلات سیاسی است.»

تابی داج، همچنین می‌گوید:«احساس می‌کنم رژیم ایران از آنچه دیگران می‌گویند، بسیار با ثبات تر است و از آنجایی که ایران سابقه‌ای طولانی در نوسازی و گسترش فناوری هسته‌ای دارد، نمی‌توانید به سادگی با یک بمب آن را از بین ببرید.»

تحلیلگران همچنین از راهبرد اسرائیل که به نظر می‌رسد روی ایجاد درگیری و سپس کشاندن آمریکا به این درگیری قمار کرده، دچار سردر گمی شده اند. آنها میگویند اسراییل با این امید جنگ علیه ایران را آغاز کرد که بتواند دونالد ترامپ، رئیس جمهوری بسیار دمدمی مزاج ایالات متحده را با قدرت آتشی که از نظر بمب‌های عظیم سنگر شکن و نابودکننده در اختیار دارد و اسراییل فاقد آن است، به درگیری با ایران بکشاند.

کارشناسان معتقدند که ایالات متحده احتمالاً مجبور خواهد شد از چندین بمب بزرگ سنگر شکن از این نوع استفاده کند که باید در نزدیکی سایت اتمی فوردو، که توسط لایه‌ای از سنگ بسیار سخت(گرانیت) تا عمق ۹۰ متر محافظت می‌شود، در عملیاتی بسیارپیچیده و پرخطر که موفقیت آن تضمین شده نیست و احتمالاً منجر به عملیات تلافی جویانه ایران علیه پایگاه‌ها و نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه می‌شود، استفاده کند. این امر درگیری با ایران را وارد ابعاد جدیدی خواهد کرد که می‌تواند منجر به تشدید بیشتر تنش‌ها شود.

«دانیل سی. کورتزر»[٣]، سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل، و «استیون ان. سایمون»[٤]، از مقامات با سابقه شورای امنیت ملی، این هفته در نشریه فارن افرز نوشتند: «احاله وظیفه تخریب سایت فوردو، ایالات متحده را در تیررس اقدام تلافی جویانه ایران قرار می‌دهد... ایران مطمئناً با کشتن غیرنظامیان آمریکایی تلافی خواهد کرد. این امر ایالات متحده را مجبور به تلافی خواهد کرد.»

«به زودی، تنها اهداف باقی‌مانده برای واشنگتن، رهبران رژیم اسلامی ایران خواهد بود و ایالات متحده بار دیگر درگیر روند تغییر رژیم در کشوری دیگر خواهد شد - فعالیتی که تعداد بسیار کمی از آمریکایی‌ها آن را تایید می‌کنند و خواستار آن هستند.»

چشم‌انداز تغییر رژیم، شاید با کشتن آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبرجمهوری اسلامی ایران، که توسط مقامات اسرائیلی مطرح شده است (و طبق گزارش‌ها توسط ترامپ وتو شده است)، در حال حاضر نگرانی عمیقی را در منطقه ایجاد کرده است.

آیت‌الله علی سیستانی، رهبر شیعیان عراق، در اقدامی نادر، نسبت به خطرات عمیقی که منطقه با آن مواجه است، هشدار داد.

«آندریاس کریگ»[۵]، دانشیار گروه مطالعات دفاعی در «کینگز کالج» لندن، که به طور گسترده در امور دفاعی خاورمیانه کار کرده است، نیز تردید های جدی دارد. او شک دارد که قدرت هوایی بتواند به تنهایی اهدافی را که اسرائیل به دنبال آن است، میسر کند. چه این اهداف به معنای از بین بردن دانش هسته‌ای ایران و یا از بین بردن رژیم ملاها باشد.

او می‌گوید: «این اقدام به مثابه جام مقدس نیست. ما یاد گرفتیم که نیروی هوایی به تنهایی نمی‌تواند کارساز باشد. سپس در عراق و افغانستان یاد گرفتیم که حتی اعزام گسترده نیروهای زمینی نیز کارساز نیست.»

آنچه ما [امروز در جنگ اسرائیل علیه ایران] می‌بینیم، یک رویکرد استراتژیک نیست، بلکه یک اقدام عملیاتی با استفاده از قدرت هوایی است و اقدام عملیاتی، رویکرد استراتژیک را زایل می‌کند. رویکردی که به اهداف سیاسی مربوط می‌شود. [جنگیدن برای جنگیدن معنا و مفهومی ندارد و ما را به جایی رهنمون نمی‌کند.]

