اظهارات احمد الشرع درباره آینده سوریه

احمد الشرع، رهبر جدید سوریه، در اظهاراتی که روز یکشنبه پخش شد، گفت برگزاری انتخابات در سوریه ممکن است تا چهار سال زمان ببرد. این نخستین بار است که وی درباره جدول زمانی احتمالی انتخابات از زمان برکناری بشار اسد در این ماه اظهار نظر می‌کند.

الشرع در مصاحبه‌ای اختصاصی با العربیه، شبکه دولتی عربستان سعودی، اظهار داشت تدوین قانون اساسی جدید ممکن است تا سه سال به طول بینجامد. او همچنین گفت حدود یک سال طول می‌کشد تا سوری‌ها شاهد تغییرات اساسی باشند.

اظهارات الشرع که رهبری گروه هیئت تحریر الشام (HTS) را بر عهده دارد و اسد را در ۸ دسامبر برکنار کرد، در حالی مطرح می‌شود که دولت جدید دمشق تلاش می‌کند همسایگان خود را متقاعد کند که از ریشه‌های خود در افراط‌گرایی اسلامی فاصله گرفته است.

حملات برق‌آسای این گروه به جنگ داخلی ۱۳ ساله پایان داد، اما مجموعه‌ای از پرسش‌ها را درباره آینده یک کشور چند قومیتی بر جای گذاشته است، کشوری که قدرت‌های خارجی از جمله ترکیه و روسیه در آن منافع قوی و احتمالاً متعارض دارند.

در حالی که قدرت‌های غربی عمدتاً از پایان حکومت خانواده اسد در سوریه استقبال کردند، هنوز مشخص نیست که آیا این گروه قوانین سخت‌گیرانه اسلامی را اعمال خواهد کرد یا انعطاف‌پذیری نشان داده و به سوی دموکراسی حرکت خواهد کرد.

الشرع گفت که هیئت تحریر الشام در یک کنفرانس گفتگوی ملی منحل خواهد شد. هنگامی که درباره انحلال این گروه از وی سؤال شد، شراع گفت: “قطعاً. یک کشور نمی‌تواند با ذهنیت گروه‌ها و شبه‌نظامیان اداره شود.” 

هیئت تحریر الشام که زمانی با داعش و القاعده مرتبط بود، مدتهاست که هر دو را کنار گذاشته و تلاش کرده است خود را به عنوان نیرویی میانه‌رو معرفی کند.

این گروه بارها تعهد داده است که از اقلیت‌ها محافظت کند؛ اقلیت‌هایی که نگران هستند حاکمان جدید ممکن است به دنبال تحمیل یک دولت اسلامی باشند. هیئت تحریر الشام همچنین درباره تلاش‌ها برای تحریک تنش‌های فرقه‌ای هشدار داده است.

به گفته الشرع، کنفرانس گفتگوی ملی شامل مشارکت گسترده‌ای از جامعه سوریه خواهد بود و مسائل مختلفی مانند انحلال پارلمان و قانون اساسی به رأی گذاشته خواهند شد.

درباره تشکیل کنفرانس گفتگوی ملی سوریه

احمد الشرع درباره آنچه که «کنفرانس گفتگوی ملی سوریه» می‌نامد گفت: «یک کمیته مقدماتی برای کنفرانس گفتگوی ملی سوریه تشکیل خواهد شد که دعوتنامه‌ها، جزئیات جلسات و تاریخ برگزاری آن را سازماندهی خواهد کرد.»

او اضافه کرد: گفتگوها با همه گروه‌های مردم سوریه ادامه دارد و تعداد شرکت‌کنندگان از ۱۰۰۰ نفر خواهد گذشت. گفتگو با نیروهای سوریه دموکراتیک و شورای ملی کرد برای حضور شخصیت‌ها از جمله آنها در کنگره ملی در جریان است.»

الشرع درباره اینکه چه مسائل و موضوعاتی دستور کار کنفرانس ملی خواهد بود گفت: «در دستور کار کنفرانس، تشکیل یک نهاد عمومی برای انتخاب دولت انتقالی بعدی خواهد بود.»

