iran-emrooz.net | Tue, 23.12.2025, 18:52

نویسندگان: جری شی، آری فلانتسرایش، آدام چامسدین و ایلان بن‌صیون
واشنگتن پست / ۲۳ دسامبر ۲۰۲۵

در تاریکی شب، بالگردهای اسرائیلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، تنها ۹ روز پس از برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهور پیشین سوریه، وارد جنوب این کشور شدند.

در کنار محموله‌هایی از کمک‌های بشردوستانه، ۵۰۰ قبضه تفنگ، مهمات و جلیقه‌های ضدگلوله قرار داشت؛ تجهیزاتی که به گفته دو مقام پیشین اسرائیلی که مستقیماً در این عملیات نقش داشتند، به‌طور پنهانی توسط اسرائیل برای مسلح کردن یک گروه شبه‌نظامی دروزی به نام «شورای نظامی» به‌صورت هوایی فرو ریخته شد.

این ارسال تسلیحات در واکنش به ظهور ناگهانی احمد الشرع انجام گرفت؛ اسلام‌گرایی مسلح که پیش‌تر با نام جنگی «ابومحمد الجولانی» شناخته می‌شد و بشار اسد را سرنگون کرده بود. اسرائیل به الشرع با سوءظن عمیق می‌نگریست، زیرا او رهبری یک گروه مسلح را بر عهده داشت که تا حدود یک دهه پیش به‌طور رسمی با القاعده مرتبط بود؛ شبکه‌ای که به‌شدت با موجودیت اسرائیل مخالف است. الشرع حتی اکنون نیز جنگجویان افراطی را در صفوف حامیان خود حفظ کرده است.

به گفته مقامات کنونی و پیشین اسرائیلی، اسرائیل که به‌تدریج به نیرویی غالب در خاورمیانه بدل شده، می‌کوشد با حمایت از شبه‌نظامیان دروزی همسو، روند تحولات سوریه را شکل دهد؛ اقدامی که بخشی از تلاش برای تضعیف انسجام ملی این کشور و در نتیجه دشوارتر کردن کوشش‌های الشرع برای یکپارچه‌سازی سوریه پس از جنگ داخلی طولانی آن است.

به گفته این مقامات، کمک‌های مخفیانه اسرائیل بخشی از تلاشی دیرینه برای تقویت موقعیت دروزی‌هاست؛ اقلیتی مذهبی که به‌طور سنتی در سیاست چندین کشور خاورمیانه نقش‌آفرین بوده است. تحقیقات واشنگتن پست نشان می‌دهد این تلاش تا امروز نیز ادامه دارد.

جریان ارسال سلاح در ماه آوریل، پس از درگیری نیروهای دروزی سوریه با افراد مسلح اسلام‌گرا همسو با الشرع، به اوج خود رسید. اما در ماه اوت کاهش یافت؛ زمانی که اسرائیل مسیر خود را به‌سوی مذاکره با الشرع تغییر داد و در میان مقامات اسرائیلی تردیدهایی درباره میزان قابل اتکا بودن جدایی‌طلبان دروزی سوریه و عملی بودن اهداف آنان پدید آمد.

با این حال، به گفته رهبران دروزی در سوریه و یک مقام پیشین اسرائیلی، اسرائیل همچنان به ارسال هوایی تجهیزات نظامی غیرکشنده، از جمله جلیقه‌های محافظ و اقلام پزشکی، برای نیروهای دروزی سوریه ادامه می‌دهد؛ اقدامی که عملاً توانایی الشرع برای تمرکز قدرت را تضعیف می‌کند.

اسرائیل همچنین، به گفته دو مقام دروزی، ماهانه بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار به حدود ۳ هزار شبه‌نظامی دروزی پرداخت می‌کنند؛ امری که نشان می‌دهد اسرائیل همچنان به حفظ یک وزنهٔ تعادلی در برابر دولت مرکزی سوریه پایبند است.

