چند تن در ووهان، کانون انتشار ویروس کرونا جان باخته‌اند؟ این پرسشی است که اخیرا ذهن بسیاری افراد را به خود مشغول کرده است. آیا تعداد قربانیان ویروس کرونا در این شهر همانطور که دولت چین اعلام کرده است ۲ هزار و ۵۳۵ نفر بوده یا بیشتر؟

خانواده‌های بازماندگان قربانیان کرونا در ووهان، از روز دوشنبه ۲۳ مارس اجازه یافتند برای دریافت خاکستر عزیزانشان به هفت مرکز ویژهٔ سوزاندن اجساد در این شهر مراجعه کنند.

تصاویر منتشر شده، صف‌هایی را نشان می‌دهد که مجموعا ده‌ها هزار نفر در آنها انتظار می‌کشند. برخی شاهدان محلی به خبرنگاران گفته‌اند که مردم گاه ۶ ساعت در صف ایستاده‌اند.

شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی که ساکن ووهان هستند مدعی شده‌اند که هر کدام از این مراکز سوزاندن اجساد می‌‌تواند در روز بین ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ خاکستردان تحویل دهد و با محاسبه‌ای تقریبی نتیجه گرفته‌اند که از آغاز قرنطیهٔ این شهر تا زمان توقف شیوع ویروس کرونا دست‌کم ۴۰ هزار تن در ووهان در گذشته‌اند.

نشریهٔ اقتصادی «کای‌ژین» در چین،‌ اعلام کرده که تنها در روزهای چهارشنبه ۲۵ و پنج‌شنبه ۲۶ مارس کامیون‌های ویژه در این شهر، هر روز حدود ۲۵۰۰ خاکستردان راکه حاوی خاکستر اجساد قربانیان بوده، به بازماندگان تحویل داده‌اند.

روز بزرگداشت درگذشتگان در چین مصادف با پنجم آوریل است و بنابرین مسئولان این مراکز ویژه تلاش دارند تا پیش از رسیدن این روز خاکستر درگذشتان را به بازماندگان تحویل دهند.

مقایسه چین با دیگر کشورها و تردید دانشمندان

نکتهٔ دیگری که برخی نشریات اروپایی بر آن انگشت گذاشته‌اند شمار بسیار بالای مرگ‌ومیر در ایتالیا و اسپانیا در مقایسه با چین است.

بنابر اعلام مقامات چین در ووهان ۲۵۳۵ تن و در کل چین ۳۲۹۵ نفر در اثر ابتلا به ویروس کرونا فوت کرده‌اند. حال‌آنکه در مدت اخیر، تنها در ایتالیا بیش از ۱۰ هزار و در اسپانیا بیش از ۶۵۰۰ مرگ در اثر کوید-۱۹ ثبت شده است.

آمارهای اخیر باعث شده کارشناسانی نظیر پروفسور پاتریک بِرش، استاد میکروبیولوژی و مدیر پیشین انستیتو پاستور فرانسه به آمارهای اعلام شده از سوی چین مشکوک شوند.

وی می‌گوید: «شمار درگذشتگان (در اثر کرونا) از سوی دولت چین به نظر من قطعا کمتر از واقع محاسبه شده است. حقیقتا دشوار می‌‌توان باور کرد که در یک کشور، ولو با وجود قرنطینه، مرگ‌و‌میر تا این حد کم باشد.»

***

تردید در مورد کاهش آمار ابتلا به کرونا در جین

چندین روز است که چین آمار بسیار پایینی درباره موارد جدید ابتلا به کرونا منتشر می‌کند. بسیاری درباره درستی این آمار تردید دارند. برخی با تمسخر به اخبار رسمی واکنش نشان می‌دهند و منتقدین دولت آنها را دروغ می‌دانند.

