iran-emrooz.net | Fri, 21.11.2025, 23:06

توم بالمفورث و اولنا هارماش / خبرگزاری رویترز / ۲۱ نوامبر ۲۰۲۵

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، روز جمعه هشدار داد که کشورش در برابر طرح صلح آمریکا – که برخی از مهم‌ترین خواسته‌های روسیه را تأیید می‌کند – با خطر از دست دادن «شرافت و آزادی» خود یا حمایت واشنگتن مواجه است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد کی‌یف باید این طرح را ظرف یک هفته بپذیرد.

ترامپ در گفت‌وگو با رادیو فاکس نیوز گفت که پنج‌شنبه را مهلت مناسبی برای پذیرش این طرح توسط کی‌یف می‌داند؛ موضوعی که دو منبع آگاه نیز به رویترز تأیید کردند.

ترامپ بعداً به خبرنگاران گفت زمان بسیار محدود است، زمستان در راه است و باید خونریزی پایان یابد؛ بنابراین زلنسکی باید این طرح را تأیید کند.

او گفت: «او باید آن را دوست داشته باشد؛ اگر دوست نداشته باشد، فکر کنم باید به جنگیدن ادامه دهند.»

ترامپ افزود: «در مقطعی او مجبور است چیزی را بپذیرد که تا حالا نپذیرفته است.»

وی با یادآوری دیدار پرتنش خود با زلنسکی در ماه فوریه در کاخ سفید گفت: «یادت هست همین‌جا در دفتر بیضی، نه خیلی وقت پیش، به او گفتم: “شما کارت‌های برنده را در دست ندارید.”»

جزئیات طرح ۲۸ ماده‌ای آمریکا

بر اساس پیش‌نویس این طرح که رویترز آن را دیده است، اوکراین باید سرزمین‌هایی را واگذار کند، محدودیت‌های نظامی بپذیرد و از آرمان پیوستن به ناتو دست بکشد. در عین حال، برخی مواد طرح ممکن است برای مسکو نیز قابل قبول نباشد و خواستار عقب‌نشینی نیروهای روسیه از برخی مناطق اشغالی است.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه – که پیش‌تر بر خواسته‌های سرزمینی و امنیتی کلیدی مسکو پافشاری کرده بود – روز جمعه اعلام کرد این طرح آمریکایی می‌تواند مبنای حل‌وفصل نهایی جنگ نزدیک به چهار ساله باشد. او گفت کی‌یف با این طرح مخالف است، اما نه اوکراین و نه متحدان اروپایی‌اش واقعیت پیشرفت‌های روسیه در میدان جنگ را درک نمی‌کنند.

«شرافت و آزادی اوکراینی‌ها»

زلنسکی که پیش‌تر شرایط این طرح را «تسلیم» خوانده و رد کرده بود، در نطقی خطاب به ملت از مردم خواست متحد بمانند و تأکید کرد هرگز به اوکراین خیانت نخواهد کرد.

او گفت: «اکنون اوکراین ممکن است با انتخابی بسیار دشوار روبرو شود: یا از دست دادن شرافت، یا ریسک از دست دادن یک شریک عمده.»

وی افزود: «من ۲۴ ساعته مبارزه خواهم کرد تا دست‌کم دو نکته در این طرح نادیده گرفته نشود: شرافت و آزادی اوکراینی‌ها.»

دو منبع آگاه به رویترز گفتند واشنگتن تهدید کرده است در صورت رد این توافق، اشتراک اطلاعات و ارسال تسلیحات به اوکراین را قطع خواهد کرد. این منابع به شرط ناشناس ماندن سخن گفتند.

یک مقام ارشد آمریکایی بعداً گفت بیان اینکه آمریکا «تهدید به قطع اشتراک اطلاعات» کرده، دقیق نیست.

زلنسکی در اظهارات علنی خود مراقب بود که طرح آمریکا را رد نکند یا آمریکایی‌ها را ناراحت نکند.

او روز جمعه با رهبران بریتانیا، آلمان و فرانسه و سپس با جِی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، گفت‌وگو کرد. زلنسکی اعلام کرد با ونس توافق کرده‌اند مشاورانشان «برای یافتن مسیری عملی به سوی صلح» همکاری کنند.