برای تهیه این گزارش، واشنگتن پست با بیش از بیست و چهار مقام کنونی و پیشین اسرائیلی و غربی، مشاوران دولتی، و فرماندهان شبه‌نظامی و رهبران سیاسی دروزی در سوریه، اسرائیل و لبنان گفت‌وگو کرده است. بسیاری از افراد مصاحبه‌شونده به شرط ناشناس ماندن سخن گفتند تا بتوانند از سازوکارهای درونی حمایت اسرائیل از دروزی‌های سوریه پرده بردارند؛ حمایتی که شامل اشکالی از همکاری مخفیانه بوده و تاکنون به‌صورت علنی تأیید یا گزارش نشده است.

راهبرد کلان دولت اسرائیل پس از سقوط اسد، تضمین این موضوع بوده است که رژیمی با توانایی تهدید اسرائیل در مرز شمال‌شرقی آن شکل نگیرد. مقامات اسرائیلی بر این باورند که واشنگتن در پذیرش اصرار الشرع مبنی بر کنار گذاشتن دیدگاه‌های افراطی‌اش، ساده‌لوحانه عمل می‌کند.

اسرائیل همچنین می‌گوید همچنان به دروزی‌ها، که در چندین کشور خاورمیانه پراکنده‌اند، متعهد است. پیوندهای اسرائیل با دروزی‌ها ــ پیروان دینی یکتاپرست که با اسلام و یهودیت تفاوت دارد ــ عمیق است. آنان در داخل اسرائیل نقشی برجسته داشته‌اند، از جمله با تصدی مناصب ارشد در ارتش و دولت اسرائیل، و به همین دلیل در نگاه بسیاری در ساختار دفاعی اسرائیل، به‌عنوان متحدی طبیعی در سوریه تلقی می‌شوند.

کمک‌های اسرائیل به دروزی‌های سوریه بازتاب بی‌اعتمادی این کشور به الشرع و نیز سابقه طولانی مداخله‌های خاموش آن در همسایه‌ای است که سال‌ها درگیر جنگ داخلی و تفرقه بوده است. مقاومت اسرائیل در برابر اجازه دادن به الشرع برای یکپارچه‌سازی کشور ــ از جمله از طریق تداوم حمایت از دروزی‌ها ــ به منبعی از تنش میان اورشلیم و دمشق، و نیز میان اسرائیل و دولت ترامپ بدل شده است؛ دولتی که حمایت از الشرع را به یکی از ارکان اصلی سیاست منطقه‌ای ایالات متحده تبدیل کرده است. بسیاری در دولت آمریکا و نیز در کنگره بر این باورند که الشرع می‌تواند ثبات را به سوریه بازگرداند؛ امری که تنش‌ها در منطقه گسترده‌تر را کاهش دهد، احتمالاً راه را برای بازگشت میلیون‌ها آواره هموار کند و به مهار نفوذ ایران در خاورمیانه کمک رساند.

احمد الشرع در گفت‌وگویی که به‌تازگی در واشنگتن و اندکی پیش از دیدارش با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در کاخ سفید انجام شد، به خبرنگاران واشنگتن پست گفت که حمایت اسرائیل از جنبش‌های جدایی‌طلب ناشی از «جاه‌طلبی‌های توسعه‌طلبانه» این کشور است و خطر شعله‌ور شدن «جنگ‌های گسترده در منطقه» را به همراه دارد؛ زیرا به گفته او، چنین توسعه‌ای تهدیدی برای اردن، عراق، ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس ایجاد خواهد کرد.

با این حال، الشرع افزود که اسرائیل و سوریه «مسیر قابل توجهی را در راه دستیابی به یک توافق [کاهش تنش] طی کرده‌اند» و ابراز امیدواری کرد که اسرائیل نیروهای خود را از مناطقی که اوایل امسال تصرف کرده بود خارج کند و «به طرف‌ها یا بازیگرانی که خواهان بی‌ثباتی سوریه هستند، میدان ندهد».