کمیسیون بهداشت چین روزانه آمار گسترش بیماری کرونا را منتشر می‌کند. آماری که شامل مبتلایان جدید، مرگ بر اثر این بیماری و بهبودیافته‌گان است. این اداره می‌تواند به شکل مستقیم به داده‌های ۳۱ ایالت چین دسترسی داشته باشد. رهبر دولت و حزب کمونیست چین می‌خواهد به این ترتیب نهایت شفافیت در اطلاع رسانی به مردم این کشور و جهان را به نمایش بگذارد. 

اما منتقدین این آمار را به شکل غیر قابل باوری پایین ارزیابی می‌کنند. آدام نی، مدیر سازمان غیردولتی “مرکز پژوهش‌های سیاسی چین” در استرالیا می‌گوید به آماری که رهبری چین اعلام می‌کند باید با تردید نگریست. این که ادارات چین آمار نادرست انتشار دهند، چیز جدیدی نیست.

دروغگویی درباره میزان آلودگی هوا

در داخل چین درباره صحت و سقم اطلاعات منتشر شده از سوی حکومت بحثی نمی‌شود. در رسانه‌هایی که کاملا از سوی دولت کنترل می‌شوند، سوالی مطرح نمی‌شود، اپوزیسیونی وجود ندارد و جامعه مدنی ناتوان است.

آدام نی می‌گوید: «رهبری چین بارها دروغ گفته است، از جمله درباره میزان آلودگی هوا و رشد اقتصادی». به همین خاطر نیز به باور او باید نسبت به آمار و ارقامی که اکنون چین درباره بیماری کرونا اعلام می‌کند در مجموع بدبین بود. او می‌گوید:«بخصوص وقتی این آمار به مسائل حساسی مربوط می‌شوند که رهبری حزب کمونیست چین دستکاری در داده‌های مربوط به آنها را ضروری می‌داند.»

صداهای انتقادی بسیار ضعیف‌اند

در شبکه‌های اجتماعی چین دائما با تمسخر و مضحکه به آماری واکنش نشان داده می‌شود که دولت درباره بیماری کرونا منتشر می‌کند. یکی از معدود روشنفکرانی که هنوز در چین جرات این را دارد که نسبت به مسائل حساس موضعگیری علنی کند، چان لیفان، تحلیلگر سیاسی و منتقد حکومت چین در شهر پکن است.

او به رادیوی سوئیسی SRF می‌گوید: «وقتی یک دولت مرتب دروغ بگوید، طبیعی است که آماری که می‌دهد مورد تردید قرار گیرد.» او اضافه می‌کند: «بیایید یک بار دیگر آغاز بحران را مرور کنیم. زمانی که اپیدمی کرونا در ایالت ووهان شروع شدِ، گستره واقعی آن از ادارات محلی گرفته تا دولت مرکزی پنهان شد.»

آیا ارتش چین آسیب ناپذیر است؟

منتقدین بویژه ادعاها درباره آسیب ناپذیر بودن و عدم سرایت بیماری به افراد ارتش را غیرقابل اعتماد می دانند. تحت فرماندهی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و رهبر آن شی جین پینگ کنترل ارتش بر زندگی روزمره مردم و رسیدگی به نیازهای آنان تشدید شد.

سخنگوی ارتش چین در اوائل ماه مارس بر این موضوع تاکید کرد اما از پاسخ به سوال رویترز که آیا ویروس کرونا به سربازان ارتش نیز سرایت کرده طفره رفت. رهبری چین از ابتدای شروع بحران چنین وانمود کرد که گویا ارتش در برابر ویروس کاملا مصون است.

آدام نی این ادعا را به شدت غیر محتمل می‌داند که کسی از میان افراد ارتش به کرونا مبتلا نشده باشد و می‌گوید: «ارتش چین دو میلیون عضو دارد که بویژه در ایالت ووهان یک مرکز نقل و انتقال بزرگ را اداره می کند. بنابراین این تصور (که آنها در امان مانده باشند) به احتمال بسیار قوی نادرست است.»

منابع: یورونیوز، دویچه وله فارسی