iran-emrooz.net | Fri, 19.12.2025, 12:49

سلیمان الخالدی، تیمور ازهری، مایا گیبیلی و جاناتان اسپایسر
خبرگزاری رویترز / ۱۹ دسامبر ۲۰۲۵

مقام‌های سوری، کُرد و آمریکایی در آستانه‌ی پایان سال در تلاش‌اند تا پیش از فرا رسیدن ضرب‌الاجل تعیین‌شده، نشانه‌هایی از پیشرفت در توافق متوقف‌شده‌ی ادغام نیروهای کُرد با دولت مرکزی سوریه ارائه کنند. این خبر را چند منبع آگاه از روند گفت‌وگوها به رویترز اعلام کرده‌اند.

به گفته‌ی منابع سوری، کُرد و غربی، اگرچه گفت‌وگوها طی روزهای اخیر سرعت گرفته، اما سرخوردگی از تأخیرها در حال افزایش است و برخی از منابع هشدار داده‌اند که احتمال دستیابی به یک پیشرفت چشمگیر اندک است.

پنج منبع گفته‌اند که دولت موقت سوریه پیشنهاد تازه‌ای به نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) ارائه کرده است؛ نیروهایی که کنترل شمال‌شرق کشور را در اختیار دارند.

بر اساس این پیشنهاد، دمشق آمادگی خود را برای بازسازماندهی حدود ۵۰ هزار نیروی نیروهای دموکراتیک سوریه در قالب سه لشکر اصلی و چند تیپ کوچک‌تر اعلام کرده، مشروط بر آنکه فرماندهی بخشی از نیروها به دولت مرکزی واگذار شود و مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه برای استقرار یگان‌های ارتش سوریه باز شود.

تلاش برای «حفظ ظاهر» و تمدید گفت‌وگوها درباره ادغام 

هنوز روشن نیست که این طرح تا چه اندازه مورد پذیرش قرار گیرد. چند منبع گفتند بعید است توافقی جامع در لحظه‌ی آخر به دست آید و احتمالاً مذاکرات بیشتری لازم خواهد بود. با این حال یکی از مقام‌های نیروهای دموکراتیک سوریه گفت: «به توافق از هر زمان دیگری نزدیک‌تریم.»

یک مقام غربی دیگر اظهار داشت که هرگونه اعلامیه احتمالی در روزهای آینده بیشتر با هدف «حفظ ظاهر»، تمدید مهلت گفت‌وگوها و حفظ ثبات در کشوری صادر خواهد شد که تنها یک سال از سقوط بشار اسد، رئیس‌جمهور پیشین آن، می‌گذرد و همچنان شکننده است.

به گفته‌ی اعلب منابع، آنچه در نهایت حاصل شود احتمالاً کمتر از ادغام کامل نیروهای  نیروهای دموکراتیک سوریه در ساختار ارتش و دیگر نهادهای دولتی تا پایان سال میلادی خواهد بود؛ امری که در توافق تاریخی ۱۰ مارس بین دو طرف پیش‌بینی شده بود.

شکست در ترمیم عمیق‌ترین شکاف باقی‌مانده درون سوریه می‌تواند خطر درگیری مسلحانه‌ای را به همراه داشته باشد که روند خروج کشور از ۱۴ سال جنگ را مختل و احتمالا ترکیه را نیز وارد میدان کند؛ کشوری که بارها تهدید به عملیات نظامی علیه نیروهای کُرد کرده و آن‌ها را تروریست می‌داند.

هر دو طرف یکدیگر را به کارشکنی و سوءنیت متهم کرده‌اند. نیروهای دموکراتیک سوریه تمایلی به واگذاری خودمختاری به دست‌آمده طی جنگ ندارند؛ خودمختاری‌ای که پس از تبدیل شدن به اصلی‌ترین متحد آمریکا در نبرد علیه داعش و کنترل زندان‌های مربوط به اعضای آن و مناطق نفت‌خیز حاصل شد.

به گفته‌ی چند منبع، ایالات متحده که از احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، حمایت می‌کند و خواستار کمک بین‌المللی به دولت موقت اوست، میانجی‌گری میان نیروهای دموکراتیک سوریه و دمشق را بر عهده داشته، پیام‌ها را میان دو طرف رد و بدل کرده و برای دستیابی به توافق تلاش می‌کند.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت تام باراک، سفیر این کشور در ترکیه و فرستاده ویژه در امور سوریه، به پشتیبانی از گفت‌وگوهای دمشق و نیروهای دموکراتیک سوریه ادامه می‌دهد و هدف از این تلاش‌ها، حفظ روند حرکت به سوی ادغام نیروهاست.

واکنش ترکیه و موضع نیروهای کُرد

پس از آنکه دور بزرگ گفت‌وگوها در تابستان گذشته نتیجه‌ای نداد، تنش‌ها بالا گرفته و درگیری‌های پراکنده در چند جبهه‌ی شمالی تکرار شده است.

نیروهای دموکراتیک سوریه که در سال ۲۰۱۹ داعش را شکست دادند، کنترل بیشتر مناطق شمال‌شرق را در اختیار دارند؛ مناطقی که عمده‌ی نفت و گندم سوریه در آن تولید می‌شود.

رهبران این نیروها اعلام کردند که به دهه‌ها سرکوب علیه اقلیت کُرد پایان داده‌اند، اما نارضایتی در میان جمعیت عمدتاً عرب‌منطقه در حال افزایش است، به‌ویژه نسبت به خدمت اجباری جوانان در صفوف نیروهای نیروهای دموکراتیک سوریه.

یک مقام سوری گفت مهلت تعیین‌شده برای ادغام تا پایان سال قطعی است و تنها در صورتی تمدید خواهد شد که  نیروهای دموکراتیک سوریه «اقدامات غیرقابل بازگشت» در مسیر ادغام انجام دهد.

هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، روز پنج‌شنبه اعلام کرد که کشورش نمی‌خواهد به اقدام نظامی متوسل شود، اما هشدار داد که «صبر آنکارا در برابر  نیروهای دموکراتیک سوریه رو به پایان است».

مقام‌های کُرد اهمیت چندانی برای ضرب‌الاجل قائل نیستند و می‌گویند متعهد به پیشبرد گفت‌وگو برای دستیابی به ادغامی عادلانه هستند. سیهانک دیبو، از مسئولان اداره خودگردان شمال و شرق سوریه، گفت: «مطمئن‌ترین تضمین برای تداوم اعتبار توافق در محتوای آن نهفته است، نه در جدول زمانی آن.» او افزود تحقق کامل مفاد توافق ممکن است تا میانه‌ی سال ۲۰۲۶ زمان ببرد.

نیروهای دموکراتیک سوریه در ماه اکتبر پیشنهاد داده بود که ساختار خود را در قالب سه منطقه جغرافیایی و چند تیپ سازماندهی مجدد کند. هنوز مشخص نیست این امتیاز که در پیشنهاد اخیر دمشق نیز آمده، برای واگذاری کنترل سرزمینی از سوی نیروهای دموکراتیک سوریه کافی هست یا خیر.

عبدالکریم عمر، نماینده اداره خودگردان شمال‌شرق سوریه در دمشق، گفت این پیشنهاد که هنوز منتشر نشده، شامل «جزئیات لجستیکی و اداری» است که می‌تواند موجب اختلاف و تأخیر در توافق شود.

یک مقام ارشد سوری نیز به رویترز گفت: پاسخ دمشق «دارای درجه‌ای از انعطاف است که می‌تواند به دستیابی به توافقی برای اجرای مفاد توافق مارس کمک کند».