بومرنگ گزارش مبارکه / عباس عبدی

هم‌میهن ۵ شهریور ۱۴۰۱

نواصول‏گرایان دچار بحران جدی هستند و می‏کوشند با دست و پا زدن از این بحران خارج شوند، ولی در این دست‌و‌پا زدن‌ها، کارهای بدتری می‏کنند و در نتیجه بیش‏تر غرق می‏شوند. نواصول‏گرایان فاقد جریان فکری قدرتمندی هستند تا کنش‌گران در میدان آنان را هدایت کنند، لذا هر کدام‌شان خودسرانه و بدون درک روشنی از تبعات اقدامات‏شان، دست به کارهایی می‏زنند که با دستان خود، همه را بیش از پیش وارد این گرداب می‏کنند.

متأسفانه آنان از رانت‏های سیاسی بهره‏مند هستند که مصون از پیگیری اقدامات حتی مجرمانه خود می‏شوند. آنان دنبال ایجاد بحران برای منتقدان خود هستند، ولی در عمل برای حکومت و دولت بحران‏آفرینی می‏کنند و هنگامی که دچار مشکل می‏شوند، آن را به دشمنان و اسرائیل نسبت می‏دهند، شاید هم دشمنان و اسرائیل در میان آنان، دست‏هایی دارند که این کارها را انجام می‏دهند و این را باید نوعی اقرار دانست.

یکی از اقدامات اخیر آنان که مصداق روشنی از این ادعاست، انتشار گزارش عجیب درباره فولاد مبارکه است. شرکت معتبری که فارغ از بود و نبود فساد و تخلف آن، یکی از معتبرترین شرکت‏های ایرانی است، این شرکت چنان بازیچه دست منافع حقیر برخی گروه‏های نواصول‏گرایان شد که خودشان هم خجالت‏زده شده‏اند.

پس از یک آتش‏تهیه عجیب در روزهای اول انتشار گزارش، طولی نکشید که متوجه افتضاح‌ بارآمده شدند و حالا دنبال این هستند که کدام خائن و جنایتکاری این گزارش را منتشر کرده، در حالی که خودشان منتشر کرده‏اند و همه مدارک آن در اینترنت موجود است.

درست نیست که کلمه تندی به کار برد، ولی در این مورد چاره‏ای نیست جزاین که بگوییم، مدیریت رسانه‏ای نواصول‏گرا، به معنای دقیق کلمه نابخردند. تصورات خامی از مفهوم قدرت رسانه دارند. چرا این تصورات خام آنان اصلاح نمی‏شود؟ چون هزینه شخصی اقدامات ناروای خود را نمی‏پردازند.

به طور قطع همه می‏دانند که چه کسانی این گزارش را منتشر کرده‌اند، ولی آن‌قدر منتظر می‏مانند تا گندکاری‏های این جماعت مثل آن سه شاخ توئیتری نواصول‏گرایان درآید، بعد روانه زندان شوند.

تصور آنان از رسانه این است که گمان می‏کنند هر متنی را می‏توان هر گونه روایت کرد و چون ابزار روایت دارند، هر روایتی را می‏توانند درباره افشاگری‏ها غالب کنند.

این تصور دو اشتباه روشن دارد؛ اول اینکه ابزار تولید روایت غالب در انحصار شما نیست؛ آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت؛ دوره انحصار رسانه‏ای سر آمده است. الآن از نظر رسانه‏ای در سوی ضعیف ماجرا قرار دارید. پول‏پاشی رسانه‏ای مشکل شما را حل نمی‏کند. پس انحصار تولید روایت ندارید. به همین علت ناراحت می‏شوید که چرا گزارش مزبور که باید نقطه قوت نظام باشد، به نقطه ضعف آن تبدیل شده است، چون یا متوجه نیستید، یا خلاف‏گویی می‏کنید.

اشتباه دوم روشن‏تر و مهم‏تر است. اینکه روایت را نمی‏توان فراتر از متن آورد. در این گزارش در چند مورد کم‌اهمیت و عادی علیه دولت روحانی نوشته‏اید که همه آن موارد را به‌سرعت پاسخ دادند و معلوم شد بی‏ربط است، ولی ده‏ها مورد مهم که علیه اصول‏گرایان است، همچنان مسکوت مانده است.

ولی مهم‏تر آن است که مردم تمایز چندانی میان نظام و دولت‏ها قائل نمی‏شوند و خلافی که از دولت‏ها سر زند، از نظر مردم از دولت این نظام سر زده است و این روایت غالب است.

مثل این است که در یک منطقه معین، هر شب دزدان به مردم حمله کنند و اموال مردم را بدزدند و این دزدی چهار سال ادامه داشته باشد. انتشار این خبر علیه دزدان نیست، علیه ساختاری است که نمی‏تواند طی این مدت، امنیت مردم را برقرار کند.

حال اگر کسی سوال کند که دستگاه قضایی، سازمان حسابرسی، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات و نمایندگان مجلس و ده‏ها نهاد نظارتی ریز و درشت که روزانه میلیاردها تومان هزینه دارند، کجا بودند که این ۹۲ هزار میلیارد تومان فساد را ندیدند، چه پاسخی خواهید داد؟ هیچ. باید خجالت‌زده و سرافکنده شوید. همه این دستگاه‏های نظارتی هم تحت تسلط اصول‏گرایان است.

اشتباه‌ها یا بحران‌سازی‏های نواصول‏گرایان علیه دولت پیش، بارها و بارها تکرار شده و همواره هم تبدیل به جریانی علیه نظام شده است، ولی روشن نیست چرا هیچ‌گاه درس نمی‏گیرند. اقدامات تحریک‌آمیز آنان در دی۹۶ و آبان۹۸ از این جمله است.

نادانی و سادگی نواصول‏گرایان همراه با بهره‏مندی از رانت سیاسی و مصونیت از پیگیری قضایی، موجب شده که سطح سیاست در ایران به حد «ابتذال جنگ روایت‏ها» برسد و هیچ چشم‏انداز وحدت‏بخشی را ایجاد نکند.