iran-emrooz.net | Wed, 29.10.2025, 7:18

خبرگزاری آسوشیتدپرس / ۲۸ اکتبر ۲۰۲۵

مأمور فدرال آمریکا پیشنهاد جسورانه‌ای به خلبان ارشد نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، ارائه کرده بود: تنها کاری که باید انجام دهد این بود که به طور مخفیانه مسیر هواپیمای رئیس‌جمهور را تغییر دهد و آن را به محلی هدایت کند که مأموران آمریکایی بتوانند رهبر ونزوئلا را بازداشت کنند.

در ازای این کار، مأمور به خلبان در دیداری محرمانه اطمینان داده بود که او را به مردی ثروتمند تبدیل خواهند کرد.

گفت‌وگو پرتنش بود و خلبان بدون تعهدی مشخص جلسه را ترک کرد، با این حال شماره تلفن همراه خود را در اختیار مأمور، ادوین لوپز (Edwin Lopez)، گذاشت — نشانه‌ای از اینکه شاید تمایل به همکاری با دولت آمریکا داشته باشد.

در ۱۶ ماه بعدی، حتی پس از بازنشستگی لوپز از سمت دولتی‌اش در ماه ژوئیه، او تماسش را با خلبان از طریق یک برنامه پیام‌رسان رمزگذاری‌شده ادامه داد.

ماجرای ناگفته و پر از رمز و راز تلاش لوپز برای جلب خلبان، تمام ویژگی‌های یک رمان جاسوسی دوران جنگ سرد را دارد: جت‌های خصوصی مجلل، جلسه‌ای مخفی در آشیانه فرودگاه، دیپلماسی پرمخاطره و تلاش ظریف برای جذب یکی از هم‌پیمانان کلیدی مادورو.حتی در پایان نیز حرکتی طراحی شد تا شخص مادورو نسبت به وفاداری واقعی خلبان دچار تردید شود.

در سطحی گسترده‌تر، این طرح نشان می‌دهد که ایالات متحده در سال‌های گذشته تا چه اندازه و گاه به شکلی شتاب‌زده برای سرنگونی مادورو تلاش کرده است — رهبری که واشنگتن او را مسئول نابودی دموکراسی کشور نفت‌خیز ونزوئلا و یاری‌رسان به شبکه‌های قاچاق مواد مخدر، گروه‌های تروریستی و کوبای کمونیستی می‌داند.

از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، موضع آمریکا در قبال مادورو سخت‌تر شده است.تابستان امسال رئیس‌جمهور هزاران سرباز، بالگرد تهاجمی و ناو جنگی را به دریای کارائیب اعزام کرده تا قایق‌های ماهیگیری مظنون به قاچاق کوکایین از ونزوئلا را هدف قرار دهند.در سیزده عملیات، از جمله چند مورد در اقیانوس آرام شرقی، ارتش آمریکا دست‌کم ۵۷ نفر را کشته است.

در ماه جاری، ترامپ به سازمان سیا اجازه انجام عملیات مخفی در داخل خاک ونزوئلا را داده و دولت آمریکا همچنین مبلغ جایزه بازداشت مادورو را در پرونده اتهامات قاچاق مواد مخدر فدرال دو برابر کرده است؛ اقدامی که لوپز در یک پیام متنی سعی کرد از آن برای تحت فشار گذاشتن خلبان استفاده کند.

او در هفتم اوت برای خلبان نوشت: «هنوز منتظر پاسخت هستم»، و پیوندی از بیانیه وزارت دادگستری را ضمیمه پیام کرد که نشان می‌داد مبلغ جایزه به ۵۰ میلیون دلار افزایش یافته است.

جزئیات این طرح که در نهایت ناکام ماند، از مصاحبه با سه مقام فعلی و پیشین آمریکایی و یکی از مخالفان مادورو استخراج شده است.همه آنان به شرط ناشناس‌ماندن سخن گفتند زیرا یا مجاز به افشای موضوع نبودند یا از پیامدهای آن بیم داشتند.خبرگزاری آسوشیتدپرس همچنین پیام‌های رد و بدل‌شده میان لوپز و خلبان را بررسی و صحت آنها را تأیید کرده است.

