جنگ هوایی اسرائیل و ایران وارد هفته دوم شد

الکساندر کورنول، پریسا حافظی و ترور هانیکات / خبرگزاری رویترز

جنگ هوایی اسرائیل و ایران، امروز جمعه ۲۰ ژوئن/۳۰ خرداد، وارد هفته دوم شد و مقامات اروپایی پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، گفت هرگونه تصمیمی در مورد دخالت احتمالی ایالات متحده ظرف دو هفته اتخاذ خواهد شد، به دنبال بازگرداندن تهران به میز مذاکره بودند.

اسرائیل جمعه گذشته حمله به ایران را آغاز کرد و گفت که هدف آن جلوگیری از توسعه سلاح‌های هسته‌ای توسط دشمن دیرینه خود است. ایران با حملات موشکی و پهپادی به اسرائیل تلافی کرد. ایران می‌گوید برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است.

خبرگزاری «فعالان حقوق بشر» (هرانا) اعلام کرد که حملات هوایی اسرائیل ۶۳۹ نفر را در ایران کشته است. کشته‌شدگان شامل مقامات ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای هستند. اسرائیل گفته است که دست‌کم ۲۴ غیرنظامی اسرائیلی در حملات موشکی ایران جان خود را از دست داده‌اند. رویترز نتوانست به طور مستقل تعداد کشته‌شدگان هر دو طرف را تأیید کند.

به گفته مقامات غربی و منطقه‌ای، اسرائیل سایت‌های هسته‌ای و قابلیت‌های موشکی را هدف قرار داده و به دنبال فروپاشی نظام حکومتی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، بوده است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز پنجشنبه گفت: «آیا ما سقوط رژیم را هدف قرار می‌دهیم؟ این ممکن است یک نتیجه باشد، اما این به مردم ایران بستگی دارد که برای آزادی خود قیام کنند.»

ایران گفته است که سایت‌های نظامی و دفاعی در اسرائیل را هدف قرار می‌دهد، اگرچه به یک بیمارستان و سایر اماکن غیرنظامی نیز حمله کرده است.

اسرائیل روز پنجشنبه ایران را به هدف قرار دادن عمدی غیرنظامیان از طریق استفاده از مهمات خوشه‌ای که بمب‌های کوچک را در منطقه‌ای وسیع پخش می‌کنند، متهم کرد. نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد بلافاصله به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد.

قرار است وزرای امور خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه ۲۰ ژوئن در ژنو با وزیر امور خارجه ایران دیدار کنند تا برای کاهش تنش در این درگیری تلاش کنند.

دیوید لامی، وزیر امور خارجه بریتانیا، پیش از دیدار مشترکشان با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، گفت: «اکنون زمان آن رسیده است که به صحنه‌های وخیم در خاورمیانه پایان دهیم و از تشدید تنش‌های منطقه‌ای که به نفع هیچ‌کس نیست، جلوگیری کنیم.»

مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، نیز روز پنجشنبه با لامی دیدار کرد و تماس‌های جداگانه‌ای با همتایان خود در استرالیا، فرانسه و ایتالیا، برای بحث در مورد این درگیری داشت.

وزارت امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد که روبیو و وزرای امور خارجه یادشده توافق کردند که «ایران هرگز نمی‌تواند سلاح هسته‌ای تولید یا به دست آورد.»

لامی در شبکه ایکس نیز همین را گفت و افزود که وضعیت در خاورمیانه «همچنان خطرناک است» و «اکنون دریچه‌ای برای دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک در دو هفته آینده وجود دارد.»

کرملین روز پنجشنبه اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، هر دو اسرائیل را محکوم کردند و توافق کردند که کاهش تنش ضروری است.

نقش ایالات متحده همچنان نامشخص است. منابع می‌گویند استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در منطقه، از هفته گذشته چندین بار با عراقچی صحبت کرده است.

