«مهرگان»، دومین روز مهم سال پس از «نوروز»

جهان صنعت
شانزدهمین روز از ماه مِهر (امسال مصادف با هشتم اکتبر)، «روز مهرگان» است که ایرانیان از هزاره دوم پیش از میلاد آن را گرامی داشته‌اند و دومین روز مهم سال پس از «نوروز» به شمار آورده و مفصل‌ترین مراسم از جشن‌های شش روزه مهرگان را در این روز برگزار کرده‌اند. از سده بیستم میلادی به دلیل نامعلوم، در ایران روز مهرگان از شانزدهم مِهر به چهاردهم این ماه منتقل شده است! مِهر (میترا) در پارسی مفهوم «فروغ، روشنایی، دوستی، پیوستگی، پیوند و محبت» داشته و ضد دروغ، دروغگویی، پیمان شکنی، خشونت و نامهربانی کردن بوده است. در زبان پارسی، واژه «دروغ» ازسه هزار سال پیش تغییر نیافته که تلفظ اولیه آن «دروگ» بود.
پیش از هخامنشیان، جشن مِهرگان را بغ یادی ـ بگ یادی، یاد خدا ـ سپاسگزاری از خدا می‌گفتند. [بغداد به معنای خدا آن را داده = هدیه خدا) نام درختستانی در نزدیکی تیسفون پایتخت اشکانیان و ساسانیان بود که در آغاز خلافت عباسیان و به طور عمده با استفاده از مصالح ساختمانی آورده شده از تیسفون به صورت شهر درآمد و پایتخت آنان شد[.
«مورّخان» تداوم توجه به جشن‌های مِهرگان، به کار بردن واژه مهربان و خصلت مهربان بودن و مهربانی کردن در میان ایرانیان را که طبیعت ثانوی آنان شده است خواست و علاقه آنان به مِهربانی، گذشت و میهمان‌نوازی توصیف کرده‌اند.
عُمر خیّام نیشابوری که تقویم خورشیدی را تنظیم کرده درباره مهرماه و جشن مهرگان گفته است: «این ماه را از آن، مهرماه گویند که مهربانی بوَد مردمان را بر یکدیگر، از هر چه رسیده باشد، از غله و میوه نصیب باشد، بدهند و بخورند با هم.»
به نوشته مورخانِ تاریخ اعیاد ملی، فلسفه آیین‌های مِهرگان، سپاسگزاری به درگاه خداوند به خاطر برکاتی که عنایت کرده و نیز تحکیم دوستی و محبت میان انسان‌هاست.
ایرانیان از دیر زمان کوشیده‌اند که کارهای مهم را از مِهرماه آغاز کنند، از جمله ازدواج و تشکیل زندگانی خانوادگی. به نوشته مورخان یونانی، به دستور داریوش بزرگ بود که دبستان‌های ایران از مهرماه آغاز به کار کرده‌اند و انتشار همین نوشته‌ها در نیمه هزاره دوم میلادی در اروپا سبب شد که در سراسر جهان آغاز سال تحصیلی از سپتامبر (۱۰ شهریور تا ۱۰ مهر) قرار داده شود.
این مورخان نوشته‌اند که در ایران باستان در دبستان‌ها که ویژه پسران بود به کودکان می‌آموختند که اقتدار و عظمت وطن و حفظ تمدن آنان بستگی به آن دارد که متحد، نسبت به یکدیگر مهربان و مظهر انسانِ مهربان باشند و ارتشی شکست‌ناپذیر داشته و همواره آماده دفاع از سرزمین و فرهنگ خود باشند.

عکس از انصاف نیوز