گوش سیا پشت دیوارهای کرملین

روزنامه هم‌میهن

روایتی از تلاش آمریکا برای متقاعدکردن اروپا و اوکراین از وقوع جنگ و ناباوری آنها
عصر روز جمعه، ۱۸ فوریه ۲۰۲۲ (۲۹بهمن ۱۴۰۰)، پرزیدنت بایدن در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت:‌ «همین حالا متقاعد شده‌ام که او [پوتین] تصمیمش را گرفته [که حمله کند]. شواهدی برای این موضوع در دست داریم.» اطلاعاتی که به جو بایدن رسیده بود، حقیقت داشت. شش روز بعد، حمله روسیه به اوکراین آغاز شد.

موضوع جذاب اما این است که آمریکا نه از شش روز قبل، بلکه از حدود پنج ماه پیش از این، به اطلاعاتی دست پیدا کرده بود که نشان می‌داد، پوتین تصمیمش را گرفته است. آمریکا این اطلاعات را در اختیار مقامات کشورهای اروپایی و حتی مقامات اوکراینی قرار می‌دهد، اما این موضوع برای بیشترِ آنها باورنکردنی است. تا جایی که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم وقت آلمان می‌گویند، پوتین آنقدرها هم غیرمنطقی نیست که چنین جنگ فاجعه‌باری راه بیندازد.

روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی مفصل، از چگونگی اطلاع یافتن آمریکا از احتمال حمله روسیه به اوکراین، ماه‌ها پیش از این تهاجم، پرده برداشته و نیز حوادث پشت‌پرده این ماجرا را – از مکالمات در جلسات محرمانه گرفته تا دیدار و گفت‌وگوی سیاستمداران- در ۱۴ پرده به تصویر کشیده است.

پوتین آماده حمله است
داستان از صبحی آفتابی در اکتبر ۲۰۲۱ (مهرماه ۱۴۰۰) آغاز شد که رهبران ارشد اطلاعاتی، نظامی و دیپلماتیک آمریکا برای دیداری فوری با جو بایدن، رئیس‌جمهور این کشور وارد دفتر بیضی شدند. تحلیل‌های اطلاعاتی بسیار محرمانه و تصاویر ماهواره‌ای که در دست داشتند، آنها را به یک نتیجه رسانده بود: «پوتین می‌خواهد تهاجمی تمام‌عیار به اوکراین داشته باشد.»

ماه‌ها بود که مقامات دولت بایدن جمع‌آوری ده‌ها هزار نیرو و تانک و موشک را از سوی روسیه، در امتداد مرزهای اوکراین زیر نظر داشتند. اما جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی که نگران هدف پوتین شده بود، این جلسه را تشکیل داد. بایدن و معاون او کامالا هریس، روی صندلی‌های دسته‌دار در کنار شومینه نشستند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، لوید آستین، وزیر دفاع و ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش هم روی مبل‌های اطراف میز قهوه‌خوری در کنار آوریل‌هاینز، مدیر اطلاعات ملی و ویلیام برنز، رئیس سیا نشستند.

سالیوان آنجا می‌گوید، همه قطعات پازل در کنار هم نشان‌دهنده حمله روسیه به اوکراین است. بر اساس اطلاعاتی که جامعه اطلاعاتی آمریکا با نفوذ به چندین نقطه رهبری سیاسی روسیه از سطوح ارشد تا خط مقدم، به‌دست آورده، آمریکایی‌ها را به این نتیجه می‌رساند که این حمله بسیار شدیدتر از الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ خواهد بود و پوتین این‌بار می‌خواهد بیشترِ اوکراین را تصرف کند.

ژنرال میلی نقشه‌ها را روی سه‌پایه نصب و نشان می‌دهد که نیروهای روسی، قصد فتح کدام مناطق اوکراین را دارند. طرح روسیه وحشتناک است و اگر اجرا شود، تهدیدی مستقیم برای جناح شرقی ناتو است و چه‌بسا معماری امنیتی اروپا را پس از جنگ جهانی دوم نابود خواهد کرد. به گفته میلی، روس‌ها می‌خواهند از چند نقطه همزمان به اوکراین حمله کنند.

