قتل شیرمحمدعلی پیگیری ویژه‌ای می‌طلبد / احمد زیدآبادی
طبق گزارش‌ها پیکر علیرضا شیرمحمدعلی جوان ۲۱ سالهای که در زندان فشافویه توسط دو همبندی خود به قتل رسید، در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
اتهام اصلی این جوان ظاهراً چند فقره «توهین» بوده است و به همین علت، در دادگاه بدوی ۸ سال حکم می‌گیرد. از آنجا که حکم مرحوم شیرمحمدعلی هنوز در دادگاه تجدید نظر مورد تأیید قرار نگرفته بود، بنابراین وی همچنان «متهم» به شمار می‌رفت و چه بسا که طبق همین قوانین جاری، در دادگاه تجدیدنظر تبرئه و آزاد می‌شد.
او اینک اما جانش را از دست داده است و منتقدان، مرگ او را به عدم اجرای اصل تفکیک جرایم در زندان نسبت می‌دهند.
گزارشی هم که وکیل او از نحوه و شرایط قتلش داده، قدری مبهم و گنگ است. به گفتۀ این وکیل، دو زندانی متهم به قتل که در سلولی انفرادی در بندِ محل حضور شیرمحمدعلی زندانی بوده‌اند، او را با ۳۰ - ۴۰ ضربه چاقو به قتل رسانده‌اند. این در حالی است که معمولاً در بندهای عمومی، سلول انفرادی وجود ندارد مگر آنکه زندان فشافویه به سبک جدیدی ساخته شده باشد.
اصل تفکیک زندانیان بر اساس نوع جرم در زندان‌های ایران، روالی شناخته شده است و تا حدودی هم اجرا می‌شود. در این میان، اما برخی متهمان به دلیل نوع اتهام‌شان وضعیت بلاتکلیفی دارند. می‌دانیم که جمهوری اسلامی هنوز تکلیف خود را با چیزی به عنوان اتهام یا جرم سیاسی روشن نکرده و قانونی هم که در سالهای اخیر در این زمینه به تصویب، دامنۀ جرم یا اتهام سیاسی را چنان تنگ و مضیق تعریف کرده است که به ندرت شامل متهمی می‌شود. از این رو، عمده اتهام‌های سیاسی در ایران در گروه اتهام‌های امنیتی تعریف می‌شوند. با این حال، زندانیان امنیتی هم بعضاً از سایر زندانیان بخصوص زندانیان متهم به قتل و شرارت جدا نگه داشته می‌شوند و اگر تفکیک آنها به لحاظ امکانات یک زندان ممکن نباشد، حداکثر با زندانیان مالی همبند می‌شوند.
جرائم یا اتهاماتی مثل «توهین به مقدسات» اما در برخی از زندان‌ها، امنیتی هم تلقی نمی‌شوند و از این رو، متهم را با هر گروه از زندانیان که پیش آید، همبند می‌کنند. به نظر می‌رسد که مورد مرحوم شیرمحمدعلی باید از این نوع بوده باشد.
به هر حال، زندانیانی که شیرمحمدعلی را به قتل رسانده‌اند، احتمالاً یا به مرگ محکوم بوده‌اند و یا صدور چنین حکمی در انتظار آنان بوده است، بنابراین، آنها با کشتن شیرمحمدعلی شاید فقط اجرای حکم خود را به تأخیر انداخته‌اند! من به شخصه مدت‌ها با چنین زندانیانی همبند بوده‌ام و می‌دانم که برخی از آنها تصورشان این است که آب از سرشان گذشته است و بنابراین، از اینکه در دعوا یا نزاعی مرتکب قتل دوباره شوند، هیچ بیم و ترسی ندارند.
همین جا تأکید کنم که زندانیان قتلی، از قضا بامرام‌ترین نوع زندانیان به شمار می‌روند و آدم فروشی و مسائلی از این قبیل را زشت و قبیح می‌پندارند. از همین رو، اگر آنها یک درصد احترام ببینند، صددرصد احترام می‌گذارند، اما هرگاه خشم و غضب‌شان فوران کند، دیگر چیزی جلودارشان نیست و چنان نزاع‌های خونینی به راه می‌اندازند که معمولاً بدون تلفات نیست.
امیدوارم که مسئولان جدید قوۀ قضائیه در پیگیری ویژۀ قتل شیرمحمدعلی، موضوع تفکیک زندانیان را بسیار جدی‌تر از قبل بگیرند، گو اینکه از نگاه من، تفکیک فقط اثر محدودی در جلوگیری از بروز فجایعی مانند قتل شیرمحمدعلی دارد. الگوی زندان‌داری و ساختار زندان‌های کشور ما اصولاً معیوب است و در حوزۀ جرایم عادی عملاً سبب آموزش و گسترش جرم و بزه در بین زندانیان می‌شود.
در این باره، بی‌نهایت حرف و توصیه و پیشنهاد وجود دارد که بماند!
