iran-emrooz.net | Wed, 29.10.2025, 21:29

فرنوش امیری / آسوشیتدپرس / ۲۹ اکتبر ۲۰۲۵

رئیس نهاد ناظر هسته‌ای سازمان ملل روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت، ایران در حال حاضر به نظر نمی‌رسد که در حال غنی‌سازی فعال اورانیوم باشد، اما اخیراً حرکت‌هایی در سایت‌های هسته‌ای این کشور رصد شده است.

«رافائل ماریانو گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، گفت بازرسان نتوانسته‌اند به‌طور کامل به این سایت‌ها دسترسی داشته باشند، اما از طریق تصاویر ماهواره‌ای هیچ فعالیتی مشاهده نکرده‌اند که نشان دهد جمهوری اسلامی تولید اورانیوم غنی‌شده را فراتر از سطحی که پیش از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل در ژوئن داشت، تسریع کرده باشد.

گروسی در مصاحبه‌ای در دفتر مرکزی سازمان ملل در نیویورک گفت: «با این حال، مواد هسته‌ای غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد همچنان در ایران باقی مانده است. این یکی از مسائلی است که ما در مورد آن گفت‌وگو می‌کنیم، چرا که باید دوباره به آن‌جا بازگردیم و تأیید کنیم که این مواد همچنان در جای خود باقی مانده و به هیچ کاربرد دیگری — مانند ساخت سلاح — اختصاص داده نشده است.» او افزود: «این موضوع بسیار، بسیار مهم است.»

با این حال، گروسی گفت بازرسان حرکت‌هایی را در اطراف سایت‌هایی که ذخایر این مواد در آن‌ها نگهداری می‌شود، مشاهده کرده‌اند. او تصریح کرد که بدون دسترسی بیشتر، سازمان ملل مجبور است به تصاویر ماهواره‌ای متکی باشد که تنها اطلاعات محدودی را فراهم می‌کنند.

گروسی هشدار داد که این ذخایر می‌تواند به ایران امکان ساخت تا ۱۰ بمب هسته‌ای را بدهد، در صورتی که تصمیم بگیرد برنامه خود را نظامی کند. اما وی تأکید کرد که این به معنای داشتن چنین سلاحی توسط ایران نیست.

ایران همواره تأکید کرده که برنامه هسته‌ای آن صرفاً صلح‌آمیز است، اما آژانس هسته‌ای سازمان ملل و کشورهای غربی معتقدند تهران تا سال ۲۰۰۳ برنامه سازمان‌یافته‌ای برای ساخت بمب اتمی داشته است.

هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد به درخواست اظهار نظر بلافاصله پاسخ نداد.

ماه گذشته، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره توافقی امضا کردند تا راه را برای از سرگیری همکاری‌ها — از جمله بازگشت بازرسان به تأسیسات هسته‌ای ایران — هموار کنند، اما این توافق هنوز اجرا نشده است. این توافق پس از آن حاصل شد که مقامات ایرانی پس از جنگ با اسرائیل که در آن ایالات متحده چندین سایت هسته‌ای ایران را هدف قرار داد، تمامی همکاری‌های خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآوردند.

پس از مداخله آمریکا، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با اطمینان اعلام کرد که حملات نظامی آمریکا ضربه‌ای کوبنده به برنامه هسته‌ای ایران وارد کرده و تأسیسات این کشور «کاملاً نابود» شده‌اند.

کمی پس از آن، یک گزارش اولیه اطلاعاتی ایالات متحده نشان داد که حملات ایالات متحده خسارات قابل توجهی به سایت‌های فردو، نطنز و اصفهان ایران وارد کرده اما آنها را نابود نکرده است.

جان راتکلیف، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA)، بعداً به قانون‌گذاران بدبین آمریکایی گفت که حملات نظامی آمریکا تنها تأسیسات تبدیل فلزی ایران را نابود کرده که بازسازی آن سال‌ها طول خواهد کشید، و جامعه اطلاعاتی بر این باور است که بخش عمده‌ای از ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران احتمالاً همچنان زیر آوار سایت‌های اصفهان و فردو مدفون مانده است.

حمله غافلگیرکننده اسرائیل به تهران پس از آن رخ داد که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس سرزنش کرد. ایران بدون ارائه شواهد، آژانس را متهم کرد که در حملات اسرائیل و بعداً آمریکا به ایران نقش داشته است.

پس از آن، مقامات ارشد ایرانی و رسانه‌های این کشور خواستار دستگیری و محاکمه گروسی در صورت بازگشت به ایران شدند. در پی این اقدامات، گروسی مجبور شد از حمایت واحد ویژه پلیس کبرا در اتریش برخوردار شود.

گروسی گفت که فراتر از دشمنی‌های شخصی و تهدیدهای فیزیکی، جنگ اسرائیل و ایران پیشرفت‌های چندساله آژانس در رابطه با تهران را به مخاطره انداخته و درست در زمانی رخ داده که آژانس قرار بود به سومین سایت غنی‌سازی ایران دسترسی پیدا کند. او روز چهارشنبه اعلام کرد که در حال حاضر هیچ فعالیت عملیاتی در محل اصفهان صورت نمی‌گیرد.

از زمان توافق قاهره، مجموعه‌ای از تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازگردانده شده است، زیرا طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ معتقدند که ایران با آژانس همکاری نکرده و مذاکرات صلح با آمریکا نیز به بن‌بست رسیده است.

بازگشت تحریم‌های سازمان ملل (اسنپ‌بَک) رابطه از پیش شکننده بین آژانس و ایران را پیچیده‌تر کرده است، اما گروسی گفت که بازرسان از روز چهارشنبه در داخل کشور هستند و او همچنان “در تماس مداوم” با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، است.

وی افزود: «آیا این بدان معناست که آن‌ها در سطح لازم با ما همکاری می‌کنند؟ خیر. این که بگوییم آن‌ها دسترسی ما را کاملاً رد کرده‌اند اشتباه است؛ و به همان اندازه نادرست است که فرض کنیم همه چیز خوب است.»