اوجالان پیشنهاد زمین گذاشتن اسلحه را پذیرفت

عبدالله اوجالان پس از دیدار با دو تن از اعضای «حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها» (DEM) در زندان ایمرالی، به پیشنهاد دولت باغچلی، رهبر حزب حرکت ملی ترکیه (MHP) واکنش مثبت نشان داد. اوجالان گفت آماده است تا اقدامات لازم را انجام و فراخوان بدهد.

دولت باغچلی اول آبان امسال گفت اگر اوجالان در مجلس ملی ترکیه حاضر شده، پ‌ک‌ک را منحل و پایان شورش مسلحانه علیه دولت ترکیه را اعلام کند، عفو و آزادی او از زندان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک)، پس از دیدار با نمایندگان حزب DEM پیامی درباره احتمال مذاکره با دولت ترکیه و آمادگی برای خلع سلاح منتشر کرد. بیانیه اوجالان یک‌شنبه نهم دی از سوی حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها منتشر شد که حزب هوادار کُردهای ترکیه است.

سری ثریا اوندر و پروین بولدان، اعضای این حزب و نمایندگان پارلمان ترکیه، شنبه هشت دی پس از یک دهه، با اوجالان در زندان ایمرالی، واقع در دریای مرمره دیدار کردند.

بر اساس بیانیه منتشر شده از سوی آن‌ها، اوجالان گفت صلاحیت و عزم لازم برای ارائه نقش مثبت در الگوی جدیدی را دارد که دولت باحچلی، رهبر حزب حرکت ملی و رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه ایجاد کرده‌اند.

اوجالان گفت آماده است تا اقدامات لازم را انجام و فراخوان بدهد.

رهبر پ‌ک‌ک مشخص نکرده است که این فراخوان چه خواهد بود اما بیانیه او در ادامه اظهارات باحچلی به‌عنوان متحد اصلی اردوغان منتشر شد که پیشنهادی برای حل مناقشه ۴۰ ساله میان دولت ترکیه و حزب کارگران کردستان ارائه داد.

باحچلی یکم آبان امسال گفته بود اوجالان باید از شبه‌نظامیان بخواهد سلاح‌های خود را زمین بگذارند و پایان شورش پ‌ک‌ک را اعلام کند تا در مقابل از زندان آزاد شود.

پیشنهادی که اردوغان آن را «شجاعانه» و «فرصتی طلایی» نامید، کُردها را برادر و عزیز خطاب کرد و از آن‌ها خواست تا دستی که صادقانه به سویشان دراز کرده‌ را محکم بگیرند اما درباره روند صلح با این گروه سخنی نگفت.

در همین راستا، حزب برابری و دموکراسی برای خلق‌ها خواهان دیدار با اوجالان شد و با موافقت وزارت دادگستری ترکیه، این دیدار روز شنبه انجام گرفت.

در بیانیه اوجلان آمده است: «تقویت دوباره برادری ترک‌ها و کردها نه تنها مسئولیتی تاریخی است، بلکه برای همه مردم تبدیل به امری مهم با فوریتی سرنوشت‌ساز تبدیل شده است.»

به گفته رهبر پ‌ک‌ک، برای موفقیت این روند، ضروری است که تمام جناح‌های سیاسی در ترکیه ابتکار عمل را به دست گرفته، به‌صورت سازنده عمل کنند و بدون گرفتار شدن در محاسبات محدود و دوره‌ای، مشارکت‌های مثبتی داشته باشند.

او یکی از مهم‌ترین بسترها برای این مشارکت‌ها را مجلس بزرگ ملی ترکیه خواند که به نظر می‌رسد اشاره‌ای تلویحی به اصلاحات قانونی احتمالی است.

اوجالان گفت تحولات غزه و سوریه نشان داده است حل مشکلات دیگر قابل تاخیر نیست.

سقوط دولت بشار اسد در سوریه، یکی از تحولات مهم منطقه‌ای طی ماه گذشته بود.

ترکیه بارها اعلام کرده است که در آینده سوریه، جایی برای نیروهای کُرد سوری ی‌پ‌گ که آنکارا آن را شاخه‌ای از پ‌ک‌ک می‌داند، وجود نخواهد داشت.