مقامات اسرائیلی می‌گویند اگرچه به‌دلیل سابقه پیشین الشرع به‌عنوان رهبر شاخه‌ای وابسته به القاعده به او بی‌اعتمادند، اما اسرائیل در ماه‌های اخیر با نشان دادن رویکردی عمل‌گرایانه، دامنه حمایت خود از دروزی‌های سوریه را محدود کرده، فشار نظامی بر سوریه را کاهش داده و به مذاکرات فرصت داده است.

به گفته مقامات اسرائیلی و دروزی، پس از آن‌که ترامپ در ماه مه برای نخستین‌بار با الشرع دست داد، اسرائیل در ماه اوت جریان ارسال سلاح به دروزی‌ها را متوقف کرد. همچنین، به گفته مقامات و مشاوران دولتی اسرائیل، در داخل ساختار حکومتی این کشور، بحث‌ها درباره تبدیل دروزی‌های سوریه به یک نیروی نیابتی مسلح اسرائیل کنار گذاشته شده است؛ تصمیمی که ناشی از نگرانی‌ها درباره درگیری‌های داخلی میان رهبران دروزی سوریه و خطر گرفتار شدن اسرائیل در مناقشه سوریه بوده است.

یکی از مقامات اسرائیلی که حمایت اسرائیل از دروزی‌ها را «حساب‌شده و دقیق» توصیف می‌کرد، گفت: «ما زمانی کمک می‌کردیم که کاملاً ضروری بود و به امنیت اقلیت‌ها متعهد هستیم، اما قرار نیست نیروهای کماندویی خود را کنار دروزی‌ها مستقر کنیم یا وارد کار سازمان‌دهی نیروهای نیابتی شویم. ما در حال رصد تحولات آنجا هستیم و پنهان نیست که دولت آمریکا به‌شدت از یک توافق حمایت می‌کند.»

این مقام افزود که در داخل اسرائیل، آگاهی فزاینده‌ای شکل گرفته است مبنی بر این‌که همه دروزی‌ها حول محور رهبر معنوی دروزی‌های سوریه، شیخ حکمت الهجری، که خواستار جدایی از دمشق با کمک اسرائیل شده است، متحد نشده‌اند.

در پاسخ به درخواست برای اظهار نظر رسمی، یکی از مقامات دولت اسرائیل ــ که به شرط ناشناس ماندن سخن گفت ــ اعلام کرد: «پس از حملات ۷ اکتبر [حماس]، اسرائیل مصمم است از جوامع خود در مرزها، از جمله مرز شمالی، دفاع کند؛ از تثبیت حضور تروریست‌ها و اقدامات خصمانه علیه ما جلوگیری کند؛ از متحدان دروزی خود محافظت کند؛ و اطمینان یابد که دولت اسرائیل از حملات زمینی و دیگر تهدیدها از مناطق مرزی در امان است.» ارتش اسرائیل از اظهار نظر درباره این گزارش خودداری کرد.

برخی تحلیلگران اسرائیلی و آمریکایی استدلال می‌کنند که استفاده تهاجمی اسرائیل از نیروی نظامی در سوریه و تلاش‌های پنهانی آن برای ترویج جدایی‌طلبی دروزی‌ها، نتیجه‌ای معکوس داشته و در زمانی که الشرع ظاهراً مشتاق دستیابی به یک تنش‌زدایی دیپلماتیک بوده، به روابط لطمه زده است.

