در ناآرامی‌های بلوچستان دست‌کم ۲۳ نفر کشته شده‌اند
کمپین حقوق بشر ایران
سه‌شنبه ۱۲ اسفند ماه ۱۳۹۹- حداقل بیست و سه نفر از معترضین در استان سیستان و بلوچستان از زمان شروع ناآرامی‌ها (چهارم اسفند ماه) به دست نیروهای امنیتی کشته شدند. هم‌زمان اختلال و قطعی مکرر شبکه اینترنت در منطقه امکان به‌روز شدن اخبار اعتراضات را دشوار کرده و باعث شده تا روند استفاده از نیروهای قهری جمهوری اسلامی ایران برای سرکوب معترضان تداوم یابد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که چهره اصلی و موثر در اقتصاد و امنیت سیستان و بلوچستان است، با کشتن سوخت‌بران بانی اصلی رخ‌دادهای اخیر است که با توجه به استفاده از قوای قهریه و سلاح در مقابل سوخت بران به عنوان شهروندان غیرمسلح، آشکارا اصل «ممنوعیت سلب بی ضابطه حق حیات» را نقض کرده است و باید پاسخگوی این کشتار و واردآوردن آسیب‌های جدی به مجروحین باشد.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، می‌گوید: «به نظر می‌رسد مقامات در جمهوری اسلامی ایران براین باورند که کشتن معترضین راهی برای ساکت کردن ناراضیان است.»
به گفته هادی قائمی «نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در آبان۹۸ صدها معترض را کشتند و هیچ‌گاه مجازات نشدند و حالا نیز دوباره همین روند را در دستور کار قرار دادند.»
مدیر کمپین حقوق بشر در ایران گفت : «جامعه جهانی باید قویا و آشکارا به مقامات ایران گوشزد کند که ادامه استفاده از نیروهای قهری علیه معترضان غیرقابل قبول است.»
کمپین حقوق بشر در ایران خواستار توقف فوری استفاده از نیروهای قهری علیه معترضان در سیستان و بلوچستان ، رفع اختلالات اینترنتی و انجام تحقیقات مستقل درباره کشته‌شدن معترضان است.
ناآرامی‌های اخیر در استان سیستان و بلوچستان از آنجا شروع شد که ماموران مرزی ایران دو سوخت‌بر را در مرز پاکستان با شلیک گلوله از پا درآوردند. پس از آن بود که اعتراضات مردمی شدت گرفت و موجب شد تا نیروهای امنیتی شدت سرکوب را بیشتر کنند و هم‌زمان با قطعی و ایجاد اختلال گسترده در اینترنت منطقه مانع انتشار اخبار اعتراضات و افشای سرکوب خشونت بار مردم به دست نیروهای امنیتی شود.
منابع محلی به کمپین حقوق بشر در ایران گفته‌اند که در جریان ناآرامی‌های در سیستان و بلوچستان «دست‌کم ۲۳ نفر» به دست نیروهای امنیتی کشته شده‌اند که تا این لحظه اسامی دو تن از آنها از سوی منابع محلی تایید شده است؛ «حسن محمدزهی» کودک ۱۳ ساله که در جریان اعتراضات مردمی در قلعه بید، جانش را از دست داد و «محمد صالح معتقدی» که با شلیک مستقیم ماموران انتظامی کشته شد. به گفته این منابع مطلع افزون بر کشته‌شدگان، شمار بالایی از افراد هم به شدت زخمی شدند که این آسیب‌ها در برخی موارد بسیار جدی‌ست. منابع محلی اسامی تعدادی از زخمی شدگان سوخت بر را نیز اعلام کردند؛ «عبدالستار دهواری» اهل روستای کلپورگان، «ادریس بلوچ زهی» اهل روستای بلبل، «بهزاد آزادی» اهل مهرستان، «محمد مندازهی» اهل سرجنگل کورین، «سلمان» فرزند جنگهان اهل پرکن سوران. نام یکی از سوخت بران بازداشت شده «حسن نارویی» اهل بمپور است.
همین منابع اسامی بعضی از زخمی شدگان اعتراضات مردمی را نیز به این شرح اعلام کرده‌اند؛ «دانیال سعیدی» دانش آموز ۱۵ ساله اهل سراوان، «عمر شه بخش» و «مهدی شه بخش» هر دو اهل منطقه قلعه بید و همچنین «یحیی شکل زهی» که با شلیک مستقیم گلوله از ناحیه پا زخمی شده است. اسامی تعدادی از بازداشت شدگان هم که تا این لحظه تایید شده عبارتند از؛ «محمد درزاده» و «ایرج دهواری»، «محمد شهرسان زهی» و «عزیز شهرسان زهی ۱۶ ساله» که در سراوان دستگیر شده‌اند. و «عبدالجلیل شه بخش» و «عمر شه بخش» و «سعید» از طایفه شه بخش که در شورو دستگیر شده‌اند. و همچنین «یحیی شکل زهی» که در ایرانشهر بازداشت شده است.
روز سه‌شنبه ۶ اسفندماه کمپین فعالین بلوچ فهرستی از ۱۵ کشته و مجروح حوادث سراوان را منتشر کرد؛ «یحیی گنگوزهی» ، «عبدالرحمن شهرسان زهی»،، «عبدی شهرسان زهی»، «سلمان شهرسان زهی» ، «رحمان بخش دهواری»، «عبدالوهاب دامنی» ، «انس صاحب زاده» ، «عبدالغفور توتازهی»، «محمد میربلوچزهی» و «محمد نصرت زهی» ۱۷ ساله فرزند بشیر اهل سراوان اسامی ۱۰ نفر از کسانی‌ست که کمپین فعالین بلوچ کشته شدن آنها را تایید کرده است.
