" width="800" />

ناتوانی سازمان‌های هواشناسی در پایش محیط‌زیست

تکنولوژی فرسوده
«جهان صنعت»
وقوع سیل آن هم در ایام نوروز در کشورمان یکی از وقایع به شدت تاثربرانگیز بود. بسیاری از شهرها و روستاهای کشورمان متحمل خسارت شدند و برخی از هموطنان عزیزمان را از دست دادیم.
با این همه اگر فناوری‌های کشورهای پیشرفته‌تر بودند به ویژه در حوزه هواشناسی امکان جلوگیری از این فجایع وجود داشت.
همواره اظهار می‌شود که فناوری‌های فضایی برای حفاظت از محیط‌زیست بسیار مفید بوده و به پایش محیط‌زیست پرداخته و با هشدارهای به موقع از وقوع فجایع جلوگیری می‌کند. در سال گذشته محمد‌جواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بارها عنوان کرده بود که فناوری‌های فضایی به کمک محیط‌زیست آمده و از وقوع بلایای طبیعی جلوگیری می‌کنند. حتی در استان گلستان تفاهمنامه‌ای منعقد شده بود تا در صورت احتمال بروز آتش‌سوزی، سیستم‌های فضایی به سرعت هشدار داده و از وقوع آتش جلوگیری شود یا به سرعت آتش جنگل‌های این استان خاموش شوند‌ همان استانی که در ایام نوروز نیمی از شهرهایش زیر آب رفته بودند و اکنون نیز شرایط مناسبی ندارند. سازمان فضایی کشور طی سال‌های گذشته مبالغ بسیار کلانی را برای پژوهش‌ها، اختراعات و ساخت ماهواره‌ها هزینه کرده است؛ در شرایط کنونی اقتصادی بهترین توجیه آن است که سازمان فضایی کشور به کمک محیط‌زیست خواهد آمد.
به ویژه یکی از مواردی که به شدت روی آن تاکید می‌شد آب بود. فناوری‌های فضایی کشور کمک خواهند کرد که مصرف آب در کشاورزی بهینه‌سازی شود، فناوری‌های فضایی در رابطه با نشست زمین هشدار می‌دهند و ذخایر زیرزمینی را کنترل می‌کنند، فناوری‌های فضایی با پیش‌بینی وضعیت آب و هوایی کشور به کشاورزان هشدار می‌دهند که کشت کدام محصول در شرایط آب و هوایی پیش رو مناسب است؛ اینها بخشی از شعارها و ادعاهای سازمان فضایی کشور و البته وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بود.
فناوری‌های فضایی با این همه توانایی، تکنولوژی‌های پیشرفته و قدرت پیش‌بینی موفق نشدند وقوع سیل آن هم در بیش از ۱۰ استان کشور را پیش‌بینی کنند و به ساکنان مناطق سیل‌زده پیش از بحران هشدار دهند که محل سکونت خود را ترک کنند، حقیقت امر آن است که تمامی ادعاهای مربوط به فناوری‌های پیشرفته بحران در جلوگیری از بحران ناتوان بودند، حقیقت شاید این باشد که فناوری‌های فضایی کشورمان آنقدرها هم پیشرفته نیستند، همانگونه که ماهواره کشورمان پس از چند میلیون یورو هزینه از مدار خارج شد. حداقل در آن زمان وزیر ارتباطات شجاعت به خرج داده و اعلام کرده ماهواره از مدار خارج شده است اما اکنون با وجود قطع شدن ارتباطات و اینترنت در بسیاری از مناطق سیل‌زده همچنان مدعی بود که وضعیت ارتباطات و اینترنت مناسب است‌ البته وزیر جوان به سرعت قطعی ارتباطات در پلدختر و مناطق بحرانی را رفع کرد اما در رابطه با فناوری‌های فضایی همچنان ادعا می‌شود که این فناوری‌ها نقش چشمگیری در سیل اخیر داشتند. البته بدون اینکه توضیح داده شود چه نقشی داشتند. با این همه بسیاری از کارشناسان معتقدند که سازمان فضایی کشور بارندگی شدید را پیش‌بینی کرده بود اما دیگر نهادهای کشور آن را جدی نگرفته بودند.
از سوی‌ دیگر این سیل‌ها به دلیل مسدود کردن سیل‌گیرها، سدسازی‌های غیرکارشناسی شده، از میان رفتن جنگل‌ها و ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه رخ دادند، در غیر این صورت بارش‌های شدیدتر از این نیز نباید منجر به فوت، از میان رفتن روستاها، خانه‌ها و لوازم زندگی مردم می‌شد.