دانا استرول، مقام ارشد پیشین پنتاگون در دولت بایدن که به‌طور نزدیک تحولات سوریه را بررسی کرده، می‌گوید: «در واشنگتن، نارضایتی فزاینده‌ای وجود دارد از این‌که اقدامات اسرائیل روندی را عقب می‌اندازد که تقریباً همه در واشنگتن و خاورمیانه مایل‌اند به سرانجام برسد: سوریه‌ای باثبات و یکپارچه. استدلال اصلی خطاب به اسرائیل این است که ببینید، شما اکنون رهبرانی در دمشق دارید که حاضرند نام ‘اسرائیل’ را بر زبان بیاورند و درباره آینده‌ای با روابط عادی‌شده صحبت کنند، اما با این حال شما مدام بمباران می‌کنید یا به‌دنبال یافتن یک نیروی نیابتی برای پیشبرد اهداف خود هستید.»

در آستانه تحولات

ماه‌ها پیش از سقوط اسد، مقامات درون ساختار امنیتی اسرائیل دریافته بودند که خاورمیانه ممکن است در آستانه تغییراتی گسترده قرار داشته باشد.

عملیات‌های نظامی و اطلاعاتی اسرائیل در سال ۲۰۲۴، متحدان کلیدی اسد ــ ایران و گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان ــ را تضعیف کرده و انزوای او را تشدید کرده بود. به گفته دو مقام پیشین اسرائیلی که مستقیماً در این تلاش نقش داشتند، رهبران دروزی در اسرائیل در پی یافتن یک همتای دروزی سوری برآمدند که بتواند در صورت فروپاشی رژیم اسد، هدایت حدود ۷۰۰ هزار دروزی سوریه را بر عهده بگیرد. آنان در نهایت به طارق الشوفی، سرهنگ پیشین ارتش اسد، روی آوردند.

یکی از این مقامات پیشین اسرائیلی به یاد می‌آورد که «۲۰ مرد با سابقه نظامی» را انتخاب کردند، به آن‌ها درجه و مأموریت دادند و کار بر روی نهادی را آغاز کردند که «شورای نظامی» نام گرفت؛ نهادی که در استان سویدا، پایگاه اصلی دروزی‌ها در جنوب سوریه، شکل گرفت. در آن زمان، شورای نظامی به رهبری الشوفی از حمایت شیخ الهجری برخوردار بود؛ روحانی دروزی ۶۰ ساله و پرشور، متولد ونزوئلا، که خواستار تأسیس یک دولت خودگردان دروزی با پشتیبانی اسرائیل شده بود؛ موضوعی که یکی دیگر از اعضای بنیان‌گذار شورا نیز آن را تأیید کرده است.

به گفته یکی از مقامات پیشین اسرائیلی، برای کمک به الشوفی در بازسازی یک ساختمان قدیمی به‌عنوان مرکز فرماندهی و خرید لباس نظامی و تجهیزات اولیه، اعضای دروزیِ نهادهای امنیتی اسرائیل مبلغ ۲۴ هزار دلار را از طریق «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) ــ یک نیروی شبه‌نظامی به رهبری کردها که با اسرائیل نیز ارتباط دارد ــ در اختیار او قرار دادند. این مقام افزود که این پول قرار بود تا زمان سقوط رژیم اسد، هزینه‌های اولیه شورای نظامی را تأمین کند. تقریباً در همان مقطع، به گفته این مقام پیشین اسرائیلی و دو فرمانده دروزی در سوریه، تا سقف ۵۰۰ هزار دلار نیز به‌طور جداگانه از سوی SDF به شورای نظامی ارسال شد.

برای تقویت «قضیه دروزی‌ها»، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) همچنین در مناطق کردنشین شمال سوریه، به آموزش دروزی‌های سوری ــ از جمله زنان ــ پرداختند؛ رابطه‌ای که بنا به گفته یک مقام ارشد کُرد، یک فرمانده دروزی سوری و یک مقام پیشین اسرائیلی، تا امروز نیز ادامه دارد. سخنگوی شاخه سیاسی SDF به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخی نداد.

