iran-emrooz.net | Fri, 03.10.2025, 10:38

گاردین

تحلیلگران و منابع نزدیک به حماس می‌گویند این گروه خواستار اصلاحات اساسی در پیشنهاد آتش‌بس دونالد ترامپ برای غزه خواهد شد، اما احتمالاً این طرح را در روزهای آینده به عنوان مبنایی برای مذاکرات مجدد خواهد پذیرفت.

ترامپ از روز سه‌شنبه ضرب‌الاجلی «سه یا چهار روزه» برای حماس تعیین کرد تا پاسخ خود را به طرح ۲۰ ماده‌ای او ارائه دهد، طرحی که هدف آن پایان دادن به جنگ دو ساله در غزه و اجازه دادن به یک مدیریت بین‌المللی ظاهراً نامحدود در این سرزمین ویران شده است. در غیر این صورت ترامپ تهدید کرده حماس «تاوان آن را در جهنم خواهد پرداخت».

مخیمار ابوسعده، دانشمند علوم سیاسی اهل غزه مستقر در قاهره، گفت که حماس اکنون باید «بین بد و بدترین یکی را انتخاب کند».

ابوسعده گفت: «اگر آنها همانطور که ترامپ به روشنی گفته است، بگویند «نه»، خوب نخواهد بود و به اسرائیل اجازه می‌دهد هر کاری که لازم است برای پایان دادن به این [طرح] انجام دهد. آنها خواهند گفت «بله، اما ما به این و آن نیاز داریم».

هیو لووات، عضو ارشد شورای روابط خارجی اروپا، می‌گوید که پذیرش بی‌قید و شرط شرایط برای حماس بسیار دشوار خواهد بود. «این قابل درک است. متن فاقد جزئیات است.» اما در این صورت، هر چیزی غیر از پذیرش کامل و نهایی، توسط اسرائیل، دولت ترامپ و احتمالاً اروپایی‌ها علیه حماس استفاده خواهد شد.»

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، طرح ترامپ را پذیرفته است که بسیاری از خواسته‌های اصلی اسرائیل را در بر می‌گیرد و بدون مشورت تدوین شده است.

نتانیاهو، که به اتهام جنایات جنگی ادعایی در جریان حمله اسرائیل به غزه توسط دادگاه کیفری بین‌المللی تحت تعقیب است، گفته است که اگر حماس این پیشنهاد را رد کند یا اجرای آن را کند کند، اسرائیل «کار را تمام خواهد کرد». در ماه مارس، اسرائیل به طور یکجانبه آتش‌بس دو ماهه را شکست و از حرکت به مرحله دوم برنامه‌ریزی شده که می‌توانست به طور قطعی به خصومت‌ها پایان دهد، امتناع ورزید.

رهبران حماس بین استانبول، دوحه و غزه اختلاف نظر دارند که بحث‌ها در مورد واکنش این گروه را پیچیده می‌کند. ترکیه و قطر در حال اعمال فشار بر حماس برای دادن امتیاز هستند.

یک منبع نزدیک به این سازمان گفت: یکی از نکات مورد اختلاف، درخواست خلع سلاح حماس در این طرح است. پذیرش تسلیم تمام سلاح‌ها برای حماس بسیار دشوار خواهد بود، به ویژه بدون هیچ روند سیاسی یا پیشرفت قابل توجهی به سمت راه حل دو کشوری.

درون جنبش حماس گرایش‌های مختلفی وجود دارد. اعضای دوحه، به ویژه در مقایسه با رهبری نظامی در غزه، عملگراتر هستند. هیو لووات می‌گوید: «نیاز آشکاری به جلب حمایت از پیروزی نظامی و حمایت از مبارزان عادی وجود دارد.»

جنگ با حمله حماس به جنوب اسرائیل آغاز شد که منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ نفر، عمدتاً غیرنظامی شد. حدود ۲۵۰ نفر به گروگان گرفته شدند که از این تعداد، ۴۸ نفر در غزه باقی مانده‌اند، اگرچه کمتر از نیمی از آنها هنوز زنده هستند.

بیش از ۶۶۰۰۰ نفر، عمدتاً غیرنظامی، در اثر حمله اسرائیل به غزه کشته شده‌اند، بخش عمده‌ای از این سرزمین به ویرانه تبدیل شده و بیشتر جمعیت ۲.۳ میلیونی بارها آواره شده‌اند.