ایجاد اختلال و قطعی اینترنت؛ پنهان‌کاری سرکوب و کشتار و بانی نابودی اقتصاد محلی
ایجاد اختلال در شبکه اینترنت استان سیستان و بلوچستان در زمان شدت گرفتن ناآرامی‌ها نشان از تداوم روند نگران کننده‌ای دارد که طبق آن در هر مقطع زمانی که حکومت با اعتراضات مردمی روبروست، دسترسی به اینترنت را مسدود می‌کند تا از این طریق هم به رویه سرکوب خشونت‌بار مردم ادامه دهد و هم امکان برقراری ارتباط و سازماندهی بین معترضان را ناممکن کند.
این روند و بهره مقامات جمهوری اسلامی از حربه قطع و ایجاد اختلال در شبکه اینترنت، قدرت و امکان نیروهای امنیتی را در استفاده بی رویه از خشونت علیه معترضین بیشتر می‌کند.
چنین اختلالاتی علاوه بر نقض حقوق دسترسی به اطلاعات و ارتباطات ، تأثیرات مخرب اقتصادی نیز به همراه دارد. بر اساس آنچه در بیانیه مشترک چهار سازمان حقوق بشری آرتیکل ۱۹، اکسس ناو، عفو بین‌الملل و گروه میان آمده است منابع و زیرساخت‌های در استان سیستان و بلوچستان محدود و ضعیف است . از این رو ۹۵.۷ درصد از کاربران در استان برای دسترسی به اینترنت از تلفن همراه‌شان استفاده می‌کنند. در نتیجه، قطع دسترسی به تلفن‌های همراه عملا برابر با قطع تقریبا کامل هرگونه دسترسی به اینترنت است که عواقب فاجعه بار برای اقتصاد محلی به همراه دارد.
منابع محلی به کمپین حقوق بشر در ایران گفتند که در جریان قطعی اینترنت و اختلال گسترده در این شبکه باعث شده تا فعالیت بسیاری از مشاغل اینترنتی ، به شدت کند شده یا اساسا متوقف شود. موضوعی که به معنای مجازات جمعی برای تمامی ساکنان منطقه است.
در جریان اعتراضات سراسری آبان۹۸ و سرکوب خونین مردم به دست نیروهای امنیتی، شبکه اینترنت در ایران به مدت یک هفته قطع شد. با این‌حال هیچ تحقیق مستقلی درباره وقایع آبان ماه صورت نگرفت.
اظهارنظر مقامات محلی و رهبران مذهبی منطقه درباره کشتار معترضان
روز سه‌شنبه پنجم اسفندماه محمد هادی مرعشی معاون امنیتی انتظامی استاندار سیستان و بلوچستان در شرح وقایع روز دوشنبه در سراوان گفته بود :« بیش از دو ساعت مذاکره با این افراد انجام شد و از آنها درخواست کردیم تا خویشتنداری کنند و در چارچوب قواعد و قوانینی که در نظر گرفته شده است، از این گذر وارد شوند، اما ظاهرا در آن طرف تجمع، باعث تیراندازی از سوی ماموران پاکستانی می‌شود و هجوم شدت پیدا می‌کند و با شکستن در‌های گذر و ایجاد خسارت، جمعیت وارد شده و حین این درگیری یک نفر کشته و چهار نفر مجروح شدند. »
چهار روز پس از اتفاقات سراوان، گروهی از رهبران و چهره‌های مذهبی اهل سنت کشتار سوخت بران مرزی را محکوم کردند و خواستار اشد مجازات برای عاملین این حادثه شدند. مولانا عبدالحمید اسماعیل زهی، مولانا عبدالرحمن چابهاری، مولانا محمد حسین گرگیج، مولانا عبدالغفار نقشبندی، مولانا سید عبدالکریم حسین‌پور پور، مولوی ساداتی، مولوی تاج محمد دهانی تعدادی از این علمای اهل سنت بودند.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر امام‌جمعه اهل سنت زاهدان، مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی هم در یک پیام صوتی خطاب به مسئولان گفته بود که «باید قضیه روز دوشنبه سراوان را به دقت و با حفظ بی‌طرفی منصفانه بررسی و رسیدگی کنند، همچنین در اظهارنظرهایشان تمام جوانب را درنظر بگیرند تا باعث جریحه‌دار شدن احساسات مردم رنج‌کشیده نشود. عاملان حادثه تیراندازی به سوخت بران باید به مجازات قانونی خود برسند و خسارت‌های وارده جبران شود».
سیستان و بلوچستان ، دومین استان بزرگ ایران و هم مرز با افغانستان و پاکستان، همسایه‌های شرقی کشور است. این استان در زمره فقیرترین استان‌های ایران است که ساکنانش با مشکلات فراوان ناشی از عدم توسعه یافتگی روبروست.
نرخ بیکاری در برخی از مناطق استان ۴۰ تا ۶۰ درصد است و از سوی دیگر بروز خشکسالی‌های متعدد در سالیان گذشته زندگی بسیاری از کشاورزان منطقه را نابود کرده است. از همین‌روست که سوخت‌بری برای بسیاری از افراد تنها امکان امرار معاش شده است.