در همین حال، به گفته یک مقام غربی، شیخ حکمت الهجری، رهبر معنوی دروزی‌ها، در اوایل سال ۲۰۲۵ نقشه‌هایی از یک دولت دروزیِ پیشنهادی ــ که قلمرو آن تا عراق امتداد می‌یافت ــ تهیه کرد و این طرح را دست‌کم به یک دولت مهم غربی ارائه داد.

به پرواز درآوردن آپاچی‌ها

وقتی اسد در ۸ دسامبر ۲۰۲۴، پس از یک تهاجم برق‌آسای ۱۱روزه به رهبری الشرع و گروه مسلح او، «هیئت تحریر الشام»، سقوط کرد، اسرائیل فوراً وارد عمل شد.

بلافاصله، نیروهای زمینی اسرائیل وارد خاک سوریه شدند و ۱۵۵ مایل مربع از این کشور را به تصرف درآوردند؛ از جمله مواضع بیشتری در قله کوه هرمون، ارتفاعی راهبردی که مرز سوریه و لبنان را دربر می‌گیرد. نیروی هوایی اسرائیل صدها حمله هوایی به تأسیسات نظامی سوریه انجام داد تا رهبر جدید سوریه به تسلیحات دسترسی پیدا نکند. و در کمتر از ده روز، به گفته یک مقام پیشین اسرائیلی، یک سرهنگ در فرماندهی شمال ارتش اسرائیل بالگردهای آپاچی را برای انتقال تفنگ، پول نقد و کمک‌های بشردوستانه به‌منظور تقویت دروزی‌ها به پرواز درآورد.

ارسال تسلیحات در اواخر آوریل، هم‌زمان با نگرانی‌های اسرائیل درباره به خطر افتادن جامعه دروزی، به اوج رسید. با تشدید تنش‌های مذهبی در سوریه، درگیری‌هایی میان افراد مسلح اسلام‌گرا حامی دولت جدید الشرع و جنگجویان دروزی رخ داد که به کشته شدن ده‌ها نفر انجامید. مقامات اسرائیلی که نگران بودند دروزی‌ها مورد هجوم قرار گیرند، در محاصره بیفتند یا قتل‌عام شوند، به‌طور علنی وعده دادند از این اقلیت محافظت کنند.

به گفته یک مقام پیشین اسرائیلی، یک فرمانده دروزی در سوریه و یک واسطه مالی، اسرائیل در واکنش، عمدتاً سلاح‌های دست‌دوم را ارسال کرد که نیروهای اسرائیلی از پیکارجویان کشته‌شده حزب‌الله و حماس به دست آورده بودند. یکی از رهبران شبه‌نظامیان دروزی سوریه همچنین به یاد می‌آورد که تفنگ‌های تک‌تیرانداز، تجهیزات دید در شب و مهمات مربوط به تیربارهای سنگین ۱۴ و ۲۳ میلی‌متری نیز دریافت کرده است. به گفته دو فرمانده شبه‌نظامی دروزی در سویدا، برخی رهبران دروزی از همتایان کُرد خود نیز موشک‌های ضدتانک و تصاویر میدانیِ حاصل از ماهواره‌های اسرائیلی دریافت کردند.

حکمت الهجری، آخوند تجزیه‌طلب دروزی. او به آدم‌ربایی و پسرش به ارتباط با شبکه‌های منطقه‌ای قاچاق مواد مخدر ــ از جمله حزب‌الله ــ متهم هستند

در میدان عمل، نیروهای اسرائیلی آنچه «منطقه حائل» می‌نامیدند ایجاد کردند و به ساکنان دروزی ۲۰ روستا «چوب، بنزین، گازوئیل، غذا، مقداری آب» و همچنین خدمات درمانی در یک درمانگاه ارتشی که در خارج از روستای دروزیِ خَضَر برپا شده بود، ارائه دادند؛ این موضوع را یک مقام نظامی اسرائیلی اعلام کرد.

