دستاورد ۶۰۰ میلیارد دلاری سفر ترامپ به عربستان

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، روز سه‌شنبه در آغاز تور خود از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، با استقبال باشکوه عربستان سعودی مواجه شد و تعهد ۶۰۰ میلیارد دلاری این کشور برای سرمایه‌گذاری در آمریکا را به دست آورد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، ترامپ در حالی که مشعل‌وار دستش را به نشانه پیروزی تکان می‌داد، از هواپیمای نیروی هوایی آمریکا (ایر فورس وان) خارج شد و توسط شاهزاده محمد بن سلمان مورد استقبال قرار گرفت. بعداً در ریاض، توافق‌نامه‌ای بین دو طرف در حوزه‌های انرژی، دفاع، معدن و سایر زمینه‌ها امضا شد.

بر اساس اعلام کاخ سفید، آمریکا موافقت کرده است بسته تسلیحاتی به ارزش تقریباً ۱۴۲ میلیارد دلار به عربستان بفروشد که این بزرگ‌ترین توافق همکاری دفاعی تاریخ واشنگتن با این کشور توصیف شده است.

این توافق شامل قراردادهایی با بیش از ۱۲ شرکت دفاعی آمریکا در حوزه‌هایی مانند دفاع هوایی و موشکی، توسعه نیروی هوایی و فضایی، امنیت دریایی و ارتباطات است.

شاهزاده محمد بن سلمان در سخنرانی خود در اجلاس انجمن سرمایه‌گذاری آمریکا و عربستان سعودی که به مناسبت دیدار ترامپ در ریاض برگزار شد، گفت: “امروز امیدواریم فرصت‌های سرمایه‌گذاری به ارزش ۶۰۰ میلیارد دلار محقق شود، از جمله قراردادهای ۳۰۰ میلیارد دلاری که در این نشست امضا شد. در ماه‌های آینده روی فاز دوم کار خواهیم کرد تا با تکمیل قراردادها، این رقم به یک تریلیون دلار برسد.” 

عربستان سعودی یکی از بزرگ‌ترین مشتریان تسلیحات آمریکایی است. رویترز پیش‌تر در آوریل گزارش داده بود که آمریکا آماده ارائه بسته تسلیحاتی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری به این کشور است.

ترامپ در دیدار با ولی‌عهد سعودی گفت: “من واقعاً باور دارم که ما همدیگر را بسیار دوست داریم.” 

دو منبع آگاه به رویترز گفتند که آمریکا و عربستان درباره خرید احتمالی جنگنده‌های اف-۳۵ لاکهید توسط ریاض گفت‌وگو کرده‌اند، اما مشخص نیست که این جنگنده‌ها در توافق روز سه‌شنبه گنجانده شده‌اند یا خیر.

ترامپ که همراه با رهبران تجاری آمریکا از جمله ایلان ماسک (میلیاردر و مدیرعامل تسلا و اسپیس‌اکس) به ریاض سفر کرده بود، روز چهارشنبه به قطر و سپس پنج‌شنبه به امارات متحده عربی خواهد رفت.

عدم برنامه‌ریزی برای توقف در اسرائیل

این که ترامپ در برنامه سفر خود توقفی در اسرائیل در نظر نگرفته، پرسش‌هایی درباره جایگاه این متحد نزدیک آمریکا در اولویت‌های واشنگتن ایجاد کرده است. تمرکز این سفر بیشتر بر سرمایه‌گذاری است تا مسائل امنیتی خاورمیانه.

خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری عربستان، در این نشست گفت: “اگرچه انرژی همچنان سنگ‌بنای روابط ماست، اما فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تجاری در پادشاهی چندین برابر گسترش یافته است. وقتی سعودی‌ها و آمریکایی‌ها با هم متحد می‌شوند، اتفاقات بسیار خوبی رخ می‌دهد.” 

ترامپ نیز در این نشست گفت روابط با عربستان حتی قوی‌تر خواهد شد. او در بازدید از سالنی که ماکت‌های پروژه‌های چند میلیارد دلاری عربستان را نمایش می‌داد، با یاسر الرمیضان (رئیس صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان)، امین الناصر (مدیرعامل آرامکو) و الفالح گفت‌وگو کرد.

به گزارش وال استریت ژورنال، ترامپ شاهزاده محمد بن سلمان را دوست خود خواند و گفت این سرمایه‌گذاری‌ها به ایجاد شغل در آمریکا کمک خواهد کرد.