خلاصه سخنان میلی این است که آنها می‌خواهند در زمستان حمله کنند تا زمین برای عبور تانک‌ها، سفت و سخت باشد. روس‌ها برنامه دارند با حمله‌ای گازانبری پایتخت را ظرف سه چهار روز تصرف کنند، نیروهای ویژه‌شان با پیدا کردن پرزیدنت زلنسکی، او را برکنار یا حتی در صورت لزوم، بکشند و دولت دست‌نشانده کرملین را بر سر کار بیاورند.

برخی در کاخ سفید نمی‌توانستند چنین چیزی را باور کنند. مگر می‌شود کشوری با مساحت ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع و جمعیتی حدودا ۴۵ میلیون نفر را به این راحتی تصرف کرد؟ یکی از حاضران در این جلسه می‌گوید: «بعید است کشوری منطقی دست به چنین کاری بزند، آن‌هم در شرایطی که بخش‌هایی از اوکراین به‌شدت ضدروسیه هستند و اگر دولت، سرنگون شود، شبح شورش اوکراین را فرامی‌گیرد.»

در نهایت مشاوران بایدن به او می‌گویند، پوتین حمله خواهد کرد. سوال فقط این بود که رئیس‌جمهور روسیه دقیقا چه زمانی ماشه را می‌کشد. ویلیام برنز، رئیس سیا که پیشتر سفیر آمریکا در مسکو هم بوده می‌گوید، هیچ شکی ندارد که پوتین آماده حمله است.

کی‌یف سقوط می‌کند
سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا به مقاله‌ای هفت‌ هزار کلمه‌ای با عنوان «در باب وحدت تاریخی روس‌ها و اوکراینی‌ها» اشاره کرده بودند که سه ماه قبل، پوتین منتشر کرده بود. مقاله‌ای لبریز از ادعاهای مشکوک، مثل روس‌ها و اوکراینی‌ها «ملتی واحد» هستند، چون «پیوندهای خونی» دارند یا اینکه غربی‌ها این سرزمین را از مسکو «دزدیده‌اند».

سالیوان می‌گوید انتشار مقاله بعدی پوتین، توجه ما را به‌شدت جلب کرد. بایدن در اقدامی احتیاطی، پنجم شهریور اجازه می‌دهد ۶۰ میلیون دلار تسلیحات عمدتا دفاعی از انبارهای آمریکا به اوکراین ارسال شود. اواخر تابستان، آمریکایی‌ها متوجه می‌شوند که پوتین احساس می‌کند پنجره فرصت‌هایش در حال بسته شدن است. از انقلاب نارنجی سال ۲۰۰۵-۲۰۰۴ گرفته تا تظاهرات ۲۰۱۴- ۲۰۱۳ که در آن مردم، خواستار آینده‌ای دموکراتیک و بدون دخالت مسکو شده بودند، حاکی از این امر بود. اوکراین بدون عضویت در ناتو در مدار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی غرب حرکت می‌کرد و این، خشم پوتین را برمی‌انگیخت.

او ۶۹ساله بود و می‌دانست برای تثبیت میراثش، فرصت زیادی ندارد. پوتین محاسبه کرده بود که واکنش غرب به حمله به اوکراین،‌ هرچه باشد محدود خواهد بود. او معتقد بود که دولت بایدن با خروج تحقیرآمیز از افغانستان، گوشمالی شده و می‌خواهد مانع از جنگ‌های جدید شود، آمریکا و اروپا هنوز درگیر همه‌گیری ویروس کرونا هستند، مرکل در حال ترک صدراعظمی است، مکرون درگیر انتخابات مجدد و مقابله با راست‌گرایان است، بریتانیا هنوز دچار رکود ناشی از برگزیت است و بخش‌هایی از این قاره هم به نفت و گاز روسیه متکی‌اند و پوتین می‌تواند با این ابزار، اتحاد غرب را دوپاره کند.‌

