بیانیه انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران پیرامون واکسیناسیون عمومی کرونا

در روزهای گذشته موضوع واکسن کرونا بعنوان يک موضوع بسيار مهم در مجامع دانشگاهی، مراکز درمانی و جامعه پزشکی مطرح شده و همچنين به سرعت در ميان آحاد مردم و لايه‌های مختلف اجتماعی و حتی مردم کوچه و خيابان بعنوان موضوع اصلی مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است. در مورد شيوع کرونا در ايران، سياستگذاری‌های حاکميتی و عملکرد ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کنترل و مبارزه با شيوع اين بيماری خطرناک سخن بسيار است که بايد در زمان مناسب مورد بحث و نقد قرار گيرد، اما در مورد موضوع واکسیناسیون عمومی و ورود واکسن از کشورهای مختلف که اکنون به دغدغه ذهنی بخش کثيری از ملت تبديل شده است، در اين فرصت نکات ذيل را بايد به آگاهی ملت شريف ايران رسانيد:

١- دانش به عنوان بزرگترين دستاورد بشر در طول اعصار و قرون، ذره ذره انباشته شده و از نسلی به نسل ديگر منتقل شده و به عنوان ذخيره‌ای بشری برای زندگی بهتر بدون اينکه مالکيت خاصی داشته يا متعلق به نژاد، جمعيت يا کشور خاصی باشد، دستآورد ابناء بشر است برای همه انسانها، حتی نسل‌هايی که در آينده چشم بر عرصه حيات می‌گشايند.

درست به همين علت است که قرن‌هاست دانشمندان دستآوردهای خود را از نظر تئوريک با يکديگر و با ساير مجامع علمی به اشتراک گذاشته و دانشمندان مختلف از گوشه و کنار جهان مساعی يکديگر را تکميل و به تکامل دانش بشری ياری رسانده‌اند. لذا علم تحديد پذير نيست و آلودن اين دستآورد ممتاز بشری به عرصه‌های ديگر ، نه تنها حاصل مثبتی نداشته و به امنيت و رفاه بيشتر نمی انجامد، بلکه انسان‌ها را از منافع غير قابل کتمان آن محروم می‌کند.

٢- در يک نظام مبتنی بر عقلانيت و اصول حکمرانی خوب، سياستمداران و دولتمردان، تصميمات خود را بر اساس نظر کارشناسان و متخصصان هر حوزه اخذ کرده و در هنگامه کشورداری، دولتمردان در واقع مجری سياستگذاری‌ها و مصوباتی هستند که با پشتوانه کار تخصصی و علمی و بر اساس برآيند نظرات نخبگان و متخصصان هر حوزه طراحی و به تصويب رسيده‌اند؛ طبيعتاً معکوس شدن اين فرآيند منطقی، نه تنها به حل مشکلات يک کشور و انتخاب راه حلهای درست‌تر نيانجاميده، بلکه ممکن است به خطاهای فاحش و شکست‌های غير قابل جبران در اداره يک کشور و مسير حيات يک ملت بيانجامد.

٣- متأسفانه در موضوع واکسن کرونا به نظر می‌رسد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ارائه مشورت تخصصی لازم که برگرفته از دانش متراکم خيل عظيم دانشمندان و متخصصان وانجمن‌های علمي حوزه‌های مختلف علوم پزشکی و نهادهای علمی و تخصصی کشور می‌باشد به مقامات جمهوری اسلامی قاصر بوده و لذا از اين لحاظ قابل انتقاد بوده و بايد پاسخگو باشند.

