ملاحظات استراتژیک برای نیروهای مدنی و سیاسی / البرز سلیمی
خامنه‌ای بر دو راهه‌ی انتحار یا مرگ تدریجی در زیرزمین
بازگشت دوباره‌ی خامنه‌ای به صحنه‌ی علنی، پس از قریب به سه هفته سکوت و اختفا، بیش از آنکه نشانه‌ی اقتدار باشد، اعترافی است به بن‌بست تاریخی و هراس عمیق او از سقوط قریب‌الوقوع نظام. در این شرایط، برای نیروهای مدنی و سیاسی که در پی تغییر ساختاری و نجات ایران هستند، درک دقیق این وضعیت و واکنش راهبردی به آن ضروری است.
در این مقطع حساس، می‌توان صحنه را این‌گونه ترسیم کرد:
۱) دو راهه‌ای که رهبر بر آن ایستاده است:
• انتحار سیاسی و امنیتی: خروج دوباره از پناهگاه و ایفای نقش رهبری فعال برای کنترل بحران‌ها، به معنای پذیرش ریسک بزرگ ترور، حمله دقیق یا ضربه‌ی بیرونی است.
• مرگ تدریجی در زیرزمین: باقی ماندن در پناهگاه، سرعت فروپاشی درونی نظام، فرسایش اقتدار شخصی و ایجاد زمینه برای کودتای درون‌حکومتی یا فروپاشی آرام‌تر اما قطعی را در پی دارد.
خامنه‌ای با ظاهر شدن مجدد، مسیر اول را انتخاب کرده است؛ مسیری که نظام را به سمت تقابل خشن‌تر با مردم و با جهان می‌برد.
۲) توازن قوا درون نظام:
• با این بازگشت، جناح‌های رقیب و «میانه‌روها» (مانند روحانی و تکنوکرات‌ها) که احتمال داشت به فکر راه‌حل یا کودتای خزنده باشند، فعلاً مهار می‌شوند.
• ولی در عوض، تندروها جسورتر می‌شوند و احتمال سرکوب شدیدتر و بحران‌آفرینی در منطقه برای ایجاد «شوک امنیتی» افزایش می‌یابد.
۳) فرصت‌ها برای جنبش مردمی و نیروهای مدنی:
• بحران عمیق‌تر مشروعیت: حضور دوباره‌ی خامنه‌ای شکاف در بدنه‌ی حکومت و جامعه را آشکارتر می‌کند.
• فشارهای خارجی متمرکزتر می‌شود و دست نیروهای بین‌المللی برای حمایت از تغییر بازتر خواهد بود.
• سرکوب بیشتر، نارضایتی و خشمی را که زیر پوست جامعه در جریان است، به خیزش‌های تازه بدل می‌سازد.
۴) تهدیدها:
• احساس یأس یا شکست موقت در بخشی از جامعه که گمان می‌کردند پایان خامنه‌ای نزدیک است.
• خطر سرکوب شدید و سازمان‌یافته‌تر توسط دستگاه امنیتی که دوباره روحیه می‌گیرد.
• خطر انحراف جنبش از مسیر مطالبات ساختاری به واکنش‌های پراکنده و مقطعی.
۵) وظایف استراتژیک نیروهای سیاسی و مدنی:
• روشنگری درباره‌ی «بن‌بست تاریخی» نظام و دو راهه‌ی انتحار/مرگ تدریجی.
• تلاش برای سازماندهی و پیوند دادن حرکت‌های صنفی، مدنی و سیاسی برای عبور از فضای یأس موقت.
• ارائه چشم‌انداز و برنامه‌ی عملی روشن برای «ایران پس از جمهوری اسلامی».
• استفاده هوشمندانه از فشارهای خارجی و بحران‌های درونی برای تسریع روند گذار.
سخن پایانی:
خامنه‌ای با بازگشت به صحنه، نظام را وارد مسیر پرخطر تقابل تمام‌عیار با مردم و جهان کرده است؛ او نه می‌تواند در زیرزمین بماند و نه در فضای باز امنیت کامل داشته باشد.
این لحظه، فرصتی تاریخی برای نیروهای آزادی‌خواه، دموکراسی‌طلب و مدافع منافع ملی است تا با درک واقع‌بینانه و اقدام منسجم، راه فروپاشی نظام استبدادی و گذار به آزادی را هموار کنند.
البرز سلیمی -۱۵ تیر ۱۴۰۴