بایدن تصمیم می‌گیرد یک نفر را به مسکو بفرستد تا در مورد عواقب تهاجم، به آنها هشدار دهد و یکی هم به مقر ناتو برود تا آنها را در جریان اطلاعات آمریکا بگذارد؛ ویلیام برنز به مسکو رفت و آوریل‌هاینز، مدیر اطلاعات ملی آمریکا به مقر ناتو در بروکسل. مشاوران بایدن اطمینان داشتند که اوکراین با روسیه مقابله خواهد کرد، اما محاسبات روی کاغذ اصلا به نفع اوکراین نبود: رئیس‌جمهور ۴۴ ساله و کمدین تلویزیونی که با موج عظیم حمایت مردمی سر کار آمده بود، اما به‌خاطر عدم موفقیت در وعده‌هایش، تا حدی جایگاهش را نزد مردم از دست داده بود. از سوی دیگر،‌ روسیه، تانک‌ها و توپخانه‌ها و جنگنده‌های بیشتری داشت و پیش‌تر نشان داده بود که برای تسلیم مخالفانش، توجهی به جان غیرنظامیان نخواهد داشت. آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که شاید کی‌یف به همان سرعتی که روس‌ها فکر می‌کنند، سقوط نکند، اما در نهایت سقوط خواهد کرد.

می‌دانیم چه می‌کنید!
۲ نوامبر ۲۰۲۱ (۱۱ آبان ۱۴۰۰) بود که ویلیام برنز به دفتر یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین و سفیر پیشین روسیه در آمریکا رفت. پوتین هم از شهر سوچی روی خط تلفن بود. رهبر روسیه همان شکایت‌های همیشگی‌اش را کرد و در مورد گسترش ناتو و تهدید امنیت روسیه و رهبری غیرقانونی اوکراین حرف زد.

واکنش برنز جالب توجه است. او به پوتین می‌گوید: «ما می‌دانیم که دارید چه‌کار می‌کنید و اگر به اوکراین حمله کنید،‌ بهای سنگینی خواهید پرداخت.»

او نامه‌ای را هم از بایدن نشان می‌دهد که در آن از مجازات هرگونه حمله روسیه به اوکراین نوشته بود. برنز می‌گوید، پوتین بی‌احساس بود و حرف‌های مرا در مورد آمادگی برای حمله، انکار نکرد. برنز که به آمریکا بازگشت، به بایدن گفت، پوتین تصمیم غیرقابل بازگشتی برای جنگ نگرفته اما دیدگاه‌هایش در مورد اوکراین سخت‌تر و خودش به‌نظر ریسک‌پذیرتر شده است. برنز در نهایت در مورد سفرش به مسکو می‌گوید: «نگرانی من بیشتر شد، نه کمتر.»

سنگر حفر کنید
در حالی که برنز با پوتین حرف می‌زد، ‌بلینکن در حاشیه نشست گلاسکو در اسکاتلند با زلنسکی هم‌کلام شده بود. وزیر خارجه آمریکا شرایط را به رئیس‌جمهور اوکراین توضیح می‌دهد. بلینکن می‌گوید، حس عجیبی است که به کسی بگویید، معتقدید که قرار است به کشور آنها حمله شود. او زلنسکی را ترکیبی از باور و ناباوری توصیف می‌کند که نگران فروپاشی اقتصادی کشورش از وحشتِ شنیدن خبر جنگ است. زلنسکی می‌گوید وقتی به ما هواپیما و سیستم دفاع هوایی نمی‌دهید، چون عضو ناتو نیستیم، دیگر اهمیت این حرف‌ها در چیست؟

دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین می‌گوید، آمریکایی‌ها «تا چهار پنج روز پیش از حمله روسیه»، اطلاعات درست‌وحسابی‌ای را برای تایید هشدارهایشان ارائه نمی‌کردند. حدود دو هفته پس از نشست گلاسکو، کولبا و آندری یرماک رئیس دفتر زلنسکی به واشنگتن می‌روند. در آنجا یک مقام آمریکایی با فنجانی قهوه در دست و لبخندی بر لب به آنها می‌گوید:‌ «بچه‌ها سنگرها را حفر کنید!» کولبا می‌گوید، ما هم در جوابش لبخند زدیم. اما او گفت: «جدی می‌گویم. شروع کنید به حفر سنگر… به شما حمله خواهد شد؛ حمله‌ای بزرگ که باید خودتان را برایش آماده کنید.»