تلاش‌ها برای یافتن خلبان، ژنرال بیتنر ویه‌گاس (Bitner Villegas) از ونزوئلا، بی‌نتیجه ماند.

وزارت امنیت داخلی و وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر خودداری کردند.دولت ونزوئلا نیز به درخواست اظهارنظر پاسخی نداد.

ماجرا از یک سرنخ درباره هواپیماهای مادورو آغاز شد

این نقشه زمانی شکل گرفت که در ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ — در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن — فردی به عنوان منبع اطلاعاتی به سفارت آمریکا در جمهوری دومینیکن مراجعه کرد.بنا بر گفته سه مقام مطلع، او مدعی بود اطلاعاتی درباره هواپیماهای مادورو دارد.

در آن زمان، ادوین لوپز، ۵۰ ساله، وابسته سفارت و مأمور اداره تحقیقات امنیت داخلی، بخشی از وزارت امنیت داخلی آمریکا، بود.

لوپز، که اصالتاً اهل پورتوریکو و یکی از نیروهای سابق رنجر ارتش آمریکا بود، رهبری تحقیقات این اداره درباره شبکه‌های جنایی فراملی در منطقه کارائیب را بر عهده داشت؛ او پس از سال‌ها فعالیت در پرونده‌های بزرگ مربوط به باندهای مواد مخدر، پول‌شویی و کلاهبرداری، شهرتی به دست آورده بود.او در سال ۲۰۱۰ پس از نقش خود در برچیدن یک شبکه غیرقانونی صرافی در میامی، از هوگو چاوز، رئیس‌جمهور وقت ونزوئلا، توبیخ علنی دریافت کرده بود.مأموریت سفارت آخرین مسؤولیت حرفه‌ای او پیش از بازنشستگی محسوب می‌شد.

روزی که سفارت تعطیل بود، لوپز هنوز پشت میز کارش بود که کارتی با نام و شماره تلفن منبع به او دادند.وقتی تماس گرفت، فرد اطلاع‌دهنده ادعا کرد دو فروند از هواپیماهای مورد استفاده مادورو در جمهوری دومینیکن تحت تعمیرات پرهزینه قرار دارند.

لوپز کنجکاو شد؛ او می‌دانست چنین تعمیراتی احتمالاً نقض قوانین آمریکا به شمار می‌رود، زیرا شامل خرید قطعات آمریکایی بود که طبق تحریم‌های واشنگتن علیه ونزوئلا ممنوع است.همچنین همان هواپیماها از منظر قانونی مشمول مصادره محسوب می‌شدند، زیرا با همان تحریم‌ها مقابله داشتند.

پیدا کردن محل هواپیماها آسان بود – آنها در فرودگاه اختصاصی لا ایسابلا (La Isabela) در سانتو دومینگو نگهداری می‌شدند.اما پیوند دادن آنها به شخص مادورو برای بازرسان فدرال ماه‌ها زمان برد.در جریان جمع‌آوری مدارک، آنان دریافتند که رئیس‌جمهور ونزوئلا پنج خلبان را برای بازگرداندن دو جت چندمیلیون‌دلاری – مدل‌های Dassault Falcon 2000EX و Dassault Falcon 900EX – به جزیره فرستاده است.

شکل‌گیری نقشه

به گفته مقام‌های فعلی و پیشین مطلع از عملیات، در این مرحله ادوین لوپز به فکری تازه رسید: اگر بتواند خلبان را متقاعد کند که مادورو را به محلی ببرد که آمریکا قادر به بازداشت او باشد چه؟

مادورو در سال ۲۰۲۰ به اتهام تروریسم مواد مخدر در دادگاه فدرال آمریکا متهم شده بود؛ پرونده‌ای که او را مسئول قاچاق گسترده کوکایین به داخل ایالات متحده معرفی می‌کرد.

مأمور وزارت امنیت داخلی پس از اخذ مجوز از مافوق‌هایش و مقامات دومینیکن برای بازجویی از خلبانان، توانست بر نگرانی‌ها درباره احتمال ایجاد بحران دیپلماتیک با ونزوئلا غلبه کند.