۴- معمولا در عرف اداره کشورها از موضوعات علمی و تخصصی سياست زدايی شده و مبحث سلامت عمومی از آسيب‌های هر گونه نگاه غير تخصصی مصون می‌ماند. از اين منظر هر گونه تصميم گيری و اعلام مواضع در مورد واکسن کرونا می‌بايست از ابتدا تا انتها توسط صاحبان کرسی‌های علمی و تخصصی و نهادهای حاکميتی مرتبط مانند سازمان غذا و دارو صورت گرفته و از سخنان ضد و نقيض و وعده‌های متناقض و متضاد توسط مقامات سیاسی و اجرايی اکيداً خودداری شود. موضوع کرونا از آنجا که نه فقط با جان مردم و سلامت عزيزان آنان مستقيماً در ارتباط بوده و تقريباً هر خانواده‌ای به علت داشتن يک يا چند فرد سالمند يا بيمار زمينه ای، استرس سنگين و روزمره از دست دادن عزيزی را تحمل می‌کند بلکه با توجه به ارتباط تنگاتنگی که با معيشت آحاد مردم و اقتصاد خرد و کلان تک تک شهروندان دارد به صدر مشکلات خانواده‌ها ارتقاء يافته است. محدویت‌های طولانی مدت کرونايی آنهم در شرايط تحريم‌های ظالمانه وگرانی سر سام آور تداوم اين محدوديت‌ها باعث فقر و بیکاری و افزایش درصد افرادی که تحمل بار کمرشکن مشکلات اقتصادی را نداشته و به زير خط فقر سقوط کرده يا خواهند کرد، آینده مبهم بیماری‌زایی ويروس کرونا و جهش‌های جديد و خطرناک آن، خستگی پيش از پيش کادر درمان و تلفات دردناک پزشکان و پرستاران، فقدان آينده روشنی از درمان قطعی برای اين بيماری، افسردگی و مشکلات روحی در ميان رده‌های درمانی، کاهش منابع مادی نظام سلامت، تعطيلی مراکز آموزشی و بروز افت تحصيلی يا ترک تحصيل در ميان رده‌های آموزش پذير دانش آموزی و دانشجويی، مشکلات روحی روانی ناشی از ناقص ماندن واکنش سوک در خانواده‌های داغديده و سرفصل‌های بسيار گسترده‌ای از اين دست موضوعی بسيار حياتی و واجد جنبه‌های مختلف اجتماعی و علمی- تخصصی بوده و موضوعی نيست که تنها در ميان سياستمداران و دولتمردان قابل بحث و تصميم گيری باشد. از سوی دیگر احساس سرخوردگی و مخدوش شدن غرور ملی بابت تأخير در تزریق واکسن کرونا و عقب ماندن از خيل کشورهای ريز و درشتی که واکسيناسيون خود را با استفاده از فرآورده‌های کارخانه‌های معتبر دنيا آغاز کرده‌اند به مشکلات روحی و روانی متراکم و خشم درونی خواهد انجاميد که ممکن است ابعاد آن برای دولتمردان حتی قابل تصور نباشد.

۵- با توجه به بحث‌های اخير در مورد کرونا، متأسفانه دستگاه‌های تبليغاتی و بويژه صدا و سيما، مسير غلط و ناروايی را در مورد واکسن‌های مختلف کرونا در پيش گرفته و بدون توجه به پيامدهای چنين روش‌های زيانباری، در عمل به جنگيدن با دستآوردهای علمی بشری برخاسته‌اند. ما ضمن تقبيح اين قبيل اقدامات رسانه ملی و رسانه‌های ريز و درشت اقماری، خيرخواهانه هشدار می‌دهيم که نبايد به بهای سلب اعتماد مردم به نظام سلامت و دستآوردهای پزشکی و درمان‌های حياتی و نجات بخش پشت کرده و به ترويج باورهای غلط و توهم‌آميز درمانی در اذهان مردم برای نیل به مقصودهای سياسی پرداخت، اما بی‌ترديد، سلب اعتماد مردم از طب مدرن دانشگاهی و تزلزل آنان نسبت به فرآورده‌های پيشرفته دارويی و واکسيناسيون و اصول بهداشت همگانی که زيربنای نظام سلامت است در دراز مدت ره به جایی نخواهد بود و موجبات خسارتهای جبران ناپذیری برای سلامت عمومی جامعه خواهد شد.

بر همين اساس انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران ضمن ارج نهادن به تلاش‌های خستگی ناپذير دانشمندان ايرانی و ارج نهادن به جهد ارزشمند پژوهشگران عزيز کشور برای توليد واکسن داخلی کرونا، از دولت جمهوری اسلامی مصرانه می‌خواهد که تا زمان تأييد نهايی و توليد انبوه واکسن ايرانی، از تمام ظرفيت‌های موجود استفاده کرده و بر اساس نگاهی کاملاً علمی و تخصصی در سريع‌ترين زمان ممکن نسبت واردات واکسن‌هايی که مورد تأييد سازمان جهانی بهداشت بعنوان معتبر ترين نهاد علمی و تخصصی بين المللی است، اقدام نمايد. طبيعتاً هر گونه تأخير در اين زمينه و دخيل کردن تصميمات غير تخصصی، به مصابه خود تحريمی بوده و پيامدهای زيانبار و ناگواری را برای ملت بزرگ ایران بدنبال خواهد داشت.

انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران