اعلام آمادگی اروپایی‌ها برای اجرای «مکانیسم ماشه»

اروپایی‌ها به سازمان ملل اعلام کردند آماده‌اند در صورت لزوم تحریم‌های ایران را دوباره اعمال کنند

بریتانیا، فرانسه و آلمان در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند که در صورت نیاز، آماده‌اند اقدام به بازگرداندن همه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران کنند تا از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنند.

این سه کشور در تاریخ ۱۸ اکتبر سال آینده، زمانی که قطعنامه‌ای از سال ۲۰۱۵ منقضی می‌شود، توانایی اتخاذ چنین اقدامی را از دست خواهند داد. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، توافق ایران با بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایالات متحده، روسیه و چین را تضمین می‌کرد که بر اساس آن، در ازای محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌ها علیه تهران برداشته شدند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که رئیس ناظر هسته‌ای سازمان ملل محسوب می‌شود هفته گذشته به رویترز گفت، ایران غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد را که نزدیک به سطح تقریباً ۹۰ درصدی برای استفاده در ساخت سلاح است، به‌طور «چشمگیری» افزایش داده است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، اقدام سه کشور اروپایی در حالی صورت می‌گیرد که ایران با مجموعه‌ای از شکست‌های استراتژیک روبه‌رو شده است، از جمله حمله اسرائیل به شبه‌نظامیان نیابتی تهران، یعنی حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان، و برکناری بشار اسد، متحد کلیدی ایران، در سوریه.

کشورهای غربی می‌گویند هیچ نیازی به غنی‌سازی اورانیوم در این سطح بالا برای هر برنامه غیرنظامی وجود ندارد و هیچ کشور دیگری تاکنون به‌جز برای تولید بمب هسته‌ای چنین کاری نکرده است. ایران اتهامات مربوط به دنبال کردن سلاح هسته‌ای را رد می‌کند.

سفیران بریتانیا، آلمان و فرانسه در نامه‌ای به تاریخ ۶ دسامبر به شورای امنیت نوشتند: «ایران باید برنامه هسته‌ای خود را کاهش دهد تا محیط سیاسی لازم برای پیشرفت معنادار و یک راه‌حل مذاکره‌شده فراهم شود.»

آن‌ها افزودند: «ما بار دیگر بر عزم خود برای استفاده از همه ابزارهای دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، از جمله استفاده از مکانیزم بازگشت تحریم‌ها در صورت لزوم، تأکید می‌کنیم.»

این مکاتبه در پاسخ به نامه‌هایی از روسیه و ایران در اوایل هفته گذشته صورت گرفت که در پی نامه اولیه‌ای از سوی بریتانیا، آلمان و فرانسه به شورای امنیت در تاریخ ۲۷ نوامبر ارسال شده بود. روسیه و ایران این هفته نیز نامه‌های دیگری به شورای امنیت ارسال کردند.

این نامه‌نگاری‌های متقابل در حالی انجام شد که دیپلمات‌های اروپایی و ایرانی اواخر ماه گذشته دیدار کردند تا بررسی کنند آیا تا پیش از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید می‌توانند برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای، از جمله درباره برنامه هسته‌ای تهران، همکاری کنند یا خیر.

ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شد.

”اروپایی‌ها دیپلماسی را بپذیرید”

امیر سعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل، در روز دوشنبه در نامه‌ای به شورای امنیت از اروپایی‌ها خواست تا «سیاست ناکارآمد و شکست‌خورده فشار و تقابل» را کنار بگذارند و گفت که آن‌ها «باید دیپلماسی را بپذیرند و بر بازسازی اعتماد ضروری برای حل بن‌بست کنونی تمرکز کنند.» 

طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای ایران، در ماه‌های اخیر موضع سخت‌گیرانه‌تری نسبت به ایران اتخاذ کرده‌اند، به‌ویژه از زمانی که تهران حمایت نظامی خود از روسیه در جنگ اوکراین را افزایش داده است. 

واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل،  وز سه‌شنبه در نامه‌ای اعلام کرد که بریتانیا، آلمان و فرانسه هیچ حقی برای فعال‌سازی مکانیزم بازگشت تحریم‌ها (snap back) ندارند و اینکه پیشنهاد استفاده از این مکانیزم توسط آن‌ها اقدامی غیرمسئولانه است. 

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز روز سه‌شنبه گزارش شش‌ماهه خود درباره اجرای قطعنامه سال ۲۰۱۵ را به شورای امنیت ارائه داد و هشدار داد که با توجه به وخامت اوضاع در سراسر خاورمیانه، «نیاز مبرمی به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز برای مسئله هسته‌ای ایران» وجود دارد. 

فعال‌سازی مکانیزم بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران(مکانیزم ماشه)، این کشور را ملزم خواهد کرد که تمام فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی و فرآوری هسته‌ای، از جمله تحقیق و توسعه، را متوقف کند و واردات هر چیزی که می‌تواند به این فعالیت‌ها یا توسعه سیستم‌های تحویل تسلیحات هسته‌ای کمک کند، ممنوع خواهد شد. 

این اقدام همچنین تحریم‌های تسلیحاتی متعارف را دوباره اعمال خواهد کرد، ایران را از توسعه موشک‌های بالستیک قادر به حمل کلاهک هسته‌ای منع می‌کند و تحریم‌های هدفمند علیه ده‌ها فرد و نهاد را دوباره اعمال خواهد کرد. کشورها همچنین تشویق خواهند شد تا محموله‌های وارد یا صادرشده به ایران را بازرسی کنند و مجاز به توقیف هرگونه محموله ممنوع خواهند بود.

خبرگزاری رویترز