ناباوران
در اواسط نوامبر (اواخر آبان‌ماه)، آوریل‌هاینز، رئیس اطلاعات ملی آمریکا از سفری که پیش‌تر به بروکسل برنامه‌ریزی کرده بود، برای اطلاع‌رسانی به اعضای شورای آتلانتیک شمالی ناتو استفاده کرد.‌ هاینز می‌گوید، برخی تردید داشتند که پوتین واقعا می‌خواهد در مقیاسی بزرگ به اوکراین حمله کند. مقامات آلمانی و فرانسوی اصلا نمی‌فهمیدند چرا پوتین باید تلاش کند کشوری بزرگ را با هشتاد نود هزار سربازی که گمان می‌رود در مرز جمع شده‌اند، اشغال کند. می‌گفتند روس‌ها در حال انجام تمرین هستند. حرفی که خودِ کرملین هم می‌زد. بیشترِ آنها مشکوک بودند و حتی زلنسکی هم باور نداشت که روسیه با آن نیروهایی که آمریکایی‌ها پیش‌بینی می‌کردند، حمله کند.

فقط بریتانیا و کشورهای بالتیک خود را برای شرایط آماده کرده بودند و باور داشتند که حمله‌ای تمام‌عیار در راه است. مقامات پاریس و برلین به تحلیل کاملا اشتباه آمریکا پیش از حمله به عراق و همچنین به دست‌بالا گرفتن ارتش افغانستان برای مقاومت در مقابل طالبان، اشاره می‌کردند. آمریکایی‌ها باز هم اطلاعات بیشتری را در اختیار اعضای ناتو گذاشتند، اما همه اطلاعات را ارائه نکردند. آنها به لحاظ تاریخی به‌ندرت همه اطلاعات حساس را به سازمانی متنوع، مثل ناتو ارائه کرده‌اند که عمدتا به خاطر ترس از افشای اسرار بوده است.

ترس از وحشت مردم
مکرون و مرکل که سال‌ها با پوتین سروکار داشتند، برایشان سخت بود باور کنند پوتین آنقدر غیرمنطقی است که بخواهد جنگی این‌چنین فاجعه‌بار را راه بیندازد. با اینکه آمریکایی‌ها اطلاعات جدیدی را رو کرده بودند، باز هم آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها اصرار داشتند که فرصت دیپلماسی همچنان وجود دارد. آمریکا و انگلیس امید چندانی به دیپلماسی نداشتند. سالیوان به اروپایی‌ها می‌گوید: «ما مسیر دیپلماتیک را پیش می‌گیریم اما شما هم خود را برای آرایش نظامی و تحریم‌های جدی روسیه آماده کنید.»

کولبا، وزیر خارجه اوکراین بعدها گفت که ما گمان می‌کردیم روسیه حمله کند اما تا لحظه تهاجم فکر چنین جنگی را با این وسعت نمی‌کردیم. فقط آمریکا بود که به ما می‌گفت حملات موشکی به ما خواهد شد؛ بقیه کشورها می‌گفتند اگر جنگ شود،‌ در حد درگیری محلی در شرق اوکراین خواهد بود. کولبا می‌گوید: «خودتان را جای ما بگذارید. از طرفی آمریکا چیزی غیرقابل تصور را به ما می‌گوید و از طرف دیگر، دیگرانی هستند که به ما چشمک می‌زنند و می‌گویند، چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد.»

با این حال، یرماک، رئیس دفتر زلنسکی می‌گوید: «ما همه اطلاعاتی را که شرکای غربی‌مان به ما می‌دادند، جدی می‌گرفتیم، اما اگر ایجاد وحشت در بین مردم می‌کردیم، می‌دانید چه اتفاقی برای اقتصاد می‌افتاد؟ نمی‌توانستیم پنج ماه دوام بیاوریم.»