در آشیانه فرودگاه و در فاصله کوتاهی از جت، لوپز و همکارانش از هر یک از خلبانان خواستند تا جداگانه وارد اتاق کنفرانسی کوچک شوند.مأموران گفتند دستور جلسه‌ای در کار نیست و فقط قصد گفت‌وگو دارند.

آنان وانمود کردند از نقش خلبانان در پروازهای مخصوص مادورو و دیگر مقام‌ها بی‌اطلاع‌اند.هر خلبان حدود یک ساعت مورد گفتگو قرار گرفت، تا آنکه نوبت به هدف اصلی رسید: ویه‌گاس، کسی که مأموران تشخیص داده بودند خلبان دائمی مادورو است.

دیدار با خلبان مادورو

بیتنر ویه‌گاس، از اعضای گارد افتخاری ریاست‌جمهوری و سرهنگ نیروی هوایی ونزوئلا بود.یکی از مقامات پیشین این کشور که به‌طور منظم با رئیس‌جمهور سفر می‌کرد، او را فردی خوش‌برخورد، موقر و مورد اعتماد مادورو توصیف کرد.او با هواپیماهای خود مادورو را به سراسر جهان منتقل می‌کرد – اغلب به کشورهای مخالف آمریکا مانند ایران، کوبا و روسیه.در ویدئویی از دسامبر ۲۰۲۳ که مادورو در فضای آنلاین منتشر کرده بود، ویه‌گاس در کابین خلبان دیده می‌شود که بی‌سیم در دست دارد و با خلبان یک جنگنده روسی سوخو شعارهای میهن‌پرستانه رد و بدل می‌کند.

به گفته دو منبع آگاه از عملیات، لوپز ویه‌گاس را به داخل اتاق فراخواند و مدتی درباره چهره‌های مشهوری که او آنان را جابه‌جا کرده بود، خدمت نظامی‌اش و انواع جت‌هایی که مجوز پرواز آنها را داشت، گفت‌وگو کردند.حدود ۱۵ دقیقه بعد، خلبان مضطرب شد و پاهایش شروع به لرزیدن کرد.

مأمور پرسش‌ها را دقیق‌تر مطرح کرد: آیا تا کنون برای چاوز یا مادورو پرواز کرده است؟ ویه‌گاس در آغاز از پاسخ طفره رفت اما سرانجام اعتراف کرد که خلبان هر دو رهبر بوده است.او عکس‌هایی در تلفن همراهش نشان داد که خود را در سفرهای مختلف همراه با دو رئیس‌جمهور نمایش می‌داد.همچنین جزئیاتی از پایگاه‌های نظامی ونزوئلا که به آنها رفته بود ارائه داد.بی‌آنکه ویه‌گاس بداند، یکی از همکاران لوپز کل گفتگو را با تلفن همراه ضبط کرد.

در پایان گفت‌وگو، دو منبع گفتند لوپز پیشنهاد اصلی خود را مطرح کرد: در ازای انتقال مخفیانه مادورو به دست آمریکایی‌ها، خلبان بسیار ثروتمند و در میان میلیون‌ها هم‌وطنش محبوب خواهد شد.محل قرار ملاقات نیز می‌توانست بنا به انتخاب خود خلبان تعیین شود: جمهوری دومینیکن، پورتوریکو یا پایگاه نظامی گوانتانامو در کوبا.

ویه‌گاس واکنش آشکاری نشان نداد، با این حال پیش از رفتن شماره تلفن خود را در اختیار لوپز گذاشت.

«مخرنی از اطلاعات»

پس از چندی، ویه‌گاس و سایر خلبانان بی‌آنکه بتوانند هواپیماها را برگردانند، به ونزوئلا بازگشتند، زیرا گفته شده بود مجوزهای لازم برای پرواز وجود ندارد.

در همان زمان، دولت آمریکا در حال تشکیل پرونده‌ای فدرال برای مصادره این جت‌ها بود.یکی از آنها در سپتامبر ۲۰۲۴ توقیف شد؛ هواپیمایی که در کشور کوچک سن‌مارینو، به نام یک شرکت صوری ثبت‌شده در جزایر سنت‌وینسنت و گرنادین‌ها، به ثبت رسیده بود.

