بیست سال زمان لازم بود که گفتارهای خاتمی درباره نسبت آزادی با دین، اخلاق، تمدن غرب، عرفی کردن دین و نگرش جدید به دستاوردهای فکری و مادی غرب و تلقی او از تاریخ ایران و «نقش اقلیت‌های دینی و فکری و ایرانی در این کشور» و «دفاع از حقوق شهروندی ایرانیان غیر مسلمان» به گفتمان فرادست ایران و همچون یک واقعیت اجتماعی کشور تبدیل شود.

آقای روحانی، حضور سکولار- دموکرات‌ها در سپهر عمومی بسیار نیرومندتر از آن است که مشاورین شما ممکن است تصورش را بکنند. بگذارید رودربایستی را کنار بگذاریم: ما از بخش بزرگی از رسانه‌های خرد و کلانی را که روزانه ذهن ده‌ها میلیون ایرانی را سازمان می‌دهند، بهره مى‌بريم و اگر نبود همت صدها هزار روشنفکر سکولار و مخالف نظام در داخل و خارج از کشور، شما اکنون رئیس جمهور سابق بودید!

«روحانی دنبال محبوبیت نیست بلکه دنبال تصمیمات سخت و درست و نه لزوماً محبوبیت‌افزاست. شما امروز با یک رئیس‌جمهور فوق محبوب، اسطوره، ستاره، رئیس‌جمهوری که سینه‌چاک دارد، مواجه نیستید. به تعبیر دقیق‌تر، دورۀ دکتر روحانی دورۀ قدسیت‌زدایی از مفهوم مدیران عالی اجرایی کشور است.»

حکومت‌های دمکراتیک و کثرت‌گرا به مثابه حلقه‌ای از زنجیره طولانی تحولات ساختاری نظم سیاسی دفعتاً و به صورت اتفاقی به وجود نمی‌آیند بلکه به بیان دیگر حاصل پوست اندازی‌های مکرر ساختار حکومتی ناشی از شرایط دگرگون شده اجتماعی و اقتصادی در جوامع می‌باشند.

«برخی از روزنامه‌های موسوم به اصلاح‌طلب، همچنان ستون‌های خود را در اختیار افراد و گرایش‌های خطرناک پان‌ایرانیست، ضد‌ملی، ضدانقلاب، شووینیست، نژادپرست و رسما باستان‌گرا قرار می‌دهند که در حال شکل‌دادن به نسل جدیدی از پان‌ایرانیست‌های فاشیست در ایران هستند.»

بسیاری از مردم و روشنفکران ایرانی که آرزو و امید تغییرات مثبت در ایران را دارند از این احساس قوی برخوردار هستند که آقای روحانی می‌تواند در ایران روند اصلاحات را کلید بزند. امروزه هر کس که اندکی با علم سیاست آشنایی داشته باشد می‌داند که «هر خواستنی توانستن نیست». برای تحقق هر خواسته‌ای باید شرایط واقعی آن وجود داشته باشد.

من اخیراً دیده‌ام خیلی حرف‌ها درباره «پوپولیسم» زده شده. به همین خاطر، مناسب دیدم از زاویه‌ای دیگر بحث را مطرح کنم و اول به سابقه موضوع بپردازم. قبل از انقلاب به‌خصوص گروه‌های چریکی و چپ خیلی گرایش‌های پوپولیستی داشتند.

چرا هر ایرانى چه در پایتخت و چه در شهرستان و چه در خارج از کشور وقتى صاحب پس‌اندازى مى‌شود به سرعت مى‌خواهد آپارتمان یا ملکى در تهران خریداری کند و بعضا آن را به‌صورت خالى نگه دارد؟ چرا در هیچ جاى دنیا با چنین پدیده‌اى روبه‌رو نیستیم؟