یک پیشنهاد برای برگزاری «انتخابات آزاد!» / محمدرضا خاتمی

منبع: نوروز

از آنجا که در کشور، آزادی، “زیادی” است هیچ یک از روزنامه هایی که این مطلب برای آنها ارسال شده است نتوانستند آن را منتشر کنند، و البته همین رخداد نشانه ای از « انتخابات آزاد » در ایران است.

*    *    *

نحوه برگزاری انتخابات در ایران همواره مورد مناقشه بوده است. حتی آزاد ترین انتخابات در ایران اگر هم قانونی بوده است با استانداردهای جهانی فاصله زیاد داشته و البته این نمی تواند لزوما عیبی داشته باشد هرچند حسنی هم بر آن مترتب نیست.مشکل اصلی در کشور این است که کمتر زمانی فضای مناسب برای بحث در باره موانع انتخابات آزاد (که کم هم نیستند) فراهم شده است. هرچند این موانع در همه انتخابات ها یکسان عمل نکرده اند اما نمیتوان منکر حضور موثر آنها در اکثر انتخابات ها بود.در این فضا است که تنها کسانی که تریبون دارند می توانند نظرات خود را بیان و حاکم کنند و به عبارتی هم حرف اول و هم حرف آخر را می زنند اما متاسفانه مشکلی حل نمی شود.

در چند ماه پیش رو، انتخابات ریاست جمهوری نقل همه محافل است. سوال اصلی هم این است که آیا این انتخابات آزاد برگزار می شود یا مهندسی شده اجرا می گردد. به هر حال تجربه تلخ انتخابات قبلی در ذهن ها وجود دارد و به نظر نمی رسد جز با انتخاباتی واقعا آزاد بتوان کام ملت را شیرین کرد. به همین لحاظ شاید لازم باشد در این فرصت اندک باقی مانده برای زدودن شبهات و دادن تضمین کافی برای برگزاری انتخابات آزاد و امانت داری رای مردم اقداماتی صورت گیرد. به نظر می رسد سه نکته در این رابطه باید مطمح نظر سیاست گزاران و دست اندر کاران باشد تا نظر مردم با نظر حاکمیت که واقعا انتخابات آزاد است همراه شود. دو نکته اول در باره موانع انتخابات آزاد و نکته سوم در باره چگونگی برگزاری انتخابات است.

۱- از شامگاه ۲۲ خرداد ۸۸ که فضای امنیتی- نظامی بر کشور سیطره انداخت همچنان این جو سنگین ، نفسها را تنگ کرده است خیلی بدتر از آلودگی هوای بی سابقه تهران که خوشبختانه گذرا است. تمام فعالیتهای سیاسی در محاق رفته است و طرف همه مناقشات و جدلهای سیاسی ، نیروهای امنیتی هستند و نه سیاسیون جناح دیگر. گمان نمی کنم هیچ کس (تاکید میکنم هیچ کس) باور کند که در چنین فضایی انتخابات آزاد ممکن باشد. باید امیدوار بود با تاکیدی که بر روی انتخابات آزاد می شود به زودی این فضا تغییر کند و الا در فضایی که امنیتی ها به خود اجازه می دهند تا آنها تعیین کنند چه کسی از اصلاح طلبان حق ورود دارد یا ندارد و یا حتی به نیروهای اصلاح طلب بگویند از چه کسی باید حمایت کنند و یا حق نشست و برخاست با چه کسی را ندارند و قس علیهذا ، انتخابات آزاد نخواهد بود. حال از مداخله نظامی ها در انتخابات چیزی نمی گوییم چرا که خود صریحا به وظیفه ذاتی خود اشاره داشته اند.

