ادامه حملات هوایی اسرائیل و ایران علیه یکدیگر

خبرگزاری رویترز: رسانه‌های ایرانی گزارش دادند که هزاران نفر از تهران و دیگر شهرهای بزرگ در حال فرار هستند، در حالی که ایران و اسرائیل حملات موشکی جدیدی علیه یکدیگر آغاز کرده‌اند، این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، خواستار تسلیم بی‌قیدوشرط تهران شده است.

ارتش اسرائیل اعلام کرد که در دو ساعت نخست بامداد چهارشنبه، دو موج از موشک‌های ایرانی به سمت اسرائیل شلیک شده است. صدای انفجارهایی در آسمان تل‌آویو شنیده شد.

اسرائیل به ساکنان منطقه‌ای در جنوب غربی تهران دستور تخلیه داد تا نیروی هوایی این کشور بتواند تأسیسات نظامی ایران را هدف قرار دهد. رسانه‌های ایرانی گزارش دادند که هزاران نفر از پایتخت و شهرهای بزرگ در حال فرار هستند و ترافیک سنگین جاده‌ها را مسدود کرده و برخی مسیرها متوقف شده‌اند.

خبرگزاری نیمه‌رسمی مهر گزارش داد که بامداد چهارشنبه درگیری‌هایی بین نیروهای امنیتی و افراد مسلح ناشناس در شهر ری، جنوب تهران، رخ داده است. این خبرگزاری افزود که مهاجمان ممکن است با اسرائیل مرتبط باشند و قصد انجام “عملیات تروریستی در مناطق پرجمعیت پایتخت” را داشته‌اند.

وب‌سایت‌های خبری ایران گزارش دادند که اسرائیل همچنین به دانشگاه امام حسین مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واقع در شرق تهران و تأسیسات موشکی بالستیک خجیر در نزدیکی تهران حمله کرده است. این تأسیسات پیش‌تر در اکتبر گذشته نیز هدف حملات هوایی اسرائیل قرار گرفته بود.

یک مقام نظامی اسرائیلی اعلام کرد که ۵۰ جنگنده این کشور در طول شب حدود ۲۰ هدف در تهران را مورد حمله قرار دادند، از جمله سایت‌هایی که مواد اولیه، قطعات و سیستم‌های تولید موشک را تأمین می‌کنند.

دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا اعلام کرده است که ایران دارای بزرگ‌ترین زرادخانه موشک‌های بالستیک در خاورمیانه است. ایران اعلام کرده که موشک‌های بالستیک‌اش یک نیروی بازدارنده و تلافی‌جویانه مهم علیه آمریکا، اسرائیل و دیگر اهداف احتمالی منطقه‌ای است.

ترامپ روز سه‌شنبه در شبکه‌های اجتماعی هشدار داد که صبر آمریکا رو به پایان است. او با اشاره به اینکه در حال حاضر قصدی برای کشتن رهبر ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای، وجود ندارد، اظهاراتی مطرح کرد که نشان‌دهنده موضعی تهاجمی‌تر علیه ایران است، در حالی که او در حال بررسی افزایش دخالت آمریکا در این بحران است.

او در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «ما دقیقاً می‌دانیم که به‌اصطلاح ‘رهبر انقلاب’ کجا مخفی شده است. ما قصد نداریم او را (بکشیم!)، حداقل نه برای الآن... صبر ما رو به پایان است.»

سه دقیقه بعد، ترامپ نوشت: «تسلیم بی‌قیدوشرط!»

آسمان تل‌آویو - بامداد چهارشنبه ۱۸ ژوئن

پیام‌های گاهی متناقض و مبهم ترامپ درباره درگیری بین اسرائیل، متحد نزدیک آمریکا، و ایران، دشمن دیرینه این کشور، ابهامات پیرامون این بحران را عمیق‌تر کرده است. اظهارات عمومی او از تهدیدات نظامی تا پیشنهادات دیپلماتیک متغیر بوده است، رویکردی که برای رئیس‌جمهوری که به داشتن سیاستی خارجی اغلب غیرقابل پیش‌بینی شهرت دارد، غیرمعمول نیست.

منبعی آگاه از بحث‌های داخلی گفت که ترامپ و تیمش در حال بررسی گزینه‌های متعددی هستند، از جمله پیوستن به اسرائیل در حملات علیه تأسیسات هسته‌ای ایران.

یک مقام کاخ سفید اعلام کرد که ترامپ روز سه‌شنبه با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، تلفنی گفت‌وگو کرده است.

همچنین یک مقام کاخ سفید گفت که ترامپ بعدازظهر سه‌شنبه به مدت ۹۰ دقیقه با شورای امنیت ملی خود برای بحث درباره این درگیری دیدار کرد. جزئیات این دیدار بلافاصله در دسترس نبود.

