ترامپ: اسرائیل سیاستهای خود در کرانه باختری را تغییر دهد
باراک راوید / آکسیوس
به گفته یک مقام آمریکایی و منبع دیگری که هر دو از جزئیات مطلع هستند، رئیسجمهور ترامپ و مشاوران ارشد او در دیدار روز دوشنبه از نخستوزیر بنیامین نتانیاهو خواستهاند سیاستهای اسرائیل در کرانه باختری اشغالی را تغییر دهد.
چرا مهم است: در حالی که وضعیت امنیتی در کرانه باختری بهشدت رو به وخامت گذاشته و دولتهای غربی سیاستهای اسرائیل را محکوم کردهاند، دولت ترامپ عموماً حامی اسرائیل دیده شده است. این نخستین بار در دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ است که او و تیمش بهطور مفصل درباره سیاستهای کرانه باختری با نتانیاهو گفتوگو میکنند.
مقام آمریکایی گفت کاخ سفید معتقد است تشدید خشونت در کرانه باختری میتواند تلاشها برای اجرای توافق صلح غزه را تضعیف کرده و مانع گسترش توافقهای ابراهیم پیش از پایان دوره ترامپ شود.
در سه سال گذشته، دولت راستگرای افراطی نتانیاهو سیاستهایی را پیش برده که به تضعیف تشکیلات خودگردان فلسطین و محرومکردن آن از منابع مالی انجامیده، شهرکها را بهطور چشمگیر گسترش داده، پایگاههای غیرقانونی را رسمیت بخشیده، جوامع فلسطینی را بهزور جابهجا کرده و گامهای بیشتری بهسوی الحاق عملی برداشته است.
به گفته منابع، ترامپ و تیمش نسبت به وضعیت کرانه باختری ابراز نگرانی کرده و از نتانیاهو خواستهاند از اقدامات تحریکآمیز خودداری کند و «اوضاع را آرام کند».
نمای کلی: منابع گفتند نتانیاهو در این دیدار همچنین نگرانیهای خود درباره بازسازی توان نظامی ایران و حزبالله، بهویژه در زمینه موشکهای دوربرد را مطرح کرده است. ترامپ نیز در اظهارات علنی خود روشن کرد که حملات نظامی بیشتر علیه ایران همچنان روی میز است.
به گفته منابع، نتانیاهو با حرکت بهسوی مرحله دوم توافق غزه موافقت کرده، هرچند درباره نحوه اجرای آن با تیم ترامپ اختلاف داشته است.
او همچنین درخواست ترامپ برای ازسرگیری گفتوگو با دولت سوریه درباره یک توافق امنیتی احتمالی را پذیرفت.
جزئیات بیشتر: ترامپ در نشست خبری مشترک با نتانیاهو پس از دیدارشان گفت: «ما مدت طولانی درباره کرانه باختری گفتوگو کردهایم، گفتوگویی بزرگ. نمیگویم که ۱۰۰ درصد درباره کرانه باختری توافق داریم، اما به نتیجهای خواهیم رسید.»
پشت پرده: منابع گفتند این موضوع هم در جلسه مقدماتی نتانیاهو با وزیر خارجه، مارکو روبیو، استیو ویتکاف و جرد کوشنر در صبح دوشنبه مطرح شد و هم در دیدار بعدازظهر او با ترامپ.
به گفته منابع، رئیسجمهور و تیمش موضوعاتی از جمله خشونت شهرکنشینان علیه غیرنظامیان فلسطینی، بیثباتی مالی تشکیلات خودگردان و گسترش شهرکهای اسرائیلی را مطرح کردند.
پیام آمریکا این بود که تغییر مسیر در کرانه باختری برای ترمیم روابط اسرائیل با کشورهای اروپایی و امید به گسترش توافقهای ابراهیم ضروری است.
یکی از منابع مطلع گفت: «نتانیاهو بهشدت علیه خشونت شهرکنشینان صحبت کرد و گفت که اقدامات بیشتری انجام خواهد داد.» کاخ سفید از اظهار نظر درباره جلسات خصوصی رئیسجمهور خودداری کرد.
نکته مهم: سیاستهای کرانه باختری، بهویژه در زمینه شهرکسازی، موضوعی بسیار حساس و سیاسی در اسرائیل است.
لابی شهرکنشینان بخش مهمی از پایگاه سیاسی نتانیاهو را تشکیل میدهد و نفوذ گستردهای بر دولت ائتلافی او و درون حزب لیکود دارد.
سوی دیگر ماجرا: ترامپ پس از بازگشت به قدرت، تحریمهای دوره بایدن علیه شهرکنشینان خشونتطلب را لغو کرد و مایک هاکبی — که به مواضع شدیداً حامی شهرکنشینان مشهور است — را بهعنوان سفیر آمریکا در اسرائیل منصوب کرد.
از آن زمان تاکنون، دو فلسطینی-آمریکایی در حملات شهرکنشینان کشته شدهاند و نگرانیها از بیثباتی گستردهتر افزایش یافته است. هاکبی حتی تلاش کرده برخی سیاستهای دولت اسرائیل را تغییر دهد، اما پیشرفت چندانی نداشته است.
ترامپ روز دوشنبه حاضر نشد بگوید اختلاف او با نتانیاهو درباره کرانه باختری چیست. او گفت: «او کار درست را انجام خواهد داد. من این را میدانم. من او را خیلی خوب میشناسم. او کار درست را انجام خواهد داد.»
فراتر از این موضوع، ترامپ در دو نشست خبری مشترک، بهشدت از نتانیاهو و سیاستهای اسرائیل — از جمله در غزه و در قبال ایران — تمجید کرد.
مرور گذشته: در ماه سپتامبر، ترامپ مانع از آن شد که نتانیاهو بخشهایی از کرانه باختری را در واکنش به موج شناسایی دولت فلسطین از سوی کشورهای اروپایی، الحاق کند. اما او درباره سیاستهای گستردهتر اسرائیل در آن منطقه اظهارنظر نکرد.
