پیمان مودت میان واشنگتن و تهران همچنان معتبر است

يكشنبه ۴ شهريور ۱۳۹۷
جهان صنعت
معاون حقوقی رییس‌جمهور با بیان اینکه نه ایران و نه آمریکا هیچ‌کدام از پیمان مودت هنوز خارج نشده‌اند، تاکید کرد: شرایطی در پیمان مودت آمده است که هر کدام از طرفین می‌توانند از آن خارج شوند. وقتی هیچ‌یک از طرفین از این معاهده خارج نشده و این خروج را به صورت رسمی اعلام نکرده‌اند، این پیمان اعتبار دارد و می‌تواند مورد استناد قرار گیرد. به گزارش ایلنا، لعیا جنیدی درخصوص طرح دعوای ایران از آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری گفت: جمهوری اسلامی ایران دو شکایت را از ایالات متحده آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری مطرح کرده بود. دعوی اول، مربوط به احکام پرونده‌هایی است که دادگاه‌های آمریکایی صادر کرده‌اند و ادعایشان مسائل تروریستی است که اجرایش را در کشورهای دیگر شاهد هستیم. وی ادامه داد: اگر در این پرونده حکم به نفع ایران صادر شود، تصور می‌کنم همه دادگاه‌های دیگر در دنیا علی‌الاصول از حکم دیوان لاهه تبعیت کرده و دیگر حاضر نیستند هیچ دستور و اجرایی نسبت به این نوع احکام صادر شده از سوی دادگاه‌های آمریکا را صادر کنند. جنیدی با اشاره به احتمال عدم تبعیت دادگاه‌های آمریکا از حکم دیوان بین‌المللی دادگستری اظهار داشت: ممکن است دادگاه‌های آمریکایی از این قاعده اطاعت نکنند و دستور اجرا بدهند و همین احتمال (عدم اجرای احکام مربوط به ایران) را هم نسبت به دادگاه‌های آمریکایی می‌دهیم ولی چون حکم دیوان بین‌المللی دادگستری است منجر به مسوولیت بین‌المللی برای آمریکا خواهد شد.
وی با اشاره به طرح دعوی دوم ایران از آمریکا تصریح کرد: دعوی جدیدی که ایران علیه آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری مطرح کرده، مربوط به خروج ایالات متحده از برجام و بازگرداندن تحریم‌هاست که در این رابطه، رییس دیوان بین‌المللی دادگستری به وزیر دادگستری آمریکا نامه‌ای را نوشت و در آن، درخواست شد تا وضعیت موجود حفظ شود. وی افزود: در این مورد، اگر حکم به سود ایران اعلام شود، این مساله موجب تقویت مواضع ایران می‌شود چراکه آنگاه بسیار مشکل‌تر خواهد بود که آمریکایی‌ها بخواهند شرکت‌ها و کشورها را مجبور و وادار به متوقف کردن همکاری‌هایشان را با ایران کنند. هم‌اکنون نیز دولت‌ها تصمیم سیاسی‌شان را مبنی بر تداوم برجام و حمایت از ایران گرفته‌اند و این حکم می‌تواند پشتوانه حقوقی خوبی برای شرکت‌هایی که ترس همکاری با ایران را دارند، باشد زیرا آنها می‌توانند از آن به عنوان یک پشتوانه محکم در برابر جریمه‌های احتمالی استفاده کنند.
معاون حقوقی رییس‌جمهور در پاسخ به این سوال که برخی‌ها مدعی هستند پیمان مودت که مبنای شکایت ایران از آمریکا در دیوان لاهه است، دیگر اعتبار ندارد و قابل استناد نیست، خاطرنشان کرد: پیمان مودت با آنکه در سال ۱۹۵۵ میلادی میان ایران و آمریکا به امضا رسیده و با وجود آنکه حدود چهل سالی است که دو کشور با یکدیگر رابطه ندارند، همچنان معتبر است.این عضو دولت تدبیر و امید با یادآوری اصل بقا بیان کرد: روابط همراه با تنش و تندی میان تهران و واشنگتن وجود داشته اما نمی‌توان به همین سادگی گفت یک عمل حقوقی که انجام شده، سال‌ها از آن می‌گذرد و هیچ کدام از طرفین به صورت رسمی اعلام خروج از آن را نکرده‌اند، خودبه‌خود بی‌اعتبار است و دلیل محکمی ندارد. اگر در مورد بقا نیز تردید وجود دارد، ما حقوقی‌ها می‌گوییم اصل بر بقاست. با این وجود، قضاوت نهایی با دیوان بین‌المللی دادگستری است.
جنیدی درباره احتمال و شانس پیروزی ایران در این دعاوی یادآور شد: مبنای هر دو دعوی که در دیوان بین‌المللی دادگستری علیه آمریکا توسط ایران طرح شده است، براساس اصول حقوق بین‌الملل و مقررات مندرج در معاهده و پیمان مودت است که مبنای موجه‌ای است. ما معتقدیم این مبنا، قابل اتکا و محکم است.وی با اشاره به حکم اولیه و موقت رییس دیوان بین‌المللی دادگستری عنوان کرد:‌ دستور موقتی که دیوان لاهه صادر کرده و به طرف آمریکایی ابلاغ کرده است، مبنای موجه‌ای است ولی قضاوت نهایی با مرجع رسیدگی‌کننده است و کسی از قبل نمی‌تواند پیروزی در دعاوی حقوقی را تضمین کند. این مساله به ارزیابی و تحلیل حقوقی مرجع رسیدگی‌کننده بستگی دارد.