ادعای نقش چشمگیر فناوری فضایی در مدیریت بلایا!
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: این روزها که با وقوع سیل مواجه بودیم، کاربرد ماهواره‌های سنجش از دور اپتیکی، راداری و ارتباطات ماهواره‌ای در اطلاع‌رسانی و کمک به نهادهای امدادرسان چشمگیر بود.
مرتضی براری، رییس سازمان فضایی ایران در حساب کاربری توئیتر خود نوشت: این روزها که با وقوع سیل مواجه بودیم، کاربرد ماهواره‌های سنجش از دور اپتیکی، راداری و ارتباطات ماهواره‌ای در اطلاع‌رسانی و کمک به نهادهای امدادرسان چشمگیر بود. تلاش می‌کنیم تا این خدمات توسعه یابد. طرح‌های مختلفی را داریم تا باعث نقش‌آفرینی بیشتر فناوری فضایی در مدیریت بلایا شود.
مدیریت بحران کشور فناورانه نشده است
او تنها شخصی نبود که مدعی شد فناوری به کمک سیل اخیر آمده اما دیگر مدیران فناوری کشور بر این مشکل تاکید کردند که مدیریت بحران کشور هنوز فناورانه نشده است. با این همه بر این باور هستند که فناوری‌های ملی کشورمان در مدیریت بحران و هشدار موفق عمل کرده‌اند؛ همان فناوری‌هایی که مردم نسخه‌های اصلی و بین‌المللی آنها را ترجیح می‌دهند.
امیر ناظمی، رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران به تازگی در رابطه با مدیریت بحران و سیلی که همچنان بسیاری از شهرهای کشور را درگیر کرده است اظهار کرد: مدیریت بحران کشور هنوز فناورانه نشده است. هنوز مدیران سنتی به کارکردها و ظرفیت‌های فناوری در مدیریت بحران آگاه نیستند. مدیران بحران همچنان دلداده روش‌های گذشته هستند. شاید رازی که ابتهاج در شعرش پرسش می‌کند، همین موضوع است. ما نیاز به بهبود و ارتقای دیدگاه و ظرفیت‌های خود داریم.
او افزود: شرکت‌های نوپا و فعالان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در این بحران بیشتر از گذشته به چشم آمدند، چرا که در دنیای امروز سهم این فناوری در جامعه و مدیریت بحران بزرگ شده است. پیاده‌سازی ایده‌ «هشداردهی مکان‌محور» و استفاده از فلش مسیج در زمان چند روزه توسط اپراتورها و با همکاری سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران و با حمایت شهردار تهران و به ابتکار وزارت ارتباطات شاید از منظر فنی ساده به نظر برسد، اما از منظر اجتماعی گامی بزرگ بود. گامی که در آن در مدت کوتاه و بیش از هر عاملی متکی بر مشارکت مدنی و جمعی شهروندان استوار بود.
ناظمی با اشاره به افزوده شدن لایه‌های مربوط به سیلاب‌ها و مناطق پرخطر در اپ‌های نقشه مانند نشان و بلد اظهار کرد: همچنین ایجاد افزونه‌هایی در پیام‌رسان‌ها نیز زمینه‌ساز بروز و ظهور این نوع از مشارکت شد.
در مشارکت مدنی، مشارکت‌جو این بار زمان، مهارت و انرژی‌اش را در اختیار توسعه قرار می‌دهد. مشارکت‌جویان این نوع توسعه‌ها با مهارت خود فناوری را به کار گرفتند و با صرف انرژی شدید در زمانی بسیار کوتاه آن را پیاده‌سازی کردند.
سخن آخر
وزیر ارتباطات پس از انکار مشکلات ارتباطی دست به کار شد و این مشکلات را رفع کرد و مانند دیگر اعضای هیات دولت چند روز پس از وقوع سیل به مناطق سیل‌زده سفر کرد. با این همه سازمان فضایی کشور هیچ دستاوردی در پیش‌بینی و مدیریت بحران نداشته و همچنان رییس این سازمان مدعی است که فناوری‌های فضایی نقش چشمگیری در امداد و مدیریت بحران داشته‌اند! این ادعا نادرست است حتی اگر مرتضی براری، رییس سازمان فضایی ایران نیز شخصا از مناطق سیل‌زده بازدید کرده و به میان آب رفته باشد.