کاخ سفید اعلام کرد که ترامپ صبح جمعه در یک جلسه امنیت ملی شرکت خواهد کرد. رئیس جمهور بین تهدید تهران و ترغیب آن به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای که به دلیل درگیری به حالت تعلیق درآمده بود، متناوباً صحبت کرده است.

ساختمانی در محوطه موسسه علوم وایزمن در رخووت اسرائیل

حملات موشکی ایران به بئرشبع

سپیده دم امروز، جمعه ۲۰ ژوئن، ارتش اسرائیل هشدار جدیدی مبنی بر حمله موشکی ایران صادر کرد. حداقل یکی از این موشک‌ها به طور مستقیم به بئرشبع، بزرگترین شهر جنوبی اسرائیل که در روزهای اخیر هدف حملات موشکی ایران بوده، برخورد کرد.

این موشک در نزدیکی آپارتمان‌های مسکونی، ساختمان‌های اداری و تأسیسات صنعتی برخورد کرد و دهانه بزرگی ایجاد کرد و نمای حداقل یک مجتمع آپارتمانی را از جا کند و به چندین مجتمع دیگر آسیب رساند.

شفیر بوتنر، امدادگر، گفت: «ما در کنار یکی از ساختمان‌ها حمله مستقیم داشتیم. خسارت در اینجا بسیار (گسترده) است.»

کان، شبکه تلویزیونی اسرائیل، تصاویری را پخش کرد که نشان می‌داد خودروهایی در شعله‌های آتش فرو رفته‌اند، دود غلیظی از آنها بلند شده و پنجره‌های شکسته در ساختمان‌های آپارتمانی شکسته است.

به گفته بوتنر، حداقل شش نفر در این انفجار جراحات سطحی برداشته‌اند و امدادگران هنوز در حال جستجوی آپارتمان‌ها برای یافتن مجروحان هستند.

دیروز پنجشنبه ۱۹ ژوئن، ایران به یک بیمارستان بزرگ در بئرشبع حمله کرد. ایران اعلام کرد که مقر نظامی اسرائیل در نزدیکی بیمارستان را هدف قرار داده است، اما اسرائیل وجود چنین تأسیساتی را در این منطقه تکذیب کرده است.

از سوی دیگر، ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد که شبانه در قلب پایتخت ایران به چندین هدف حمله کرده است. ارتش اسرائيل اعلام کرد که این اهداف شامل سایت‌های تولید موشک و یک مرکز تحقیق و توسعه سلاح‌های هسته‌ای بوده است.

ترامپ هم‌چنان در حال بررسی ورود ایالات متحده به جنگ با بمب “سنگرشکن” است.  کاخ سفید اعلام کرد که ترامپ در دو هفته آینده تصمیم خواهد گرفت که آیا در جنگ شرکت کند یا خیر.

این مهلت ممکن است قطعی نباشد. ترامپ معمولاً از بازه زمانی «دو هفته» برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کند و در گذشته نیز اجازه داده است که برخی ضرب‌الاجل‌های اقتصادی و دیپلماتیک دیگر تمدید شوند.

چالش مستقیم علیه حاکمیت

در حالی که جمهوری اسلامی با یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات خارجی خود از زمان انقلاب ۱۳۵۷ مواجه است، هرگونه چالش مستقیم علیه حاکمیت ۴۶ ساله آن احتمالاً نیازمند نوعی قیام مردمی خواهد بود.

اما فعالانی که در اعتراضات پیشین نقش داشتند، می‌گویند حتی با وجود نفرت از نظام، مایل به برانگیختن ناآرامی‌های گسترده نیستند، به‌ویژه زمانی که کشورشان تحت حمله قرار دارد.

آتنا دائمی، فعال برجسته‌ای که شش سال را در زندان گذراند و سپس ایران را ترک کرد، گفت: «چطور انتظار می‌رود مردم به خیابان‌ها بیایند؟ در چنین شرایط وحشتناکی، مردم تنها به فکر نجات خود، خانواده‌هایشان، هم‌وطنانشان و حتی حیوانات خانگی‌شان هستند.»