جدیدترین اقدام نظامی آمریکا نامی دارد: دکترین ترامپ!
استیو هالند و دیوید برونستروم / خبرگزاری رویترز
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، با دستور خود برای حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران توسط بمب‌افکن‌های B-2 در روز یکشنبه، از بی‌میلی معمول خود برای استفاده از نیروی نظامی فاصله گرفت و ایالات متحده را مستقیماً درگیر یک جنگ خارجی و بسیاری از حامیان “اول آمریکا”ی خود را نگران کرد.
به گفته جی دی ونس، معاون رئیس جمهور، اکنون تفکر پشت تصمیم او نامی دارد: دکترین ترامپ.
ونس در اظهارات روز سه‌شنبه عناصر این تصمیم را تشریح کرد: بیان منافع روشن آمریکا، تلاش برای حل یک مشکل با دیپلماسی و اگر این تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند، “استفاده از قدرت نظامی فراگیر برای حل آن و سپس قبل از اینکه به یک درگیری طولانی تبدیل شود، از آنجا فرار کنید.”
با این حال، برای برخی از ناظران، دکترین جدید مانند تلاشی برای ارائه یک چارچوب منظم برای توصیف سیاست خارجی است که اغلب غیرقابل پیش‌بینی و متناقض به نظر می‌رسد.
آرون دیوید میلر، تحلیلگر خاورمیانه و عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، گفت: «برای من سخت است که به طور جدی با چیزی به نام «دکترین ترامپ» ارتباط برقرار کنم.
فکر نمی‌کنم ترامپ دکترینی داشته باشد. فکر می‌کنم ترامپ فقط غرایز خود را حفظ کرده است.»
تصمیم ترامپ برای دخالت در درگیری بین اسرائیل و ایران پس از آن صورت گرفت که علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب، گفت ایران از توانایی غنی‌سازی اورانیوم خود دست نخواهد کشید. اندکی پس از حملات ایالات متحده، ترامپ آتش‌بس اعلام کرد که تا حد زیادی حفظ شده است.
روز چهارشنبه، ترامپ دوباره قول داد که به ایران اجازه داده نخواهد شد سلاح هسته‌ای داشته باشد و گفت که مذاکرات با تهران هفته آینده از سر گرفته خواهد شد. ایران گفته است که برنامه هسته‌ای آن فقط برای اهداف صلح‌آمیز است.
آنا کلی، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به درخواست اظهار نظر گفت: «رئیس جمهور ترامپ و معاون رئیس جمهور ونس تیم کاملی هستند زیرا آنها همان دیدگاه «صلح از طریق قدرت» را برای سیاست خارجی ایالات متحده دارند.»
نگرانی‌های ماگا
ترامپ برای توضیح تصمیم خود مبنی بر مداخله در مناقشه اسرائیل و ایران با فشار روبرو است. ونس، که پیش از این طرفدار انزواطلبی بود، یکی از پیام‌رسانان اصلی دولت در این مورد بوده است.
ترامپ با این استدلال که جنگ‌های “احمقانه” به رهبری ایالات متحده در عراق و افغانستان، ایالات متحده را در باتلاقی رها کرده است و او برای جلوگیری از درگیری‌های خارجی تلاش خواهد کرد، به جلب نظر رأی‌دهندگان کمک کرد.
او عمدتاً به این تعهد پایبند بوده است، به جز چند استثنا: استفاده از نیروی آمریکایی علیه شورشیان حوثی که امسال از یمن حملاتی را آغاز کردند، و دستور او برای کشتن ابوبکر البغدادی، رهبر داعش در سال ۲۰۱۹ و قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه پاسداران ایران در ژانویه ۲۰۲۰.
اما احتمال کشیده شدن ایالات متحده به یک درگیری گسترده با ایران، بسیاری را در جناح انزواطلب حزب جمهوری‌خواه، از جمله حامیان برجسته ترامپ مانند استیو بنن، استراتژیست و تاکر کارلسون، شخصیت رسانه‌ای محافظه‌کار، خشمگین کرد.
نظرسنجی‌ها همچنین نگرانی عمیق آمریکایی‌ها را در مورد آنچه ممکن است در آینده رخ دهد، نشان می‌دهد.
حدود ۷۹ درصد از آمریکایی‌های شرکت‌کننده در نظرسنجی رویترز/ایپسوس که روز دوشنبه به پایان رسید، ابراز نگرانی کردند که «ایران ممکن است در پاسخ به حملات هوایی آمریکا، غیرنظامیان آمریکایی را هدف قرار دهد.»
ملانی سیسون، پژوهشگر ارشد سیاست خارجی در موسسه بروکینگز، گفت که به نظر می‌رسد ونس با «تلاش برای توضیح چگونگی و چرایی اقدام نظامی توسط دولت بدون مقدمه‌ای برای جنگ» سعی در جلب رضایت جناح راست ترامپ دارد.
برای برخی، دکترین ترامپ ونس درست به نظر می‌رسد.
کلیفورد می، بنیانگذار و رئیس اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در واشنگتن، گفت: «ونس خلاصه دقیقی از رویکرد رئیس جمهور ترامپ در روزهای اخیر در قبال درگیری‌ها در خاورمیانه ارائه داده است.» می افزود: «بیشتر تحلیلگران خارجی، و مطمئناً بیشتر مورخان، ممکن است اصطلاح «دکترین» را زودهنگام بدانند. اما اگر رئیس جمهور ترامپ بر اساس این استفاده موفقیت‌آمیز از نیروی ایالات متحده عمل کند، این یک دکترین فوق‌العاده برای رئیس جمهور ترامپ خواهد بود تا به آن ببالد.»
با این حال، اینکه آیا چارچوب جدید پابرجا خواهد ماند یا خیر، احتمالاً به چگونگی پایان درگیری فعلی بستگی دارد.
ربکا لیسنر، متخصص شورای روابط خارجی، گفت: «خیلی زود است که بگوییم این یک موفقیت درخشان بوده یا یک شکست استراتژیک عظیم.»
ما باید ببینیم که دیپلماسی چگونه پیش می‌رود و از نظر محدودیت، شفافیت و بقای برنامه هسته‌ای ایران، واقعاً به کجا می‌رسیم.»