«بهترین چیزی که اسرائیل می‌تواند به آن امیدوار باشد چیزی شبیه به کارزار علیه حزب‌الله[لبنان] است که احتمالاً موفقیتی زودگذر داشته است، به این صورت که توانست شبکه حزب‌الله را تضعیف کند.»

«رژیم ایران از این نظر بسیار شبیه است. استراتژی دفاعی آن حول یک موزاییک غیرمتمرکز می‌چرخد. بریدن راس در این نوع شبکه جواب نمی‌دهد. شما می‌توانید گره‌های کلیدی شبکه را نابود کنید، اما بهترین چیزی که اسرائیل می‌تواند با کشتن خامنه‌ای به آن امیدوار باشد، ایجاد بحران جانشینی است که به هر حال پیش‌بینی شده بود.

و اگر نتانیاهو اشتباه محاسبه کرده باشد، در حوزه‌ای بوده که مدت‌هاست ادعای تخصص در آن را دارد: خواندن و بازی کردن در سیاست آمریکا.»

در حالی که حمایت آمریکایی‌ها از مداخله نظامی آمریکا در نظرسنجی‌ها با کاهش شدید همراه است و این موضوع جنبش «ماگا»[۶] طرفدار ترامپ را تهدید به تفرقه می‌کند، اسرائیل ممکن است خود را در موضع حساسی بیابد . یک بحث و نزاع سمی که برای دونالد ترامپ تامین نظرات طرفدرانش بسیار بیشتر از کمک به نتانیاهو اهمیت دارد.

اگر ایالات متحده نتواند برای تقویت کمپین نظامی اسرائیل علیه ایران مداخله کند، اسرائیل با چالش‌های فزاینده‌ای روبرو خواهد شد، زیرا برخی ازمهمات وموشک های رهگیری سامانه های ضد موشکی اش رو به اتمام هستند.

خستگی مفرط خدمه نیروی هوایی از پروازهای پر شمار و دوربرد، چرخه‌های تعمیر و نگهداری هواپیما و اتمام فهرست اهداف آماده شده، همگی این عوامل توانایی اسرائیل را برای ادامه یک درگیری طولانی در سطح و شدت کنونی آن با چالش روبرو می‌کند.

هرگونه کاهش روند حملات توسط رژیم ایران مورد استفاده قرار خواهد گرفت تا به ایرانیان این موضوع را القا کند که بدترین طوفان ها را پشت سر گذاشته است.

یک احتمال سوم هم وجود دارد. «وسلی کلارک»[۷]، فرمانده سابق نیروهای ناتو، در کتاب خود با عنوان «جنگ مدرن»[٨] پس از عملیات هوایی ناتو در کوزوو در سال ۱۹۹۹- که یکی از موفق‌ترین کاربردهای نیروی هوایی در عملیات جنگی محسوب می‌شود - این عملیات را با یک هدف واحد توصیف کرد: وادار کردن صرب‌ها برای آمدن به پای میز مذاکره.

در حالی که تماس‌ها با مذاکره ‌کنندگان ایرانی از جمله مذاکرات روز جمعه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ژنو با وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوباره برقرار شده است، دونالد ترامپ اظهار داشته که دیپلماسی هنوز زمان برای اجرا دارد.

با این فرض که حتی اگر ایران مجبور به پذیرش توافق جدید هسته‌ای شود، اسرائیل ممکن است هزینه‌های پنهان سنگینی را متحمل شود، از جمله، احتمال آشکار شدن محدودیت‌های قدرت نظامی اسرائیل و احتمال بقای یک رژیم مذهبی که دلایل زیادی برای خصومت بیشتر با اسرائیل و اسرائیلی‌ها خواهد داشت.

تابی داج می‌گوید: «اگر خامنه‌ای عقل سلیم داشته باشد که عقب‌نشینی کند، اگر آمریکا مداخله نکند، آنگاه حمله اسرائیل به ایران به مثابه انگشت گذاشتن در لانه زنبور است.»

—————————————-

1- Peter Beaumont
2- Toby Dodge, professor of international relations at the London School of Economics.
3- Daniel C Kurtzer
4- Steven N Simon
5- Andreas Krieg, an associate professor in the Department of Defence Studies at King’s College London
6- MAGA- Make America Great Again
7- Wesley Clark
8- Waging Modern War