اوجالان گفته: «تقویت دوباره برادری ترکی-کرد نه‌تنها یک مسئولیت تاریخی بلکه... یک ضرورت برای همه ملت‌هاست.» 

وی اظهار داشت که این تلاش‌ها “کشور [ترکیه] را به سطحی که شایسته آن است خواهد رساند” و به “راهنمای بسیار ارزشمندی برای یک تحول دموکراتیک” تبدیل خواهد شد.

او افزود: «زمان صلح، دموکراسی و برادری برای ترکیه و منطقه فرا رسیده است.» 

اوجالان هم‌چنین گفته تحولات در سوریه نشان داده است که دخالت‌های خارجی فقط مشکل را پیچیده‌تر می‌کند و راه‌حل دیگر نمی‌تواند به تعویق بیفتد.

او در انتها، دو نماینده پارلمان ترکیه را مامور کرد که پیام‌هایش را به احزاب سیاسی و دولت منتقل کنند.

رهبر پ‌ک‌ک در سال ۱۹۹۹ میلادی دستگیر و به حبس ابد محکوم شد و مدت‌هاست در شرایط انزو، در زندان امرالی نگهداری می‌شود.

او نخستین ملاقات خود را پس از چهار سال، دوم آبان امسال و در روز حمله اعضای پ‌ک‌ک به صنایع هوایی ترکیه در استان آنکارا انجام داد و گفت قادر است دستور پایان دادن به مبارزه مسلحانه را صادر و به جای آن یک مسیر قانونی و سیاسی را پیگیری کند.

ترکیه و متحدان غربی آن، پ‌ک‌ک را یک گروه تروریستی می‌دانند.

درگیری خون‌بار  پ‌ک‌ک با دولت ترکیه

درگیری‌های میان دولت ترکیه و پ‌ک‌ک که در گذشته عمدتا در جنوب شرقی این کشور متمرکز بود، اکنون به شمال عراق منتقل شده است.

پ‌ک‌ک از سال ۱۹۸۴ تاکنون شورشی علیه دولت ترکیه به راه انداخته است که به قیمت جان ده‌ها هزار نفر تمام شده است.

فرایند صلح میان پ‌ک‌ک و دولت در سال ۲۰۱۵ شکست خورد و موجی از خشونت به‌ویژه در مناطق عمدتاً کردنشین جنوب شرقی ترکیه به راه انداخت.

ابتکار جدیدی که در ماه اکتبر توسط دولت باغچلی، که به‌طور سرسختانه‌ای با پ‌ک‌ک مخالف بوده است، آغاز شد، بحث‌های عمومی را برانگیخت. اردوغان این ابتکار را “پنجره‌ای تاریخی از فرصت” توصیف کرد.

با این حال، یک حمله تروریستی مرگبار در اکتبر ۲۰۲۴ به یک شرکت دفاعی در پایتخت، آنکارا، که پ‌ک‌ک مسئولیت آن را بر عهده گرفت، این امیدها را موقتاً متوقف کرد.

ترکیه پس از این حمله که منجر به کشته شدن پنج نفر شد، حملاتی علیه شبه‌نظامیان کرد در عراق و سوریه انجام داد.

این تلاش‌های جدید از هر دو طرف در شرایطی صورت می‌گیرد که شورشیان اسلام‌گرا کنترل خود را در سوریه همسایه تحکیم کرده‌اند و رئیس‌جمهور سرنگون‌شده این کشور، بشار اسد، را از قدرت کنار زده‌اند.

ترکیه امیدوار است رهبران جدید سوریه به مسئله نیروهای کرد در این کشور رسیدگی کنند. آنکارا این نیروها را به‌عنوان یک گروه تروریستی وابسته به پ‌ک‌ک می‌بیند.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه ترکیه، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در گفتگوی تلفنی با همتای آمریکایی خود آنتونی بلینکن در روز شنبه تأکید کرد که به نیروهای کرد “اجازه داده نمی‌شود در سوریه پناه بگیرند.”

منابع گزارش: رویترز، خبرگزاری فرانسه