پیشنهاد ترامپ مستلزم آن است که شبه‌نظامیان تمام گروگان‌های اسرائیلی را ظرف ۷۲ ساعت پس از اجرای آتش‌بس، عقب‌نشینی تدریجی نیروهای نظامی اسرائیل به منطقه حائل در امتداد محیط پیرامونی و افزایش کمک‌های بشردوستانه، آزاد کنند. همچنین مستلزم آن است که اسرائیل بیش از ۱۰۰۰ زندانی فلسطینی را که بسیاری از آنها به حبس ابد محکوم شده‌اند، آزاد کند، که حماس می‌تواند آن را به عنوان یک پیروزی قابل توجه جلوه دهد.

یکی دیگر از نگرانی‌های حماس، وعده مبهم عقب‌نشینی اسرائیل است، اگرچه این بیانیه روشن است که هیچ الحاق یا اشغالی وجود نخواهد داشت. برخی از تحلیلگران می‌گویند که اختلافات درون حماس اغلب اغراق‌آمیز است.

مایکل میلشتاین، متخصص حماس در دانشگاه تل‌آویو، گفت: «فکر نمی‌کنم شکاف واقعی بین غزه، کرانه باختری و رهبری خارجی وجود داشته باشد. همه آنها در مخالفت با خلع سلاح اتفاق نظر دارند زیرا مبارزه مسلحانه یک اصل عمیق در ماهیت و هویت آنهاست.»

حماس در این جنگ متحمل خسارات بسیار قابل توجهی شده است. هزاران جنگجو به همراه تقریباً همه رهبران ارشد نظامی کشته شده‌اند. گزارشی از «ACLED»، یک گروه مستقل نظارت بر خشونت، نشان می‌دهد که حداقل ۴۰ فرمانده و عامل کلیدی در شاخه نظامی حماس از ماه مارس توسط حملات هوایی اسرائیل کشته شده‌اند. «ACLED» می‌گوید که تنها یک فرمانده ارشد از شورای نظامی حماس قبل از ۷ اکتبر را همچنان زنده در فرماندهی باقی گذاشته است.

اما حماس به عملیات چریکی ادامه می‌دهد و در غیاب هیچ جایگزینی، بخش‌هایی از حکومت را حفظ می‌کند. مقامات بشردوستانه در غزه گفتند که این گروه هنوز حضور قدرتمندی در شهر غزه، «اردوگاه‌های مرکزی» در جنوب و منطقه ساحلی المواسی دارد.

حماس که در سال ۱۹۸۷ تأسیس شد، هزاران جنگجوی جدید را به خدمت گرفته است که اگرچه بی‌تجربه و از تجهیزات ضعیفی برخوردارند، اما می‌توانند تلفاتی به نیروهای اسرائیلی وارد کنند.

میلشتاین می‌گوید که طبق منابع نظامی، ۹۰٪ از فرماندهان حماس کشته شده‌اند، ۹۷٪ از موشک‌های آنها نابود یا پرتاب شده است، اما تنها ۴۰٪ از شبکه گسترده تونل‌های این گروه نابود شده است.

میلشتاین گفت: «حماس با شرایط جدید سازگار شده است. آنها در مناطقی که [ارتش اسرائیل] اعلام کرده است که حماس کاملاً شکست خورده است، همچنان فعال هستند. شما نمی‌توانید حماس را کاملاً از بین ببرید. آنها دگرگون شده‌اند و زنده مانده‌اند.»

برخی در حماس به رد کامل طرح ترامپ تاکید دارند.

هیو لووات، عضو ارشد شورای روابط خارجی اروپا، می‌گوید: «گرایشی از سوی شاخهٔ نظامی، به ویژه در میان جنگجویان جوان‌تر، وجود دارد که خواهان ادامهٔ مبارزه است.»  او افزود: «دیدگاه آن‌ها این است که اسرائیل از نظر استراتژیک در تقلا است: بسیج نیروهای ذخیره بار سنگینی است، قرار است انتخابات در حدود یک سال دیگر برگزار شود، فشار بین‌المللی و داخلی در حال افزایش است... بنابراین، از نظر آن‌ها، این فقط یک رقابت است که چه کسی بیشتر دوام خواهد آورد.»