به گفته او، این کنفرانس ممکن است منجر به تشکیل یک دولت انتقالی شود که مدت زمان آن با اجماع ملی در کنگره تعیین می شود. هم‌چنین  سازوکارهای تشکیل کمیته‌های اجرایی برای انتخاب دولت و کمیته های قانونگذاری و سازوکارهای کاری آنها مورد بحث قرار خواهد گرفت. به گفته الشرع، بحث برای تشکیل یک هیئت مشورتی که شامل نمایندگانی از استان‌ها و نماینده پارلمان است باز است.

درباره قانون اساسی جدید الشرع گفت، قانون اساسی ۲۰۱۲ پس از توافق بر اصول قانون اساسی برای دوره انتقالی مسدود خواهد شد. کمیته‌ای متشکل از کارشناسان متخصص از کنفرانس گفتگو ملی تشکیل خواهد شد که بر روی تهیه پیش نویس قانون اساسی جدید برای همه پرسی مردم کار خواهند کرد.

او درباره افراد شرکت‌کننده در کنفرانس ملی گفت: همه شخصیت‌های شرکت کننده در کنفرانس شخصا دعوت خواهند شد و نه به عنوان نماینده نهاد یا حزب. از همه نمایندگان جامعه سوریه دعوت به عمل خواهد آمد تا در نهادها و کمیته هایی که از کنفرانس تشکیل می‌شوند شرکت کنند.

این کنفرانس در مورد آزادی‌های عمومی و شخصی بر اساس حفظ حریم خصوصی جامعه سوریه بحث خواهد کرد.

او هم‌چنین تاکید کرد، دولت بعدی بر اساس سهمیه‌های فرقه‌ای، مذهبی یا سیاسی نیست، بلکه بر اساس تخصص و تکنوکرات‌ها خواهد بود.

درباره کردهای سوریه

درباره وضعیت شمال شرق سوریه، شراع گفت که مذاکراتی با تمام طرف‌ها برای حل اختلافات باقی‌مانده، از جمله با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که متحد ایالات متحده هستند، در جریان است.

او گفت: “ما مخالف آن هستیم که سوریه به بستری برای حزب کارگران کردستان (PKK) تبدیل شود تا حملاتی علیه ترکیه انجام دهد.” 

وی افزود که سلاح‌ها باید تنها تحت کنترل دولت باشند و وزارت دفاع از افرادی که توانایی پیوستن به ارتش را دارند، استقبال خواهد کرد.

درباره مناسبات سوریه با ایران

احمد الشرع در گفت‌وگوی خود با العربیه گفت که «هر کشوری که ایران در آن نفوذ دارد از جمله عراق، لبنان و سوریه تنش‌های فرقه‌ای در مقیاس بسیار گسترده رخ می‌دهد به طوری که منجر به جنگ داخلی می‌شود، فساد اداری قابل توجهی در سطح دولت و نهادهای عمومی آن کشور ایجاد می‌شود و تولید و صنعت کپتاگون و دیگر انواع مواد مخدر در آن گسترش می‌یابد.»

الشرع گفت امیدوار بودم ایران در مداخلات خود در منطقه تجدید نظر کند، مساله‌ای که دارد به ضرر مردم منطقه تمام می‌شود.

او افزود: «عملکرد ایران در سوریه زخم‌های زیادی را برجای گذاشت همانطور که می‌دانید، زیرساخت‌ها مدارس، بیمارستان‌ها و نانوایی‌ها در کشورمان هدف قرار گرفته شد و به نوعی در آوارگی مردم سوریه نقش داشت.»

رهبر اداره جدید سوریه به خبرنگار العربیه گفت «این مرحله مستلزم تجدیدنظر ایران در سیاست‌های خود است.»

او تاکید کرد که سوریه نمی‌تواند با کشور بزرگی در منطقه مانند ایران قطع رابطه کند اما باید روابط دمشق و تهران مبتنی بر دیپلماتیک، احترام متبادل به حاکمیت دو کشور، عدم مداخله در امور داخلی باشد.