۲- به باور بسیاری از اهل علم و سیاست ، نظارت استصوابی نقیض انتخابات آزاد است. چنین است حکم به احراز صلاحیت (در برابر اصل عقلانی احراز عدم صلاحیت). این موضوع از ابتدای ظهور همواره محل مناقشه بوده است و متاسفانه علیرغم برخورداری از همه امکانات،موافقین این نظریه نتوانسته اند شبهات را بزدایند. شاید الان فرصتی باشد تا مثلا صدا و سیما حتی برای اینکه ادای آزاد اندیشی در بیاورد این موضوع را با حضور صاحب نظران ( توجه شود صاحب نظران) به بحث و گفتگو بگذارد. مطمئنا صدها انسان عالم و اندیشه ورز آمادگی دارند تا با هر کس از آن سو که قوی تر از او نباشد به بحث بنشیند تا به درستی معلوم شود یکی از جنجالی ترین ابداعات سیئه آقایان که ستون فقرات انتخابات جمهوری اسلامی در دو دهه اخیر محسوب می شود با آزادی انتخابات چه نسبتی دارد؟

۳- و اما پیشنهادی عملی :

تریبونهای وابسته به حاکمیت مدعی هستند که اصلاح طلبان مرده اند و مردم آنها را به لعنتی هم یاد نمی کنند. از سوی دیگر مدعی هستند تقریبا همه مردم ایران از آنها و سیاستهای آنها رضایت دارند و به علاوه دارای انسجام هم هستند. در این صورت بر نتافتن رقیبی از اموات چه معنایی دارد؟ آیا ابطال همه ادعاهای آنها نیست؟ چه ایرادی دارد برای اینکه دنیا در برابر مشروعیت و مقبولیت بی نظیر آنها و آزاد بودن بی حد و حصر انتخابات سر تعظیم فرود آورد و در داخل هم حجت به این چند نیمه جانی که نفسهای آخر را می کشند و هنوز بصیرت کافی پیدا نکرده اند تمام شود در یک روند عقلانی و کم هزینه اجازه داده شود خود اصلاح طلبان مرده هم به یقین برسند که هیچ جایگاهی در بین مردم ندارند و در جشن ختم خود شرکت کنند.

این کار با اجرای یک انتخابات و حضور نماینده سه جریان مدعی امکان پذیر است. اول خود آقایان حاکمیت هستند که هر کس را خواستند بیاورند. دوم نماینده آقای احمدی نژاد است که امروز برای خود برنامه هایی دارد و بالاخره یک نماینده از سوی خود اصلاح طلبان.

برای برگزاری انتخابات پیشنهاد می شود حاکمیت همچون گذشته از تمام امکانات خود برای ملکوک کردن اصلاح طلبان بهره گیرد. هرچه تهمت و افترا دارد روز و شب از رسانه ملی بر آنها ببارد. مانع از هرگونه برگزاری همایش و حتی عزا و عروسی شود. همه ارتباطات اصلاح طلبان با جامعه را قطع کند. چند روزنامه نیم بند را ببندد یا اصلا به خدمت خود درآورد. هر چه می تواند اصلاح طلبی بدلی بتراشد و آنها را در انتخابات وارد کند و خلاصه بکند آنچه که می تواند.

از سوی دیگر نماینده دولت هم بی محابا و بی رودر بایستی هر چه می تواند از امکانات و بودجه های دولتی صرف کاندیدای خود کند و از هر گونه تغییر و جابجایی برای تسلط بر صندوقها اجتناب نکند. اما به اصلاح طلبان تنها دو فرصت داده شود اول آنکه در دو هفته تبلیغات رسمی اجازه داشته باشند به میان مردم بروند و از علل و عوامل تیره روزی مردم بگویند و راه کارهای خود را برای رهایی از این مشکلات و پیشرفت کشور بیان کنند و دوم اینکه در تمام مراحل برگزاری انتخابات از چاپ تعرفه ها گرفته تا نحوه رای گیری و شمارش و تجمیع آرا ناظر داشته باشند (حقی که در قانون هم به آن تصریح شده است).

در پایان همه از هم اکنون امضا کنند که نتیجه انتخابات هر چه باشد بی چون و چرا می پذیرند و به منتخب مردم اجازه می دهند برنامه های خود را اجرا کند. (البته این بدین معنی نیست که جز این سه نفر کسی دیگر حق ندارد در انتخابات نامزد شود).

این پیشنهاد بسیار ساده و کم هزینه است. اگر حاکمیت مدعی است آنچه در باره جایگاه خود و اصلاح طلبان مرتب تکرار می کند واقعیت دارد باید بی درنگ این پیشنهاد را بپذیرد و اگر نپذیرد البته انتخابات آزاد است.