در داخل دولت اسرائیل، واحد «هماهنگی فعالیت‌های دولت در مناطق» (COGAT) وابسته به وزارت دفاع اسرائیل، یک دفتر اداری جدید ایجاد کرد تا ارسال کمک‌های بشردوستانه و سایر اقلام ــ از جمله سلاح‌های سبک ــ به دروزی‌های سوریه را هماهنگ کند؛ این را حسون حسون، سرتیپ بازنشسته اسرائیلی و دبیر نظامی پیشین ریاست‌جمهوری که در این تلاش نقش داشت، گفت.

حسون، که خود دروزی است و به الهجری نزدیک است، رهبری جناحی در درون ساختار امنیتی اسرائیل را بر عهده داشت که استدلال می‌کرد اسرائیل باید با تمام توان از دروزی‌های سوریه به‌عنوان یک نیروی نیابتی مسلح در سوریه حمایت کند. او در گفت‌وگویی گفت: «اسرائیل باید یک دنده بالاتر برود و مانند یک قدرت راهبردی رفتار کند؛ قدرتی که با انواع گروه‌ها و نیروهای نیابتی ائتلاف می‌سازد و آن‌ها را به نیروهایی تبدیل می‌کند که به اسرائیل وفادار باشند و اسرائیل نیز به آن‌ها وفادار باشد.»

به گفته یک مقام اسرائیلی، حمایت از مسلح کردن دروزی‌ها بر دو ملاحظه اصلی استوار بود. نخست این‌که تلاش‌های آمریکا و اروپا برای همکاری با الشرع، به‌طور کلی «ساده‌لوحانه» تلقی می‌شد، زیرا او به‌عنوان یک اسلام‌گرای مسلحِ اصلاح‌نشده دیده می‌شد که در صورت انباشت قدرت می‌توانست تهدیدی برای اسرائیل باشد. دوم این‌که مقامات اسرائیلی احساس تعهد اخلاقی برای حفاظت از «برادران سوری» جامعه پرنفوذ دروزی در اسرائیل داشتند.

فشار بر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای مداخله در سوریه در ماه ژوئیه افزایش یافت؛ پس از آن‌که افراد مسلح مسلمان سنی و نیروهای دولت سوریه بار دیگر با دروزی‌ها در سویدا درگیر شدند. گروه‌های حقوق بشری اعلام کردند که این خشونت‌ها بیش از هزار کشته برجای گذاشت و سرزمین اصلی دروزی‌ها را در محاصره قرار داد. ارتش اسرائیل در واکنش، نیروهای سوری و ساختمان وزارت دفاع این کشور در دمشق را بمباران کرد.

پیشینه‌ای از حمایت‌های مخفیانه

نگرانی‌های اسرائیل از روی کار آمدن یک حکومت اسلام‌گرا در همسایگی‌اش ــ و مداخله این کشور در سوریه ــ به سال‌ها پیش بازمی‌گردد. پس از آن‌که سوریه در سال ۲۰۱۱ به جنگ داخلی فرو رفت، افسران نظامی اسرائیل وارد سوریه شدند تا شبه‌نظامیان دروزی را آموزش دهند و به دیگر شورشیان نیز سلاح و خدمات درمانی ارائه کردند؛ اقدامی که اغلب با هماهنگی اردن و ایالات متحده انجام می‌شد. این مطلب را سه مقام پیشین اسرائیلی بیان کرده‌اند.

تامیر هایمن، ژنرال بازنشسته ارتش اسرائیل و رئیس پیشین فرماندهی شمال این کشور ــ که جبهه سوریه را زیر نظر دارد ــ از بحث درباره حمایت کنونی اسرائیل از دروزی‌ها خودداری کرد، اما گفت که در جریان جنگ داخلی سوریه، اسرائیل و اردن به گروه‌هایی کمک می‌کردند که دشمن جریان‌های افراطی مسلمان سنی تلقی می‌شدند.

