خروج آمریکا از گروه تحقیق درباره تجاوز روسیه به اوکراین

وزارت دادگستری ایالات متحده به مقامات اروپایی اطلاع داده است که این کشور از یک گروه چندملیتی که برای تحقیق درباره رهبرانی که مسئول حمله به اوکراین هستند، از جمله ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تشکیل شده است، خارج می‌شود. این خبر در نامه‌ای که روز دوشنبه به اعضای این سازمان ارسال شد، اعلام گردید.

تصمیم برای خروج از «مرکز بین‌المللی پیگرد جنایت تجاوز علیه اوکراین» که دولت بایدن در سال ۲۰۲۳ به آن پیوسته بود، تازه‌ترین نشانه از تغییر رویکرد دولت ترامپ از تعهد رئیس‌جمهور جوزف بایدن به مسئول شناختن شخص پوتین بابت جنایاتی است که علیه اوکراینی‌ها انجام شده است.

این گروه برای مسئول شناختن رهبران روسیه و همچنین متحدان آن در بلاروس، کره شمالی و ایران در قبال دسته‌ای از جرایم تشکیل شده است که طبق قوانین و معاهدات بین‌المللی به عنوان تجاوز تعریف شده و نقض حاکمیت یک کشور دیگر محسوب می‌شود.

«مایکل اشمید»، رئیس سازمان مادر این گروه، یعنی «آژانس همکاری قضایی کیفری اتحادیه اروپا» که بیشتر با نام «یوروجاست» (Eurojust) شناخته می‌شود، در نامه‌ای که به دست نیویورک تایمز نیز رسده، نوشت:  «مقامات آمریکایی به من اطلاع داده‌اند که آن‌ها تا پایان ماه مارس، مشارکت خود در ICPA را خاتمه خواهند داد.»

وی افزود که این گروه همچنان “کاملاً متعهد” به مسئول شناختن “افرادی است که مرتکب جرایم بین‌المللی اساسی در اوکراین شده‌اند.”

ایالات متحده تنها کشوری خارج از اروپا بود که یک دادستان ارشد را به لاهه فرستاد تا با بازپرس‌هایی از اوکراین، کشورهای حوزه بالتیک، لهستان، رومانی و دیوان کیفری بین‌المللی همکاری کند.

یک سخنگوی وزارت دادگستری آمریکا یکشنبه شب به درخواست اظهارنظر در این مورد پاسخ نداد.

دولت ترامپ همچنین فعالیت‌های «تیم پاسخگویی به جنایات جنگی» وزارت دادگستری را که در سال ۲۰۲۲ توسط «مریک بی. گارلند»، دادستان کل وقت، ایجاد شده بود، کاهش می‌دهد. این تیم که متشکل از دادستان‌های باتجربه بود، برای هماهنگی تلاش‌های وزارت دادگستری آمریکا جهت مسئول شناختن روس‌هایی که پس از تهاجم کامل سه سال پیش مرتکب جنایات شده‌اند، تشکیل شد.

گارلند هنگام اعلام تأسیس این واحد گفت: “برای جنایتکاران جنگی هیچ پناهگاهی وجود ندارد.”

وی افزود که وزارت دادگستری “از هر راهی برای پاسخگو کردن کسانی که در اوکراین مرتکب جنایات جنگی و دیگر جنایات فجیع شده‌اند، استفاده خواهد کرد.”

در دوره دولت بایدن، این تیم که به وارکت (WarCAT) معروف بود، نقش حمایتی مهمی ایفا می‌کرد: ارائه کمک‌های لجستیکی، آموزش و پشتیبانی مستقیم به دادستان‌ها و نیروهای مجری قانون در اوکراین که به شدت تحت فشار بودند، به منظور طرح اتهامات جنایات جنگی علیه روس‌ها در دادگاه‌های اوکراین.

این تیم موفق به طرح یک پرونده مهم شد. در دسامبر ۲۰۲۳، دادستان‌های ایالات متحده برای نخستین بار از یک «قانون جنایات جنگی» که نزدیک به سه دهه پیش تصویب شده بود، استفاده کردند و چهار سرباز روس را به طور غیابی به اتهام شکنجه یک شهروند آمریکایی که در منطقه خرسون اوکراین زندگی می‌کرد، متهم کردند.

رئیس‌جمهور ترامپ در اظهارات اخیرش موضع خود را به پوتین نزدیک‌تر کرده و با «ولودیمیر زلنسکی»، رئیس‌جمهور اوکراین، به شدت درگیر شده است — تا جایی که به طور نادرست مدعی شده که اوکراین در تحریک حمله وحشیانه و غیرقانونی روسیه نقش داشته است.

ترامپ در ماه فوریه خطاب به رهبران اوکراین گفت: “شما هرگز نباید این جنگ را شروع می‌کردید. شما می‌توانستید به توافق برسید.”

وی در ادامه در پستی در شبکه‌های اجتماعی، زلنسکی را “دیکتاتور بدون انتخابات” نامید و گفت که او “عملکرد بسیار بدی در اداره کشور داشته است.”

دولت ترامپ دلیلی برای خروج از گروه تحقیقاتی ارائه نکرده است، جز همان توضیحی که برای سایر تغییرات در سیاست‌ها و کارکنان بیان کرده: «نیاز به تخصیص مجدد منابع.»

به گفته افرادی که از این وضعیت مطلع هستند، اما مجاز به اظهار نظر علنی در این مورد نبودند، این اقدام بخشی از روند کلی تغییر سیاست‌های ایالات متحده است.

گلن تراش / نیویورک تایمز