هواپیمای دوم در فوریه، هم‌زمان با نخستین سفر خارجی مارکو روبیو به‌عنوان وزیر خارجه ایالات متحده، توقیف گردید.

در کنفرانس خبری در فرودگاه جمهوری دومینیکن، لوپز مأموریت را در برابر خبرنگاران برای وزیر تشریح کرد.او به روبیو گفت که این هواپیما حاوی «گنجینه‌ای از اطلاعات» است، از جمله نام افسران نیروی هوایی ونزوئلا و داده‌های دقیق درباره مسیرهای پروازی.سپس لوپز حکم مصادره فدرال را روی بدنه جت نصب کرد.

دولت مادورو واکنشی تند نشان داد و در بیانیه‌ای روبیو را به «سرقت آشکار» متهم کرد.

پیگیری ماجرا پس از بازنشستگی

حتی پس از بازنشستگی، لوپز همچنان پیگیر پرونده بود.او در حالی که پرونده مصادره را همراه با سایر نهادهای فدرال پیش می‌برد، تمرکز خود را بر متقاعد ساختن ویه‌گاس برای پیوستن به نقشه‌اش حفظ کرد.

این مأموریت آسان نبود.مادورو برای هرکسی که علیه او برگردد، هزینه‌ای بسیار سنگین تعیین کرده بود.از زمان روی کار آمدنش در سال ۲۰۱۳، او با شدت بی‌رحمانه اعتراض‌ها را سرکوب کرده و ده‌ها نفر را بازداشت نموده بود و حتی برخی متحدان قدرتمند سابق خود را که به بی‌وفایی مظنون می‌شد، به زندان انداخته بود.

با این حال، لوپز دست از تلاش برنداشت.او و ویه‌گاس حدود دوازده بار از طریق واتس‌اپ و تلگرام پیام رد و بدل کردند، اما گفت‌وگوها به نتیجه‌ای نرسید.

در ماه ژوئیه، لوپز بازنشسته شد، اما نتوانست ویه‌گاس را رها کند.او از حلقه کوچک رهبران اپوزیسیون در تبعید که طی سال‌ها در دوران خدمت با آنان آشنا شده بود، راهنمایی خواست.یکی از این افراد، مأمور سابق را فردی «وسواس‌گونه در پی تحقق عدالت علیه مادورو» توصیف کرد.

یکی از اعضای اپوزیسیون مادورو در تبعید که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، گفت: «او احساس می‌کرد مأموریتی ناتمام دارد که باید به پایان برساند.» به گفته او، همین تعهد باعث شده بود لوپز «برای ما ارزشمندتر از بسیاری از مخالفان بزرگ مادورو در داخل ونزوئلا» باشد.

پس از پیام ماه اوت درباره جایزه ۵۰ میلیون دلاری، لوپز پیام دیگری فرستاد و نوشت: «هنوز فرصت داری قهرمان ونزوئلا شوی و در سمت درست تاریخ بایستی.» اما پاسخی دریافت نکرد.

در ۱۸ سپتامبر، هنگامی که لوپز اخبار مربوط به افزایش حضور نظامی آمریکا در دریای کارائیب را دنبال می‌کرد، در شبکه ایکس (X) پستی توسط یک کاربر ناشناس مشاهده کرد که سال‌ها فعالیت پروازهای هواپیماهای ریاست‌جمهوری مادورو را ردیابی کرده بود.به گفته سه منبع آگاه، نام کاربری او @Arr3ch0 بود – برگرفته از اصطلاح عامیانه ونزوئلایی به معنی «خشمگین».این کاربر تصویری از نقشه ردیابی پرواز منتشر کرده بود که نشان می‌داد یک ایرباس ریاست‌جمهوری پس از برخاستن از کاراکاس، چرخشی غیرعادی انجام داده است.

لوپز با شماره‌ای جدید پیام داد: «به کجا می‌روی؟»

ویه‌گاس پاسخ داد: «شما کی هستید؟» – یا شماره را نشناخت یا خود را به ناآگاهی زد.