تامیر هایمن به یاد می‌آورد: «میان اسرائیل و آن شورشیان محلی، علاقه‌ای مشترک برای جنگیدن با داعش یا دفاع از مرز اسرائیل در برابر آن وجود داشت. در ازای این همکاری، ما پشتیبانی لجستیکی ارائه می‌کردیم که عمدتاً شامل درمان پزشکی در بیمارستان‌های اسرائیل، تأمین آب و سوخت و گاه حتی برخی سلاح‌ها می‌شد.»

امروز، تحلیلگران اسرائیلی هشدار می‌دهند که حمایت از ایجاد یک دولت خودمختار دروزی یا یک نیروی نیابتی مسلح، مأموریتی کاملاً متفاوت از همکاری با دروزی‌ها برای تأمین امنیت مرزهای اسرائیل خواهد بود. یکی از مشاوران دولتی یادآور شد که اسرائیل تجربه «خوبی در جنوب لبنان» نداشته است؛ جایی که این کشور به مدت دو دهه از یک شبه‌نظامی طرفدار اسرائیل به نام «ارتش جنوب لبنان» حمایت کرد، اما این گروه در سال ۲۰۰۰ و در برابر پیشروی‌های حزب‌الله فروپاشید.

این مشاور گفت: «پشتیبانی از یک دولت مستقل، وضعیتی ایجاد می‌کند که در آن اسرائیل ناچار می‌شود از جمعیتی دفاع کند که ۱۰۰ کیلومتر با مرز فاصله دارد. اگر ما در اینجا منفعتی داشته باشیم، ایجاد یک دروزستان مستقل نیست.»

مقامات اسرائیلی همچنین نسبت به کشمکش‌های قدرت درون جامعه دروزی‌های سوریه بدگمان شدند. بنا بر گفته فرماندهان دروزی سوری و دو مقام پیشین اسرائیلی که مستقیماً درگیر این موضوع بودند، در ماه اوت، الهجری تلاش کرد به‌عنوان تنها مرجع نظامی مشروع در میان دروزی‌های سوریه به رسمیت شناخته شود و «گارد ملی» ــ یک شبه‌نظامی جدید به رهبری الهجری و پسرش سلیمان ــ جایگزین شورای نظامی به‌عنوان دریافت‌کننده سلاح از اسرائیل شد.

این اقدام شکاف‌هایی عمیق میان فرماندهان دروزی ایجاد کرد. طارق الشوفی، رهبر پیشین شورای نظامی، به همکاری با الشرع متهم شد و از بیم بازداشت به دست نیروهای الهجری مخفی شد. در همین حال، بنا به گفته یک مقام پیشین اسرائیلی، یک فرمانده دروزی در سوریه و یک واسطه مالی، الهجری به آدم‌ربایی و پسرش به ارتباط با شبکه‌های منطقه‌ای قاچاق مواد مخدر ــ از جمله حزب‌الله ــ متهم شده‌اند.

یکی از مقامات پیشین اسرائیلی که در این تلاش نقش داشت، گفت: «اسرائیلی‌ها می‌دانند که در آن سوی مرز کسی نیست که بتوان در بلندمدت با او کار کرد.»

سه نفر از نزدیکان الهجری ــ یک پسر، یک مشاور و یک برادرزاده ــ به پرسش‌های تفصیلی و درخواست‌های واشنگتن پست برای اظهارنظر پاسخی ندادند. همچنین تلاش‌ها برای تماس با الشوفی بی‌نتیجه ماند.