زلنسکی گفت: «ما تلاش‌های ایالات متحده، رئیس‌جمهور ترامپ و تیم او برای پایان دادن به این جنگ را ارج می‌نهیم. ما روی سندی که طرف آمریکایی تهیه کرده کار می‌کنیم. این باید طرحی باشد که صلحی واقعی و شرافتمندانه را تضمین کند.»

تحلیلگران هشدار می‌دهند توافقی زیان‌بار برای اوکراین می‌تواند پس از نزدیک به چهار سال جنگ مداوم، ثبات جامعه این کشور را به آزمایش بکشد.

«تیم اش»، کارشناس موسسه چتم هاوس بریتانیا، گفت: «روسیه همه آنچه می‌خواهد را به دست می‌آورد و اوکراین تقریباً چیزی نصیبش نمی‌شود. اگر زلنسکی این طرح را بپذیرد، پیش‌بینی می‌کنم ناآرامی‌های بزرگ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در اوکراین رخ خواهد داد.»

فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، در پستی در شبکه ایکس اعلام کرد جمعه شب «گفت‌وگویی خوب و محرمانه» با ترامپ درباره این طرح صلح داشته و دو طرف بر «گام‌های بعدی در سطح اطلاع مشاوران» توافق کردند.

انتظار می‌رود این طرح در حاشیه اجلاس جی۲۰ در ژوهانسبورگ – که رهبران اروپایی علی‌رغم تحریم ترامپ در آن شرکت می‌کنند – موضوع اصلی گفت‌وگوها باشد.

«لحظه‌ای بسیار خطرناک»

سه منبع به رویترز گفتند اوکراین همراه با بریتانیا، فرانسه و آلمان در حال تهیه پیشنهاد متقابل به طرح ۲۸ ماده‌ای آمریکاست. اروپایی‌ها در تدوین طرح آمریکایی مشورت نشده‌اند و حمایت قاطع خود از کی‌یف را اعلام کرده‌اند.

کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: «همه ما می‌خواهیم این جنگ پایان یابد، اما نحوه پایان یافتن آن مهم است. روسیه هیچ حق قانونی برای هیچ امتیازی از کشوری که به آن حمله کرده، ندارد. این لحظه‌ای بسیار خطرناک برای همه ماست.»

مقامات آمریکایی می‌گویند این طرح پس از مشورت با رستم عمروف، دبیر شورای امنیت و دفاع ملی اوکراین و از نزدیکان زلنسکی (که تا تیرماه وزیر دفاع بود)، تدوین شده است.

یک مقام ارشد آمریکایی روز پنج‌شنبه گفت عمروف «پس از اعمال چند اصلاحیه، با اکثر مواد طرح موافقت کرده و آن را به رئیس‌جمهور زلنسکی ارائه داده است.»

با این حال، عمروف هرگونه موافقت با مواد طرح را رد کرد و گفت تنها نقش فنی در سازماندهی مذاکرات داشته است.

خواسته‌های روسیه صریح، خواسته‌های کی‌یف مبهم

این طرح اوکراین را ملزم می‌کند از مناطق تحت کنترل خود در استان‌های شرقی که روسیه مدعی الحاق آنهاست عقب‌نشینی کند، در حالی که روسیه تنها باید مقدار کمتری از زمین‌هایی را که در مناطق دیگر اشغال کرده، رها کند.

اوکراین برای همیشه از پیوستن به ناتو منع خواهد شد و نیروهای مسلحش به ۶۰۰ هزار نفر محدود می‌شود. ناتو نیز متعهد می‌شود هرگز نیرو در اوکراین مستقر نکند.

تحریم‌ها علیه روسیه به تدریج لغو می‌شود، مسکو دوباره به گروه هشت (G8) دعوت خواهد شد و دارایی‌های مسدودشده روسیه در صندوقی سرمایه‌گذاری تجمیع می‌شود که بخشی از سود آن به واشنگتن می‌رسد.

یکی از مهم‌ترین خواسته‌های اوکراین – یعنی تضمین‌های امنیتی الزام‌آور معادل ماده ۵ ناتو برای بازدارندگی از حمله مجدد روسیه – تنها در یک خط و بدون جزئیات ذکر شده است: «اوکراین تضمین‌های امنیتی قوی دریافت خواهد کرد.»