سخنان ترامپ درباره حکومت ایران
ترامپ در «نشست سرمایه‌گذاری عربستان ـ آمریکا» در ریاض خطاب به حکومت ایران گفت:

● در حالی که شما بیابان‌های خشک را به زمین‌های حاصل‌خیز تبدیل کرده‌اید، رهبران ایران زمین‌های سبز و کشاورزی را به بیابان‌های خشک تبدیل کرده‌اند؛ به لطف مافیای آب.
● مافیای آب باعث خشکسالی و رودخانه‌های خشک‌شده‌ای می‌شود که مردم در آن‌ها هیچ آبی ندارند.
● آنها ثروتمند می‌شوند اما نمی‌گذارند مردم ایران از آن سهمی داشته باشند.
● البته تفاوت اصلی در ریشه آن است، در حالی کشورهای عربی روی تبدیل شدن به ستون‌های ثابت در تجارت منطقه و جهان متمرکزند، رهبران ایران تمرکزشان بر دزدیدن ثروت مردم خود برای تامین مالی عملیات خونریزی و ترور در خارج گذاشته‌اند.
● تراژیک‌ترین بخش آن است که آنها باعث سقوط کل منطقه شده‌اند. جان‌های بی‌شماری در تلاش ایران برای حفظ رژیم در حال فروپاشی سوریه گرفته شد ببینید چه اتفاقی برای سوریه افتاد.
● در لبنان، حزب‌الله نیروی نیابتی آنها امیدهای یک ملت را غارت کرد کشوری که بیروت روزی پاریس خاورمیانه بود.

سرمایه‌گذاری‌های بزرگ

در این نشست، چهره‌هایی مانند لری فینک (مدیرعامل بلک‌راک)، استیون شوارتزمن (مدیرعامل بلک‌استون) و اسکوت بسانت (وزیر خزانه‌داری) حضور داشتند. ایلان ماسک نیز در ضیافت کاخ ریاست‌جمهوری با ترامپ و محمد بن سلمان گفت‌وگوی کوتاهی داشت. او همراه با سام آلتمن (مدیرعامل اوپن‌ای‌آی) در ناهار ترامپ با شاهزاده سعودی شرکت کرد.

محمد بن سلمان در برنامه اصلاحات بزرگ خود موسوم به چشم‌انداز ۲۰۳۰، بر تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان تمرکز کرده است. این برنامه شامل پروژه‌های کلانی مانند نیوم (شهری آینده‌نگر به اندازه بلژیک) است. با این حال، افزایش هزینه‌ها و کاهش قیمت نفت باعث شده عربستان از برخی بلندپروازی‌های خود کوتاه بیاید.

روابط عربستان و آمریکا برای دهه‌ها بر اساس یک توافق آهنین استوار بوده است: نفت عربستان در ازای امنیت آمریکا.

ترامپ با وجود تمایل به توافق آتش‌بس جدید بین اسرائیل و حماس، از برنامه‌ریزی برای توقف در اسرائیل خودداری کرده است. عملیات‌های نظامی اسرائیل در غزه و لبنان و ترور رهبران گروه‌های وابسته به ایران، به ترامپ اهرم بیشتری داده و متحدان منطقه‌ای تهران را تضعیف کرده است.

مذاکره‌کنندگان آمریکایی و ایرانی در عمان دیدار کردند تا درباره امکان توافق برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کنند. ترامپ هشدار داده در صورت شکست دیپلماسی، اقدام نظامی علیه ایران انجام خواهد داد.

او در نشست سرمایه‌گذاری گفت: “می‌خواهم به ایران مسیری جدید و بهتر برای آینده‌ای سازنده پیشنهاد کنم. اگر توافق جدیدی حاصل نشود، ایران با حداکثر فشار مواجه خواهد شد.” 

استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ به خاورمیانه، هفته گذشته گفت که انتظار دارد به زودی پیشرفتی در توافق‌های گسترده‌تر حاصل از میانجیگری ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری‌اش از ۲۰۱۷ تا ۲۱ حاصل شود؛ توافق‌هایی که در آن کشورهای عربی از جمله امارات، بحرین و مراکش اسرائیل را به رسمیت شناختند.

ترامپ نیز گفت که «امید وافر» او این است که عربستان سعودی به زودی توافق عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل را امضا کند و افزود: «اما شما این کار را در زمان مناسب خود انجام خواهید داد.»

با این حال، به گفته منابع آگاه، مخالفت بنیامین نتانیاهو با آتش‌بس دائمی در غزه یا تشکیل دولت فلسطینی، پیشرفت در مذاکرات مشابه با عربستان را بعید کرده است.