ایران می‌تواند کنسرسیوم هسته‌ای در خاک خود را بپذیرد

باراک راوید / اکسیوس

یک مقام ارشد ایرانی به اکسیوس می‌گوید ایران آماده است تا توافق هسته‌ای با ایالات متحده را حول ایده یک کنسرسیوم غنی‌سازی اورانیوم منطقه‌ای بنا کند، البته تا زمانی که این کنسرسیوم در داخل ایران واقع شده باشد.

کنسرسیوم منطقه‌ای غنی‌سازی اورانیوم، عنصر کلیدی پیشنهادی است که استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید، روز شنبه به ایران ارائه داد. این تلاشی برای تطبیق موضع رئیس‌جمهور ترامپ مبنی بر اینکه ایران نمی‌تواند اجازه غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد و اصرار تهران بر ادامه غنی‌سازی در خاک خود است.

این مقام ارشد ایرانی به اکسیوس گفت: “اگر کنسرسیوم در داخل خاک ایران فعالیت کند، ممکن است مورد بررسی قرار گیرد. با این حال، اگر در خارج از مرزهای کشور مستقر باشد، مطمئناً محکوم به شکست است.”

این پاسخ نشان می‌دهد که تهران ممکن است پیشنهاد ویتکاف را به طور کامل رد نکند، بلکه در عوض به دنبال مذاکره در مورد جزئیات باشد.

اکسیوس اولین بار جزئیات پیشنهاد ویتکوف را در روز دوشنبه گزارش داد.

این پیشنهاد به وضوح مشخص نمی‌کند که کنسرسیوم کجا قرار خواهد گرفت.

در تئوری، کنسرسیوم شامل ایالات متحده، ایران و کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و حتی ترکیه خواهد بود.

این کنسرسیوم سوخت هسته‌ای را به کشورهایی که می‌خواهند برنامه‌های هسته‌ای غیرنظامی توسعه دهند و توسط بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) نظارت شوند، تأمین می‌کند.

ممکن است مسیری وجود داشته باشد که ایالات متحده بتواند اعلام کند که ایران مجاز به غنی‌سازی اورانیوم نیست ـــ زیرا غنی‌سازی به مرور زمان توسط یک گروه گسترده‌تر و نه فقط دولت ایران نظارت خواهد شد ـــ و ایران می‌تواند ادعا کند که خط قرمز آن در مورد غنی‌سازی دست نخورده باقی می‌ماند.

اما توافق بر سر شرایطی که هر دو طرف بتوانند با آن موافقت کنند، یک چالش خواهد بود، چه برسد به ایجاد چنین کنسرسیومی.

طبق پیشنهاد ایالات متحده، توافق هسته‌ای بر ایجاد یک کنسرسیوم غنی‌سازی منطقه‌ای تحت شرایط زیر متمرکز خواهد بود:

● به ایران اجازه داده نخواهد شد که قابلیت‌های غنی‌سازی داخلی را فراتر از آنچه برای اهداف غیرنظامی لازم است، توسعه دهد.

● پس از امضای توافق‌نامه، ایران باید موقتاً غلظت غنی‌سازی خود را به ۳٪ کاهش دهد. این مدت در مذاکرات مورد توافق قرار خواهد گرفت.

● تأسیسات غنی‌سازی زیرزمینی ایران باید برای مدت زمانی که طرفین توافق می‌کنند، “غیرعملیاتی” شوند.

● فعالیت غنی‌سازی در تأسیسات روی زمینی ایران به طور موقت به سطح مورد نیاز برای سوخت راکتور هسته‌ای محدود خواهد شد.

ایالات متحده هنوز منتظر دریافت پاسخ ایران برای این پیشنهاد در روزهای آینده است.

مقامات ایرانی پیش از این گفته بودند که خواهان شفافیت بیشتر در مورد زمان و چگونگی لغو تحریم‌های ایالات متحده تحت این پیشنهاد هستند.

منابع می‌گویند که دور ششم مذاکرات هسته‌ای بین استیو ویتکوف، نماینده کاخ سفید، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، ممکن است این آخر هفته در خاورمیانه برگزار شود.