ناامیدی روسیه از آمریکا
در اوایل ژانویه ۲۰۲۲ (اواسط دی‌ماه ۱۴۰۰)، وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه در ژنو با سرگئی ریابکوف، همتای روسی خود دیدار می‌کند. در آنجا ریابکوف می‌گوید ناتو باید برنامه‌های توسعه خود را پایان دهد و هرگونه فعالیت در کشورهایی که پس از سال ۱۹۹۷ به این اتحاد ملحق شده‌اند، یعنی لهستان، رومانی، بلغارستان و کشورهای بالتیک، متوقف شود. شرمن پیشنهاد بسته شدن درهای ناتو و کاهش اعضای موجود آن را رد می‌کند و به‌جای آن حرف از اقداماتی برای اعتمادسازی را به میان می‌کشد. پاسخ ریابکوف به شرمن کوتاه است: روسیه از آمریکا ناامید شده است.

عملیات دروغین
اطلاعات آمریکا متوجه شد که روس‌ها در حال برنامه‌ریزی برای طراحی عملیاتی دروغین هستند که در آن به نیروهای خودی حمله کنند و طوری وانمود کنند که کار اوکراینی‌ها است و بهانه‌ای برای حمله به اوکراین بیابند. دولت آمریکا استدلال می‌کرد که با افشای این طرح، ‌فرصت انجام دادن چنین کاری را از پوتین می‌گیرند. سالیوان تیمی را تعیین کرد که تشخیص می‌دادند چه اطلاعاتی را و چگونه منتشر کنند. مقامات دولت بایدن می‌دانستند که پس از جنگ عراق و خروج از افغانستان، مردم نسبت به اطلاعات، عمیقا بدبین شده‌اند؛ با این حال، این کارزار جواب داد و توجه جهانی به افزایش نیروهای روسیه جلب شد.

من همین‌جا می‌مانم
۱۲ ژانویه (۲۲ دی ماه)، برنز به کی‌یف می‌رود و اطلاعات جدید را رک‌وپوست‌کنده به زلنسکی می‌دهد: روسیه می‌خواهد حمله‌ای برق‌آسا به کی‌یف داشته باشد و دولت مرکزی را از بین ببرد. آمریکا همچنین متوجه شده بود که پوتین نیروهایش را ابتدا در فرودگاه هوستومل، در حومه پایتخت پیاده می‌کند و با ترابری عظیم نیروها و سلاح‌های روسی در باند فرودگاه، حمله به کی‌یف را آغاز می‌کند.

زلنسکی از برنز می‌پرسد، آیا جان او و خانواده‌اش شخصا در خطر است یا نه؟ برنز پاسخ می‌دهد، «باید امنیت خود را جدی بگیری! اطلاعات نشان می‌دهد که تیم‌های ترور روسی احتمالا همین حالا هم در کی‌یف و منتظر دستور باشند.»

با این حال،‌ زلنسکی نمی‌پذیرد که دولتش را جابه‌جا کند و وحشت به جان مردم بیندازد. او می‌گوید: انتهای این مسیر، شکست است. حالا زلنسکی پس از ماه‌ها که از جنگ گذشته، به‌خاطر می‌آورد: «نمی‌توانید خیلی ساده به من بگویید، گوش کن! مردم را آماده کن و به آنها بگو پول کنار بگذارند و غذا ذخیره کنند! اگر من چنین چیزی را اعلام کرده بودم، از اکتبر (ماه مهر)، هر ماه هفت میلیارد دلار از دست می‌دادیم و روس‌ها در عرض سه ماه، ما را می‌بلعیدند. حس ما درست بود؛ اگر بذر هرج‌ومرج می‌پاشیدیم، پیش از تهاجم، مردم از کشور فرار می‌کردند و روس‌ها ما را می‌خوردند.»

زلنسکی می‌گوید تصمیم کلیدی برای دفع تهاجم، نگه داشتن مردم در کشور برای دفاع از خانه‌هایشان بود.