الشرع گفت: «معتقدم بخش وسیعی از جامعه داخل ایران وجود دارد که آرزو دارند نقش ایران در منطقه مانند هر کشور عادی دیگری مثبت و قابل درک باشد و آن هم بدون دخالت در امور کشورهای دیگر، حمایت از برخی گروه‌های شبه‌نظامیان و بدون نفوذ به روستاها و شهرهای ما و دستکاری در آنها، همانطور که در 14 سال گذشته اتفاق افتاد.»

الشرع در پاسخ به خبرنگار العربیه در خصوص شکایت علیه حکومت ایران برای الزام این کشور به پرداخت غرامت به سوریه به دلیل ویرانی کشورش در اثر مداخله نظامی تهران گفت: «خیلی به این موضوع فکر نکرده‌ام.» و افزود: «کمیته‌های حقوقی درخواست‌های غرامت از کشورها یا گروه‌هایی که در ویرانی سوریه نقش داشتند را بررسی خواهند کرد.»

پیشتر یک منبع نزدیک به «اداره سیاسی» جدید در سوریه فاش کرد که دولت جدید دمشق در حال تهیه شکایتی علیه تهران برای ارائه به دادگاه‌های بین‌المللی است که شامل درخواست برای ملزم کردن ایران به پرداخت غرامتی به مبلغ 300 میلیارد دلار است.

اين منبع در گفت‌وگو با وبسایت «المدن» گفت این غرامت بر اساس خسارات ناشی از «ارتکاب جنایات علیه مردم و کشور سوریه» و «مشارکت فعال در سرکوب جنبش مسالمت‌آمیز» مردم سوریه و «نابودی زیرساخت‌های کشور»، طی سالیان گذشته است.

احمد الشرع در ادامه به خبرنگار العربیه گفت: «ما به دنبال آرام کردن هرچه بیشتر اوضاع هستیم و قطعاً زخم‌های زیادی از این جنگ در ذهن سوری‌ها باقی مانده است، اما به دنبال آرام کردن اوضاع و ایجاد روابط متعادل و استراتژیک تا حد امکان هستیم.»

الشرع تاکید کرد نكته مهم اين است كه ایران نباید دوباره به استفاده از سوریه به عنوان سکویی برای حمله به برخی کشورها یا ايجاد هرج و مرج در كشورهاى دیگری استفاده کند.

درباره روابط با روسیه

در این مصاحبه، الشرع بیان کرد که سوریه منافع استراتژیک مشترکی با روسیه دارد. روسیه که متحد نزدیک اسد در طول جنگ داخلی طولانی بود، پایگاه‌های نظامی در سوریه دارد. وی بار دیگر بر سیگنال‌های مصالحه‌آمیزی که دولتش پیش‌تر ارسال کرده بود، تأکید کرد.

الشرع این ماه گفت که روابط سوریه با روسیه باید در راستای منافع مشترک باشد.

وزیر خارجه روسیه، سرگئی لاوروف، گفته است که وضعیت پایگاه‌های نظامی روسیه موضوع مذاکرات با رهبری جدید دمشق خواهد بود.

وی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری روسی ریانوستی که روز یکشنبه منتشر شد، گفت: “این مسئله نه تنها حفظ پایگاه‌ها یا مواضع ما، بلکه همچنین شرایط عملیاتی، نگهداری و تأمین آن‌ها و تعامل با طرف محلی است.” 

الشرع همچنین ابراز امیدواری کرد که دولت منتخب رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، تحریم‌های اعمال‌شده بر سوریه را لغو کند. دیپلمات‌های ارشد ایالات متحده که این ماه به دمشق سفر کرده‌اند، گفتند که شراع رویکردی عمل‌گرایانه دارد و واشنگتن تصمیم گرفته است جایزه ۱۰ میلیون دلاری برای دستگیری رهبر HTS را لغو کند.

او در پاسخ به سوالی درباره نگرانی کشورهای همسایه از گروه‌های اسلام‌گرا گفت: “ما قصد صدور انقلاب را نداریم. ما می‌خواهیم این مرحله را با ذهنیت دولت و نه انقلاب مدیریت کنیم.”

او بار دیگر تأکید کرد که آن‌ها مشتاق ایجاد روابط استراتژیک با تمام کشورهای منطقه هستند.

منابع: خبرگزاری رویترز، الجزیره، العربیه فارسی