ویتکاف: پاسخ حماس به پیشنهاد آمریکا غیرقابل قبول است
باراک راوید / اکسیوس
فرستاده کاخ سفید، استیو ویتکاف، روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که پاسخ حماس به پیشنهاد او برای آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها، “کاملاً غیرقابل قبول است و تنها ما را به عقب می‌برد.”
چرا این موضوع اهمیت دارد: حماس پیشنهاد ویتکاف را به‌عنوان مبنای مذاکرات نپذیرفت و خواستار تغییرات متعددی شد که بار دیگر مذاکرات را به بن‌بست کشاند.
این در حالی است که رئیس‌جمهور ترامپ روز جمعه نسبت به احتمال دستیابی به توافق آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها در غزه ابراز خوش‌بینی کرده و تأکید داشت که هر دو طرف “می‌خواهند از این آشفتگی خارج شوند.”
آخرین تحولات: ویتکاف روز چهارشنبه پیشنهاد جدیدی از سوی آمریکا برای آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها به حماس ارائه کرد. کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، اعلام کرد که اسرائیل پیش از ارسال این پیشنهاد به حماس، آن را تأیید کرده بود.
پیشنهاد ویتکاف شامل آتش‌بسی ۶۰ روزه بود که طبق آن، ترامپ پایبندی اسرائیل به توافق را تضمین می‌کرد. این پیشنهاد تفاوت چندانی با پیشنهادهای قبلی نداشت و شامل آزادی ۱۰ گروگان زنده و تحویل پیکر ۱۸ گروگان فوت‌شده در غزه بود؛ نیمی در روز اول و نیمی در روز هفتم آتش‌بس.
در ازای آن، اسرائیل قرار بود ۱۲۵ زندانی فلسطینی محکوم به حبس ابد، ۱۱۰۰ فلسطینی دیگر که پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ توسط ارتش اسرائیل در غزه بازداشت شده‌اند، و پیکر ۱۸۰ فلسطینی که ادعا می‌شود در حملات به اسرائیلی‌ها کشته شده‌اند، آزاد کند.
مروری سریع بر گذشته: طی دو روز گذشته، حماس در حال بررسی داخلی این پیشنهاد بود. برخی از رهبران حماس معتقد بودند که پیشنهاد ویتکاف به‌جای یافتن راه‌حلی میانه، شامل امتیازات جدیدی به نفع اسرائیل است.
مقامات حماس نگرانی جدی خود را درباره نبود تضمین‌های روشن مبنی بر اینکه اسرائیل بار دیگر به‌صورت یک‌جانبه آتش‌بس را نقض نخواهد کرد، ابراز کردند.
وضعیت کنونی: حماس روز شنبه پاسخ خود را از طریق بشاره بحبه، تاجر فلسطینی-آمریکایی که میانجیگری مذاکرات با این گروه را بر عهده دارد، به ویتکاف ارائه کرد. حماس همچنین پاسخ خود را به میانجیگران مصری و قطری ارسال کرد.
حماس در پاسخ خود خواستار تغییر ترتیب و زمان‌بندی آزادی ۱۰ گروگان زنده و پیکر ۱۸ گروگان فوت‌شده شد، به‌طوری‌که این فرآیند در شش مرحله طی ۶۰ روز آتش‌بس انجام شود.
حماس همچنین خواستار عقب‌نشینی کامل نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) به خطوطی شد که پیش از فروپاشی آتش‌بس قبلی در مارس گذشته در آن مستقر بودند.
اما نقطه اصلی اختلاف، درخواست حماس برای تضمین‌های آمریکا برای پایان جنگ بود.
جزئیات بیشتر: در حالی که پیشنهاد ویتکاف اعلام می‌کرد که آمریکا، قطر و مصر تضمین می‌کنند مذاکرات جدی برای آتش‌بس دائمی انجام شود، حماس در پاسخ خود خواستار تضمین صریح آمریکا شد که مذاکرات با اعلام آتش‌بس دائمی به پایان خواهد رسید.
منبعی آگاه گفت: “حماس همچنین خواستار آن بود که در متن توافق ذکر شود اگر ظرف ۶۰ روز توافقی برای آتش‌بس دائمی حاصل نشود، آتش‌بس موقت به‌صورت خودکار برای مدت نامحدود تمدید خواهد شد.”
اظهارات طرفین: ویتکاف در بیانیه‌ای در روز شنبه با رد پاسخ حماس گفت: “حماس باید پیشنهاد چارچوبی که ما ارائه کردیم را به‌عنوان مبنای مذاکرات غیرمستقیم بپذیرد تا بتوانیم بلافاصله از هفته آینده مذاکرات را آغاز کنیم.”
فرستاده کاخ سفید تأکید کرد که تنها راه برای شروع مذاکرات درباره آتش‌بس دائمی این است که حماس در روزهای آینده با توافق آتش‌بس ۶۰ روزه موافقت کند.
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرد که در حالی که اسرائیل پیشنهاد ویتکاف را پذیرفته، “حماس به مخالفت خود ادامه می‌دهد.”
دفتر نخست‌وزیر افزود: “اسرائیل به تلاش‌های خود برای بازگرداندن گروگان‌هایمان به خانه و شکست حماس ادامه خواهد داد.”
آنچه باید دید: منابع آگاه می‌گویند آمریکا، مصر و قطر همگی در حال فشار بر حماس هستند تا پاسخ خود را اصلاح کند، با پیشنهاد ویتکاف موافقت کند و مذاکرات بر روی جزئیات نهایی توافق را آغاز کند.