بلینکن ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) باز هم به کی‌یف سفر می‌کند و در دیدار با زلنسکی و کولبا، هشدارها را تکرار می‌کند. زلنسکی باز هم نمی‌پذیرد که در این شرایط اقتصادی، این خبر را عمومی کند. با این حال، بلینکن دو چیز به زلنسکی می‌گوید؛ یکی اینکه هرکاری بکنید، ما از شما حمایت خواهیم کرد؛ دو، هر کاری که از دست‌تان برمی‌آید انجام دهید تا دولت سقوط نکند. این به آن معنا بود که دولت می‌تواند از کی‌یف به غرب اوکراین یا حتی به کشور همسایه، لهستان منتقل شود. زلنسکی می‌گوید که همان‌جا می‌ماند. او دچار سوءظن شده بود و فکر می‌کرد برخی از کشورهای اروپایی می‌خواهند او فرار کند تا روسیه بتواند دولتی دست‌نشانده بگذارد و کار به مذاکره روسیه و ناتو برسد.

تهاجم جزئی
بایدن در کنفرانس خبری ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) می‌گوید اگر روسیه به اوکراین حمله کند،‌ او و شرکایش پاسخی سهمگین می‌دهند و آسیب‌هایی جدی به روسیه و اقتصاد آن کشور می‌زنند. او اما با گفتن جمله‌ای، خشم زلنسکی را برمی‌انگیزد. بایدن می‌گوید اگر حمله احتمالی روسیه، «جزئی» باشد، ممکن است پاسخ ضعیف‌تری از آمریکا و متحدانش دریافت کند. زلنسکی در توئیتر نوشت: «چیزی به اسم تهاجم جزئی نداریم. نمی‌توان اندوه از دست دادن عزیزان را جزئی نامید.»

آماده برای سناریوهای دیگر
۲۱ ژانویه (یکم بهمن)، روزی سرد و دلگیر در ژنو، بلینکن و دستیارانش روبه‌روی همتایان روسی خود در سالنی در یک هتل مجلل ساحلی نشسته‌اند. موضوع حتی به اوکراین نرسیده که صحبت‌های بلینکن و لاوروف، پرتنش شده است. موضوع حرف به اوکراین می‌رسد و بلینکن می‌گوید، اگر پوتین نگرانی امنیتی مشروعی داشته باشد، آمریکا و شرکایش آماده صحبت هستند، اما اگر چکمه یک سرباز یا موشک روسی، خاک اوکراین را لمس کند، تحریم‌های غرب، سریع و بی‌رحمانه خواهد بود و آمریکا از متحدانش دفاع خواهد کرد.

لاوروف هم از پاسخ‌های تند و تیز، چیزی کم نمی‌گذارد. در نهایت پس از یک ساعت و نیم جلسه بی‌ثمر، همگی بلند می‌شوند تا سالن هتل را ترک کنند. بلینکن می‌ایستد و به لاوروف می‌گوید می‌خواهد با او تنها صحبت کند. در حالی که تیم‌های آمریکایی و روسی در سکوت، بیرون از سالن ایستاده‌اند، آن دو به اتاق کنفرانس کوچکی در مجاورت سالن می‌روند و در را می‌بندند. بسیاری از دیپلمات‌های آمریکایی،‌ لاوروف را که حدود ۱۸ سال وزیر امور خارجه روسیه بوده، مردی رُک اما واقع‌بین می‌دیدند. بلینکن رو به لاوروف می‌کند و می‌گوید: «سرگئی! به من بگو دقیقا می‌خواهید چه کار کنید؟ واقعا نگرانی امنیتی نسبت به ناتو دارید یا باور دارید که اوکراین بخشی جدایی‌ناپذیر از روسیه است؟» لاوروف سکوت می‌کند؛ پاسخی نمی‌دهد. در را باز می‌کند و می‌رود.

این آخرین دیدار مقامات ارشد امنیت ملی روسیه و آمریکا پیش از تهاجم است. بایدن دیگر پذیرفته که پوتین تصمیمش را گرفته است. او ۱۲ فوریه (۲۳ بهمن) بار دیگر با پوتین تماس می‌گیرد و می‌گوید، گرچه همچنان برای دیپلماسی آماده است، خود را برای سناریوهای دیگر هم آماده کرده است.

