دو ساعت گفت‌وگوی بدون نتیجه ترامپ و پوتین

باراک راوید / آکسیوس 

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، روز دوشنبه به مدت حدود دو ساعت گفت‌وگو کردند. پس از این تماس، ترامپ اعلام کرد که روسیه و اوکراین «فوراً مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس» و پایان جنگ را آغاز خواهند کرد.

چرا مهم است: ترامپ پیش‌تر ادعا کرده بود که دخالت شخصی او برای دستیابی به هرگونه توافقی حیاتی است، اما روز دوشنبه از نقش میانجی‌گری عقب‌نشینی کرد و گفت که مذاکرات فقط بین دو کشور خواهد بود. او افزود که پاپ لئو چهاردهم «بسیار علاقه‌مند به میزبانی» مذاکرات در‍‍ واتیکان است.

دور اول مذاکرات آتش‌بس روز جمعه در استانبول برگزار شد، اما پیشرفت چشمگیری حاصل نشد. پوتین ابتدا پیشنهاد برگزاری نشستی در سطح رهبران را مطرح کرد، اما سپس از حضور در آن خودداری کرد.

اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه آمریکا در مذاکرات آینده نقشی ایفا نخواهد کرد، منعکس‌کننده موضع روسیه است که معتقد است آمریکا نباید در این مناقشه میانجی‌گری کند. روس‌ها اجازه ندادند مایکل آنتون، مقام وزارت خارجه آمریکا، در مذاکرات روز جمعه حضور یابد.

نقطه اختلاف: اوکراین، متحدان ناتو و خود ترامپ خواستار آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط از سوی روسیه شده‌اند. اظهارات ترامپ نشان می‌دهد که پوتین او را متقاعد کرده که نیاز به مذاکره بر سر شرایط آتش‌بس وجود دارد.

در حاشیه: ترامپ تهدید کرده که هر طرفی که مانع توافق شود را تحریم خواهد کرد، اما تاکنون هیچ جریمه‌ای علیه روسیه به دلیل مخالفت با آتش‌بس فوری اعمال نکرده است.

او روز جمعه در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز گفت که در صورت لزوم از اهرم فشار خود بر پوتین استفاده خواهد کرد.

روز یکشنبه، ترامپ در یک کنفرانس تلفنی با رهبران بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایتالیا صحبت کرد که از او خواستند در صورت عدم موافقت پوتین با آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط، روسیه را تحریم کند.

ترامپ بلافاصله پس از تماس با پوتین، روز دوشنبه در یک کنفرانس تلفنی با این چهار رهبر اروپایی به علاوه رهبران فنلاند و کمیسیون اروپا صحبت کرد.

اگرچه پوتین با آتش‌بس موافقت نکرد، ترامپ لحن این تماس را «عالی» توصیف کرد.

آنچه می‌گویند: کرملین اعلام کرد که این تماس «معنادار، صریح و بسیار مفید» بود و روسیه «آماده همکاری با اوکراین برای تهیه یک تفاهم‌نامه در مورد معاهده صلح آینده است که ممکن است شامل آتش‌بس و اصول حل مناقشه باشد.»

یوری اوشاکوف، مشاور پوتین، گفت که ترامپ و پوتین درباره زمان‌بندی آتش‌بس صحبت نکردند، اما ترامپ تأکید کرد که می‌خواهد این اتفاق «به‌سرعت» رخ دهد.

اوشاکوف ادعا کرد که ترامپ به پوتین گفته است سنای آمریکا در حال آماده‌سازی تحریم‌های احتمالی علیه روسیه است، اما او ترجیح می‌دهد به توافق برسد و از تحریم‌ها استفاده نکند.

طبق گفته یک منبع آگاه، ترامپ پیش از تماس با پوتین با زلنسکی صحبت کرد و چند دقیقه با او گفت‌وگو کرد.

زلنسکی پیش از این تماس در شبکه ایکس نوشت که اوکراین بر لزوم «آتش‌بس کامل و بدون قید و شرط» برای ایجاد پایه لازم برای دیپلماسی تأکید دارد.

او نوشت: «چنین آتش‌بسی باید به اندازه کافی طولانی باشد و امکان تمدید آن وجود داشته باشد. پیشنهاد ما ۳۰ روز است. ما همچنین برای نشستی در سطح رهبران برای حل مسائل کلیدی آماده هستیم. اوکراین از مذاکرات مستقیم با روسیه نمی‌ترسد و مهم است که رهبری روسیه جنگ را طولانی نکند.»

نکته جالب: میزبانی مذاکرات می‌تواند اولین اقدام برجسته دیپلماسی بین‌المللی برای پاپ لئو چهاردهم متولد آمریکا باشد.

آنچه باید دید: جِی‌دی ونس، معاون رئیس جمهور، پیش از این تماس تلفنی تأکید کرد که اگر روند صلح نتیجه‌ای نداشته باشد، ایالات متحده «آماده کناره‌گیری» از آن است.

ونس اذعان کرد که مذاکرات بین روسیه و اوکراین «در نوعی بن‌بست» قرار دارد و تأکید کرد که «یک سؤال بی‌پاسخ این است که آیا ولادیمیر پوتین در مورد مذاکره برای صلح جدی است یا خیر.» 

***

پیام ترامپ در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» پس از گفت‌وگو با پوتین:

همین الان تماس دو ساعته‌ام با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را تمام کردم. فکر می‌کنم خیلی خوب پیش رفت.
روسیه و اوکراین بلافاصله مذاکرات برای آتش‌بس و مهم‌تر از آن، پایان جنگ را آغاز خواهند کرد.
شرایط برای این کار بین دو طرف مذاکره خواهد بود، همانطور که فقط می‌تواند باشد، زیرا آنها جزئیات مذاکره‌ای را می‌دانند که هیچ کس دیگری از آن آگاه نیست.
لحن و روحیه گفتگو عالی بود. اگر اینطور نبود، الان می‌گفتم، نه بعداً.
روسیه می‌خواهد پس از پایان این «حمام خون» فاجعه‌بار، تجارت گسترده‌ای با ایالات متحده انجام دهد و من موافقم.
فرصت فوق‌العاده‌ای برای روسیه وجود دارد تا حجم عظیمی از شغل و ثروت ایجاد کند. پتانسیل آن نامحدود است. به همین ترتیب، اوکراین می‌تواند در روند بازسازی کشورش، از نظر تجاری بسیار ذینفع باشد. مذاکرات بین روسیه و اوکراین بلافاصله آغاز خواهد شد.
من این موضوع را بلافاصله پس از تماس تلفنی با رئیس جمهور پوتین، طی تماسی با ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان و الکساندر استاب، رئیس جمهور فنلاند، به اطلاع آنان رسانده‌ام.
واتیکان، به نمایندگی از پاپ، اعلام کرده است که بسیار علاقه‌مند به میزبانی مذاکرات است.
بگذارید این روند آغاز شود!