شنبه ۷ تير ۱۴۰۴ -
Saturday 28 June 2025
|
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز پنجشنبه اعلام کرد که تأسیسات هستهای کشور دچار «خسارات قابل توجه و جدی» شدهاند. این نخستین اذعان رسمی به میزان خساراتی است که در پی حملات ایالات متحده به سه سایت هستهای ایران وارد شده است.
عراقچی در گفتوگو با تلویزیون دولتی ایران گفت: سازمان انرژی اتمی ایران همچنان «در حال بررسی خسارات و زیانها»ست. اما در ادامه افزود: «باید بگویم که خسارات کم نبوده و تأسیسات ما بهشدت آسیب دیدهاند.»
این ارزیابی تصویری بسیار تیرهتر از آن چیزی ارائه داد که ساعاتی پیشتر در همان روز از سوی آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در نخستین اظهارنظر عمومی او پس از حمله آمریکا مطرح شده بود.
آیتالله خامنهای در ویدئویی از پیش ضبطشده گفت که حملات به تأسیسات هستهای ایران «نتوانستند کار مهمی انجام دهند» و ادعای دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، مبنی بر آنکه این حملات تأسیسات را «نابود کرده» اغراقآمیز است.
عراقچی همچنین احتمال توقف همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی — نهاد ناظر هستهای سازمان ملل — را مطرح کرد و گفت مشخص نیست آیا بازرسان این نهاد اجازه خواهند داشت از تأسیسات هستهای بازدید کنند یا نه. او گفت ایران در حال حاضر از سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، استقبال نمیکند.
روز پنجشنبه، شورای نگهبان — نهادی که قدرت وتوی مصوبات مجلس را دارد — لایحهای را که از سوی نمایندگان تندرو تصویب شده بود تأیید کرد. این لایحه در واکنش به بمباران تأسیسات فردو، نطنز و اصفهان در آخر هفته توسط ایالات متحده، تصویب شد و عملاً هرگونه همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ممنوع میکند.
گرچه رئیسجمهور میانهرو، مسعود پزشکیان، هنوز درباره اجرای این قانون تصمیم نهایی را نگرفته، عراقچی اعلام کرد که دولت خود را متعهد به اجرای آن میداند. او گفت: «بدون تردید، ما موظف به اجرای این قانون هستیم» و افزود که از این پس، «روابط ما با آژانس شکل متفاوتی به خود خواهد گرفت.»
با گذشت چند روز از حملات، پرسشهای کلیدی درباره آینده برنامه هستهای ایران بیپاسخ ماندهاند: سرنوشت حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ایران — معادل سوخت لازم برای ساخت ۱۰ بمب هستهای در صورت تصمیم به نظامیسازی — چه شده است؟ آیا سانتریفیوژهای پیشرفته ایران از حملات جان سالم به در بردهاند؟
پاسخ به این پرسشها، در صورت دسترسی بازرسان سازمان ملل به تأسیسات، میتواند روشنتر شود. آنها همچنین قادر خواهند بود تأیید کنند که آیا ایران، آنگونه که مقامات آن کشور گفتهاند، مشغول بازسازی زیرساختهای آسیبدیده و احیای برنامه هستهای خود است یا خیر.
برخی تحلیلگران میگویند ایران اکنون در مذاکرات احتمالی با غرب، اهرم فشار چندانی در اختیار ندارد — بهویژه پس از حملات آمریکا، عملیات تخریبی اسرائیل علیه زیرساختهای هستهای، و ترور چندین دانشمند هستهای کلیدی. در نتیجه، تهران ممکن است تلاش کند استفاده از همکاری با آژانس را بهعنوان برگ برندهای در مذاکرات مطرح کند. در عین حال، حفظ ابهام درباره توان هستهای کشور نیز میتواند به سود ایران باشد.
سینا عضدی، کارشناس برنامه هستهای ایران و استادیار علوم سیاسی خاورمیانه در دانشگاه جورج واشنگتن، میگوید: «ایران میخواهد همهچیز را در تاریکی نگه دارد تا بتواند بازی دیپلماتیک پوکر را درباره میزان خسارات وارده به سایتها و سرنوشت ذخیره اورانیوم غنیشدهاش ادامه دهد.» او افزود: «در حال حاضر، کسی نمیداند دقیقاً چه اتفاقی افتاده، گزارشها ضدونقیضاند، و ایران از این سردرگمی به نفع خود استفاده میکند.»
دونالد ترامپ و استیو ویتکاف، نماینده ویژه او در امور خاورمیانه که رهبری مذاکرات با ایران را بر عهده دارد، گفتهاند که تهران و واشنگتن بهزودی به میز مذاکرات باز خواهند گشت. اما آقای عراقچی روز پنجشنبه گفت که هنوز هیچ توافقی برای آغاز مذاکرات جدید حاصل نشده است.
او گفت: «بازگشت یا عدم بازگشت ما به مسیر دیپلماسی با ایالات متحده در حال بررسی است و بستگی به منافع ملی ما دارد.» عراقچی افزود: «تاکنون هیچ توافقی با آمریکا برای ازسرگیری مذاکرات حاصل نشده است.»
عراقچی گفت: «عبور از جنگ، واقعیتهای بسیاری را تغییر میدهد. وضعیت پیش و پس از جنگ بسیار متفاوت است، و دیپلماسی باید خود را با این واقعیت جدید وفق دهد.»
فرناز فصیحی | نیویورکتایمز | ۲۶ ژوئن ۲۰۲۵
| |||||||||||||
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايتها و نشريات نيز ارسال میشوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2025 | editor@iran-emrooz.net
|