زودباوری فرانسوی‌ها
۱۸ فوریه (۲۹ بهمن)، بایدن با رهبران چند کشور متحد در ناتو تماس می‌گیرد و آخرین تحلیل‌ها را ارائه می‌دهد. سپس در همان روز در کاخ سفید به خبرنگاران می‌گوید: «در این لحظه متقاعد شده‌ام که او تصمیم به حمله گرفته است. شواهدی برای این باور داریم.» فرانسوی‌ها اما نمی‌خواهند باور کنند که دیگر راهی برای خروج از این بحران وجود ندارد.

۲۰ فوریه (یکم اسفند)، مکرون با پوتین تماس می‌گیرد و از او می‌خواهد که دیدار با بایدن را در ژنو بپذیرد. پوتین هم می‌گوید: «پیشنهادی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.» مکرون که گمان کرده موضوع حل‌وفصل شده، پوتین را تحت فشار می‌گذارد تا پاسخی واضح بدهد:‌ «نمی‌گویم تاریخ مشخص کنید اما حاضرید امروز اعلام کنید که می‌خواهید دیداری رودررو با آمریکایی‌ها و سپس اروپایی‌ها داشته باشید؟» پوتین پاسخ مثبتی نمی‌دهد و عجله دارد که برود: «حقیقت این است که الان می‌خواهم بروم‌هاکی روی یخ بازی کنم. اجازه دهید اول با مشاورانم صحبت کنم.»

پوتین در نهایت به فرانسوی از مکرون تشکر می‌کند: «ژُ وو قُمِقسی موسیو لو پِقِزیدان». صدای خنده‌های مکرون می‌آید که ذوق‌زده شده و با خوشحالی گوشی را می‌گذارد. او و مشاورانش گمان می‌کنند به پیشرفت بزرگی دست یافته‌اند، تا جایی که امانوئل بون، مشاور دیپلماتیک مکرون از خوشحالی شروع به رقصیدن می‌کند. روز بعد، پوتین در سخنرانی تلویزیونی دو استان جدایی‌طلب اوکراین را در دونباس به عنوان کشورهای مستقل به رسمیت شناخت.

اروپاییانِ همچنان ناباور
رهبران جهان در کنفرانس امنیتی سالانه در مونیخ که از ۱۸ تا ۲۰ فوریه ( ۲۹ بهمن تا یکم اسفند) برگزار شد، گرد هم آمده‌اند. زلنسکی هم در آنجا حضور دارد. مقامات آمریکایی نگران هستند که پوتین، غیبت او را فرصتی مناسب برای حمله ببیند. سران برخی از کشورهای اروپایی هنوز متقاعد نشده‌اند که روسیه می‌خواهد حمله کند. یکی از آنها حتی به خبرنگاران می‌گوید: «هنوز مدرک روشنی نداریم که پوتین تصمیمش را گرفته باشد.»

پرده آخر
بعدازظهر چهارشنبه، ۲۳ فوریه ۲۰۲۲ (چهارم اسفند۱۴۰۰)،‌ کاخ سفید خبری ناگهانی دریافت می‌کند که «به احتمال زیاد» تهاجم روسیه آغاز شده و نیروهای آن کشور در حال حرکت به سوی اوکراین هستند و روسیه موشک‌هایی را به اهدافی در اوکراین پرتاب کرده است.

سالیوان با یرماک در دفتر زلنسکی تماس می‌گیرد. یرماک، زلنسکی را هم روی خط می‌آورد تا به‌طور مستقیم با بایدن حرف بزند. رئیس‌جمهور اوکراین که نگرانی در صدایش موج می‌زند، از بایدن می‌خواهد تا فوری با چندین تن از رهبران و دیپلمات‌های جهان تماس بگیرد و به آنها بگوید که به‌طور علنی واکنش نشان دهند و با پوتین تماس بگیرند و بگویند: «تمامش کن!»

او سپس به بایدن می‌گوید:‌ «هر اطلاعاتی را که می‌توانید به ما بدهید، همین حالا بدهید. ما می‌جنگیم، دفاع می‌کنیم و موضع‌مان را حفظ می‌کنیم اما به کمک شما نیاز داریم.»