وقتی لوپز درباره گفت‌وگویشان در جمهوری دومینیکن پرسید، ویه‌گاس لحن خشمگین گرفت و او را «ترسو» خطاب کرد.

نوشت: «ما ونزوئلایی‌ها از جنسی دیگر هستیم.آخرین چیزی که می‌توان درباره ما گفت، خیانت است.»

لوپز عکسی از گفت‌وگوی خود با ویه‌گاس را که سال قبل روی مبل چرمی قرمز در آشیانه هواپیما گرفته شده بود، برایش فرستاد.

ویه‌گاس پاسخ داد: «دیوانه‌ای؟»

لوپز نوشت: «شاید کمی…»

دو ساعت بعد، لوپز آخرین تلاش خود را کرد.او نام سه فرزند ویه‌گاس را آورد و از آینده‌ای بهتر برای آنان در آمریکا سخن گفت.

نوشت: «فرصت تصمیم‌گیری رو به پایان است.خیلی زود دیر خواهد شد.» اندکی بعد، ویه‌گاس شماره او را مسدود کرد.

اقدام برای بی‌ثبات‌کردن رژیم مادورو

با درک اینکه ویه‌گاس حاضر نیست در طرح همکاری کند، لوپز و دیگر اعضای جنبش مخالف مادورو تصمیم گرفتند رهبر ونزوئلا را از نظر روانی دچار تردید کنند.به گفته سه منبع مطلع از ماجرا، روز بعد از گفت‌وگوی تند در واتس‌اپ، مارشال بیلینگزلی (Marshall Billingslea) – از چهره‌های نزدیک به اپوزیسیون ونزوئلا و مقام امنیت ملی پیشین در دولت‌های جمهوری‌خواه – وارد عمل شد.

او که هفته‌ها پیش از آن در فضای مجازی مادورو را به تمسخر گرفته بود، این‌بار ویه‌گاس را نیز وارد کارزار سایبری خود کرد.آن روز که ویه‌گاس ۴۸ ساله شد، بیلینگزلی در شبکه ایکس نوشت: «تولدت مبارک، ژنرال بیتنر!» – پیامی کنایه‌آمیز و تمسخرآمیز.

او دو عکس کنار هم منتشر کرد که توجه بسیاری را جلب کرد: یکی همان عکسی بود که لوپز روز قبل در واتس‌اپ برای ویه‌گاس فرستاده بود (اما مأمور از آن حذف شده بود) و دیگری عکس رسمی نیروی هوایی که در آن ستاره طلایی نشان‌دهنده ارتقای درجه روی سردوشی او به چشم می‌خورد.

این پست دقیقاً ساعت ۳:۰۱ بعدازظهر منتشر شد، یک دقیقه پیش از آنکه یکی از ایرباس‌های تحت تحریم که مادورو معمولاً از آن استفاده می‌کند از فرودگاه کاراکاس برخیزد.بیست دقیقه بعد، هواپیما به طور غیرمنتظره به فرودگاه بازگشت.

این پیام تولد که تقریباً سه میلیون بازدید داشت، موجی در رسانه‌های اجتماعی ونزوئلا به راه انداخت.مخالفان مادورو گمان کردند خلبان برای بازجویی به کشور فراخوانده شده است.برخی دیگر احتمال دادند او بازداشت شود.چند روز کسی از ویه‌گاس خبری نداشت تا اینکه در ۲۴ سپتامبر دوباره ظاهر شد — در لباس پرواز نیروی هوایی و در برنامه تلویزیونی پربیننده‌ای به میزبانی وزیر کشور، دیوسدادو کابیو (Diosdado Cabello).

کابیو در این برنامه هر گونه احتمال «خریدن» وفاداری ارتش ونزوئلا را به تمسخر گرفت و ضمن ستایش از وفاداری ویه‌گاس، او را «میهن‌پرستی خستگی‌ناپذیر و جسور» خواند.خلبان در کنار او ایستاده بود و در حمایت از دولت، مشت خود را بالا برد.