سه مقام آمریکایی به رویترز گفتند که آمریکا در حال اعزام جنگنده‌های بیشتری به خاورمیانه است و استقرار سایر هواپیماهای جنگی را تمدید کرده است. آمریکا تاکنون تنها اقدامات غیرمستقیمی در این درگیری با ایران انجام داده است، از جمله کمک به سرنگونی موشک‌هایی که به سمت اسرائیل شلیک شده بودند.

منبعی با دسترسی به گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا گفت که ایران برخی از پرتابگرهای موشک بالستیک خود را جابه‌جا کرده است، اما مشخص نیست که آیا این موشک‌ها نیروهای آمریکایی یا اسرائیل را هدف قرار داده‌اند.

با این حال، کایر استارمر، رهبر بریتانیا، در اجلاس گروه هفت در کانادا، که ترامپ آن را زودتر ترک کرد، گفت که هیچ نشانه‌ای از ورود قریب‌الوقوع آمریکا به این درگیری وجود ندارد.

نفوذ منطقه‌ای ایران تضعیف شده است

به گفته پنج نفر آگاه از فرایند تصمیم‌گیری آیت‌الله خامنه‌ای، حملات اسرائیل مشاوران اصلی نظامی و امنیتی او را کشته و حلقه نزدیک او را تضعیف کرده است، که این امر خطر اشتباهات استراتژیک را افزایش داده است.

خبرگزاری فارس گزارش داد که این حملات، که خطرناک‌ترین نقض امنیتی علیه رهبران ایرانی از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ تاکنون بوده‌اند، باعث شده است فرماندهی سایبری ایران استفاده از دستگاه‌های ارتباطی و تلفن‌های همراه را برای مقامات ممنوع کند.

از زمان حمله حماس، مورد حمایت ایران، به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که جنگ غزه را آغاز کرد، نفوذ منطقه‌ای آیت‌الله خامنه‌ای کاهش یافته است، زیرا اسرائیل گروه‌های نیابتی ایران را - از حماس در غزه تا حزب‌الله در لبنان، حوثی‌ها در یمن و شبه‌نظامیان در عراق - هدف قرار داده است. بشار اسد، متحد نزدیک ایران و رهبر خودکامه سوریه، نیز از قدرت برکنار شده است.

اسرائیل روز جمعه، پس از اعلام اینکه جمهوری اسلامی در آستانه توسعه سلاح هسته‌ای است، بزرگ‌ترین حمله هوایی خود به ایران را آغاز کرد.

ایران اتهام تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده و به حق خود برای استفاده از فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز، از جمله غنی‌سازی، به عنوان عضوی از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) اشاره کرده است.

اسرائیل، که عضو NPT نیست، تنها کشوری در خاورمیانه است که گمان می‌رود دارای سلاح هسته‌ای باشد. اسرائیل این موضوع را نه تأیید و نه تکذیب می‌کند.

نتانیاهو تأکید کرده است که تا زمانی که برنامه هسته‌ای ایران غیرفعال نشود، عقب‌نشینی نخواهد کرد، در حالی که ترامپ گفته است حمله اسرائیل می‌تواند با موافقت ایران با محدودیت‌های شدید بر غنی‌سازی پایان یابد.

پیش از آغاز حملات اسرائیل، هیئت مدیره ۳۵ کشوری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، سازمان ناظر هسته‌ای سازمان ملل، برای اولین بار در نزدیک به ۲۰ سال اعلام کرد که ایران تعهدات خود در زمینه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را نقض کرده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه‌شنبه اعلام کرد که یک حمله اسرائیلی مستقیماً سالن‌های غنی‌سازی زیرزمینی در تأسیسات نطنز را هدف قرار داده است.

اسرائیل اعلام کرده است که اکنون کنترل حریم هوایی ایران را در دست دارد و قصد دارد در روزهای آینده حملات خود را تشدید کند.

اما اسرائیل بدون پیوستن آمریکا به این حملات، برای وارد کردن ضربه‌ای قاطع به سایت‌های هسته‌ای عمیقاً مدفون مانند فوردو، که در زیر کوه ساخته شده است، با مشکل مواجه خواهد شد.

مقامات ایرانی گزارش داده‌اند که ۲۲۴ نفر، عمدتاً غیرنظامی، کشته شده‌اند، در حالی که اسرائیل اعلام کرد ۲۴ غیرنظامی در این کشور جان باخته‌اند. ساکنان هر دو کشور تخلیه شده یا فرار کرده‌اند.

بازارهای جهانی نفت پس از حملات به سایت‌هایی از جمله میدان گازی پارس جنوبی، بزرگ‌ترین میدان گازی جهان که بین ایران و قطر مشترک است، در حالت آماده‌باش قرار دارند.