جمعه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ -
Friday 17 May 2024
|
ابراهیم تقوی شیرازی مشهور به ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز بنام ایرانی، دیروز در خانهاش در انگلستان و در کنار خانوادهاش درگذشت. گفته شده که به خواست خود او مراسم خاکسپاریاش خصوصی برگزار خواهد شد. ابراهیم گلستان ۲۶ مهر صد و یکساله میشد.
ابراهیم گلستان، کارگردان داستاننویس و مترجم و عکاس بود و سبکی نو در سینما و ادبیات ایران بنا کرد. او یکی از پیشگامان سینمای روشنفکری در ایران بود.
سیّد ابراهیم تقوی شیرازی (۲۶ مهر ۱۳۰۱ - ۳۱ مرداد ۱۴۰۲) مشهور به ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز ایرانی بود. او در سال ۱۳۴۰ برای فیلم یک آتش موفق به دریافت مدال برنز جشنوارهٔ فیلم کوتاه ونیز شد. این جایزه، اولین جایزهٔ بینالمللی برای یک کارگردان ایرانی بهشمار میرود.
سبک ویژهٔ آثار مکتوب داستانی گلستان در سیر پیشرفتِ داستان معاصر فارسی قابل توجه دانسته شدهاست.
ابراهیم گلستان در سال ۱۳۲۰ وارد دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران شد. در دوره دانشجویی به عضویت حزب توده درآمد و تحصیل را نیمهکاره رها کرد. در سال ۱۳۲۶ از حزب توده جدا شد. پس از جدایی از حزب توده برای کار در اداره انتشارات شرکت نفت ایران و انگلستان به آبادان نقل مکان کرد. گلستان در این اداره مدتی رمانهای معروف جهان را برای نشریه روزانه اخبار هفته ترجمه میکرد. او مدتی نیز دبیر این نشریه با تیراژ ۲۵هزار نسخه بود. او همچنین در مجله انگلیسی دیلی نیوز نیز کار میکرد.
او در سال ۱۳۳۶، استودیوی سینمایی خود را با نام «استودیو گلستان» تأسیس کرد و تعدادی فیلم مستند برای یکی از سازمانهای شرکت نفت ساخت. یک آتش و موج و مرجان و خارا از این جملهاند. به دلیل این همکاریها، عدهای از روشنفکران آن دوره به وی لقب «گلستان نفتی» داده بودند. یکی از کسانی هم که در برابر این قضایا موضعگیری صریح کرد و گلستان را مورد تقبیح و شماتت قرار داد، جلال آل احمد بود. او ساختن فیلم تبلیغاتی موج و مرجان و خارا را نمونهای از رفتارهای روشنفکران واداده میدانست.
گلستان کارگردان دو فیلم داستانی با نامهای خشت و آینه (۱۳۴۴) و اسرار گنج درهٔ جنی (۱۳۵۰) نیز هست. وی همچنین تهیهکنندهٔ فیلم خانه سیاه است به کارگردانی فروغ فرخزاد بودهاست.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران به انگلستان رفت و در استان ساسکسِ شد. وی دو فرزند با نامهای کاوه و لیلی دارد؛ کاوه گلستان عکاس خبری ایرانی، در مأموریتی در سال ۲۰۰۳ به همراه گروه خبری بیبیسی در عراق بر اثر انفجار مین کشته شد؛ لیلی گلستان، بهعنوان مترجم، نویسنده و مسئول گالری گلستان در ایران فعالیت میکند.
مانی حقیقی، کارگردان، و مهرک گلستان، خوانندهٔ رپ، صنم حقیقی، کارشناس نفت، و محمود حقیقی نوههای او هستند.
آثار مکتوب وی دارای سبکی خاص است و بسیاری سبک نویسندگی وی را تأثیر پذیرفته از داستانهای کوتاه ارنست همینگوی میدانند گرچه او تأثیرپذیری از هیچ نویسندهای را نپذیرفت. همچنین وی از زمرهٔ نخستین نویسندگان معاصر ایرانی معرفی میشود که برای زبان داستانی و استفاده از نثر آهنگین در قالبهای داستانی نوین، اهمیت قائل شد و به آن پرداخت. از این جهت نقش او در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی قابل توجهاست.
از دیگر ویژگیهای داستاننویسی گلستان، خلق مجموعه داستانهای به هم مرتبط است. در حالی که چنین سبکی در غرب سابقه طولانیتری دارد، این نوع داستاننویسی در ایران با گلستان آغاز میشود اما نکته مهم در این نوع آثار گلستان، خلق نوعی جدید از داستاننویسی است که در ادبیات کلاسیک ایران، مانند منطق الطیر، ریشه دارد. این نوع داستانها نه براساس درونمایه یا شخصیتهای داستانی، بلکه براساس ساختارهای مشابه به یکدیگر مرتبط میشوند.
دهها مقاله و سخنرانی و نشست دربارهٔ کارهای سینمایی و داستانی گلستان چاپ و برگزار شدهاست. از این جمله است مقالهٔ «کارنامه فیلم گلستان» به قلم بهرام بیضایی در شماره پنجم مجله آرش در آذر ماه ۱۳۴۱؛ که جلال آلاحمد دو سال سپستر در سال ۱۳۴۳ در کتاب یک چاه و دو چاله دربارهاش میگوید: «... از بهرام بیضایی خواستیم که چیزی نوشت. «کارنامه فیلم گلستان» که با عزت و احترام و دستکش پوشیده حالی کرده بود که گلستان شدهاست نردبان تبلیغات کمپانی نفت.» علاوه بر اینها به مناسبت صد سالگی او دو کتاب به جستوجوی گلستان: نگاهی به قصههای ابراهیم گلستان نوشته ناستین (آسیه) جوادی و از آینه تا خشت؛ ۱۰۰ سال زندگی ابراهیم گلستان نوشته محمدرضا رهبریان هم منتشر شدهاند.
گلستان مورد ستایش روزنامهنگاران بودهاست و تلاش شده از او شخصیت بالاتر از فهم عامه ساخته شود. در این مورد، حسن صلحجو به مناسبت صدسالگی در سختیهای زندگی او نوشت: «سخت است که در عین زندگی مشترک داشتن، با فروغ فرخزاد باشی و فروغ تصادف کند و جان بدهد و جماعت به وراجی رو بیاورند و تو همینطور بی هدف به جاده بزنی و تا کاشان برانی بی هیچ کلامی.»
ویکیپدیای فارسی
| |||||||
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايتها و نشريات نيز ارسال میشوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024
|