دارو، جلیقه ضدگلوله و پول نقد

به گفته یک مشاور دولت اسرائیل، در هفته‌های منتهی به نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر ــ زمانی که مقامات اسرائیلی در حال بررسی احتمال دیدار نتانیاهو و الشرع در نیویورک بودند، دیداری که در نهایت محقق نشد ــ مقامات سوری به‌روشنی اعلام کردند که خواهان آن نیستند که اسرائیل جدایی‌طلبی دروزی‌ها را تسهیل کند. این مشاور افزود که یک توافق امنیتی پیشنهادی میان اسرائیل و سوریه، تا حدی به دلیل مطالبات اسرائیل درباره تضمین‌هایی برای دروزی‌ها ــ از جمله ایجاد یک کریدور بشردوستانه محصور از اسرائیل تا سویدا ــ از هم پاشید.

امروز، به گفته مقامات اسرائیلی و دیگر افرادی که در جریان تفکرات آنان قرار دارند، وضعیت سوریه ــ و سیاست اسرائیل در قبال دروزی‌ها ــ همچنان سیال است. در ماه نوامبر، نتانیاهو از نیروهای اسرائیلی مستقر در خاک اشغالی سوریه بازدید کرد؛ اقدامی که سوریه آن را نقض آشکار حاکمیت خود به‌شدت محکوم کرد. به گفته یک مقام پیشین اسرائیلیِ دخیل در مذاکرات، اسرائیل در گفت‌وگوها بر سر یک توافق امنیتی دوجانبه خواستار غیرنظامی شدن جنوب سوریه و عدم ورود نیروهای سوری به سویدا بدون هماهنگی قبلی با اسرائیل شده است. الشرع در مصاحبه خود با واشنگتن پست این خواسته اسرائیل برای غیرنظامی کردن منطقه جنوب دمشق را رد کرد.

به گفته یکی از مقامات اسرائیلی، اسرائیل همچنین در مذاکرات خود با الشرع همچنان برای «خودمختاری نهادی» دروزی‌ها فشار خواهد آورد. او افزود که ارسال کمک‌ها از سوی اسرائیل ادامه دارد، اما این محموله‌ها کوچک‌تر و کم‌تواتر شده‌اند.

در بیانیه‌ای رسمی، یکی از مقامات دولت اسرائیل اعلام کرد: «اسرائیل انتظار دارد سوریه یک منطقه حائل غیرنظامی‌شده از دمشق تا محدوده منطقه حائل، شامل مسیرهای منتهی به کوه هرمون و قله کوه هرمون، ایجاد کند. … دستیابی به توافق با سوری‌ها ممکن است، اما ما بر اصول خود پایبند خواهیم ماند؛ از جمله حفاظت دائمی از برادران و خواهران دروزی‌مان که تابستان امسال در جنایاتی شبیه به وقایع ۷ اکتبر قتل‌عام شدند.»

به گفته رهبران دروزی در سوریه و یک مقام پیشین اسرائیلی، حتی تا اواخر سپتامبر نیز بالگردهای اسرائیلی دارو و تجهیزات دفاعی ــ از جمله جلیقه‌های ضدگلوله ــ را به سویدا منتقل می‌کردند. همچنین پرداخت‌های ماهانه به حدود ۳ هزار نیروی «گارد ملی» همچنان ادامه داشته است.

کارمیت والِنسی، کارشناس سوریه در «مؤسسه مطالعات امنیت ملی» در تل‌آویو، گفت حمایت اولیه اسرائیل از برخی رهبران جدایی‌طلب دروزی مانند الهجری کاهش یافته و تردیدهایی درباره واقع‌بینانه بودن ارائه کمک‌های گسترده ــ مانند برق و آب ــ به یک دولت دروزی جداشده وجود دارد.

والنسی گفت: «اسرائیل باید بپذیرد که برای میزان مداخله ما در مسائل داخلی[سوریه] محدودیت‌هایی وجود دارد، به‌ویژه در شرایطی که با رژیمی در حال گفت‌وگو هستیم که می‌کوشد به یک توافق امنیتی دست یابد. تا زمانی که بن‌بست ادامه داشته باشد و توافق امنیتی حاصل نشود، به باور من اسرائیل به حمایت از دروزی‌ها ادامه خواهد داد.»